تکذیب خاطرات هاشمی٬ امکان برخورد با سازندگان

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» پیامدهای مستند "من روحانی هستم"

مستند “من روحانی هستم” هم‌چنان جنجال‌ساز است. هم‌زمان با اعلام سخن‌گوی قوه‌قضاییه مبنی بر ورود این قوه به پرونده ساخت این مستند٬ اصول‌گرایان مقابل انتقادها از این مستند موضع‌گیری کرده‌اند.

این مستند از بهمن ماه سال گذشته در دانشگاه‌های مختلف ایران پخش شده ٬ اما به تازگی حساسیت‌ها روی آن افزایش یافته است.

علی لاریجانی٬ رییس مجلس نهم٬ روز یک شنبه گفته بود که  مباحث مطرح شده در این مستند “خلاف واقع است”٬ زیرا “در این سی‌دی آقای روحانی را متهم کرده‌اند که در جریان مک فارلین حضور داشته٬ اما ایشان نقشی در این امور نداشتند و عاملان این جریان هم اکنون مشخص هستند”. به گفته لاریجانی “مسببان و عوامل توزیع این سی دی حتی به تاریخ هم دروغ می‌گویند”.

هم‌زمان با انتقادها نسبت به این مستند٬ غلام‌حسین محسنی‌اژه‌ای٬ سخن‌گوی قوه‌قضاییه٬ در نشست خبری خود پیرامون این مستند و تهیه‌کنندگان آن٬ گفت“اگر چنانچه مطالب خلافی پخش شود و جنبه عمومی داشته باشد دادستان وارد می‌شود. اگر جنبه عمومی نداشته باشد ولی نسبت به مقامات توهین تلقی شود باز هم مدعی‌العموم وارد می‌شود. اگر جنبه عمومی نداشته باشد یا توهین به مقامات هم نباشد با شکایت خصوصی رسیدگی می‌شود… دوجور نقل شده است و من نمی‌دانم کدام درست است. یکی گفته مطلقا دروغ نیست و یک بار هم گفته شده بخشی از فیلم دروغ است ولی در هر صورت دادستان تهران حتما بررسی می‌کند”.

پیش از این حسام‌الدین آشنا٬ مشاور حسن روحانی٬ پیش از این درباره تهیه‌کنندگان این مستند و نحوه برخورد با آن‌ها گفته بود: “آمران و عاملان تولید و توزیع بسته‌های تخریبی و تله‌های انفجاری باید آمادگی داشته باشند تا پاسخگوی اعمال خود در محکمه‌ی افکار عمومی باشند”.

این مستند به بررسی زندگی سیاسی حسن روحانی٬ رییس‌جمهوری می‌پردازد. در این مستند اما چند نکته بیش از بقیه مورد توجه قرار گرفته‌اند. یکی ادعای در جریان بودن حسن روحانی در جریان مک‌فارلین و دیگری مسالهی۹۹ نفر در مجلس که به مخالفت برخی نمایندگان مجلس با انتخاب مجدد میرحسین موسوی به سمت نخست‌وزیری با وجود تاکید آیت‌الله خمینی اشاره کرد. آن‌گونه که در این مستند نشان داده می‌شود٬ حسن روحانی از جمله این ۹۹ نفر بوده است.

ایسنا اما چند روز پیش به نقل از “یک مقام آگاه در دفتر رییس‌جمهور” نوشت: “اطلاعات بخش‌هایی از مستند «من روحانی هستم» ناصحیح است، علاوه بر این در این مستند به منابع نادرست استناد شده و نحوه تدوین آن نیز صحیح نیست. سال گذشته به تهیه‌کنندگان مستند در این خصوص تذکر و توجه لازم داده شد که نسبت به اصلاح آن اقدام کنند، اما این کار انجام نشده است”.

معصومه نبوی٬ کارگردان این مستند٬ اما در گفتوگویی با خبرگزاری مهر٬ گفت که برای تهیه این مستند “سراغ خاطرات خود رییس جمهور و اشخاص وابسته به ایشان رفتیم. برای قبل از انقلاب که کتاب خاطرات خودشان بسیار غنی بود و برای بعد از انقلاب هم خاطرات آقای‌ هاشمی‌ رفسنجانی بیشترین کمک را به ما کرد و اکثر قسمت‌های حساس مستند از کتاب‌های خاطرات ایشان روایت شده است. برای سال‌های اخیر و پرونده هسته‌ای هم دستمان بسیار باز بود و راحت‌تر به اطلاعات دسترسی پیدا کردیم ولی تاکیدی که داشتیم استفاده از منابع نزدیک به آقای روحانی بود”.

تهیه‌کننده این مستند٬ موسسه چند رسانه‌ای شفق٬ در پاسخ به بخشی از این انتقادها نوشت: “سیاست شفق در کل فیلم استفاده از منابع نزدیک به دکتر حسن روحانی بود. برای مثال در ماجرای مک فارلین علی‌رغم روایت کاملا متفاوت آمریکایی‌ها که نقش پررنگی را در مذاکرات برای دکتر روحانی بیان کرده‌اند، کتاب خاطرات آقای هاشمی رفسنجانی مبنا و در موضوع هسته‌ای نیز اظهارات آقایان ظریف و موسویان مبنای اصلی کار قرار گرفت. امید است که با ارائه این مستندات منتقدین از محتوای فیلم و آنچه روایت می کند، آگاهی یابند”.

 

واکنش اصول‌گرایان

اصول‌گرایان اما انتقادها نسبت به این مستند را نادرست می‌خوانند. مهرداد بذرپاش٬ از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد و نماینده مجلس٬ درباره انتقادها از این فیلم مستند گفت: “اگر کسانی نسبت به مستند انتقاد دارند باید با روش صحیح و مناسب فضای رسانه‌ای، انتقاد خود را بیان کنند. جنجال رسانه‌ای ایجاد شده در رابطه با مستندی که ۴ ماه از رونمایی آن می‌گذرد مشکوک است. این همه فیلم و شب‌نامه علیه نظام مظلوم ما ساخته می‌شود٬ ولی صدایی از آقایان در نمی‌آید. اما ساخت یک مستند که هیچ جای آن بوی توهین به کسی را نمی‌دهد٬ صدای برخی از دوستان را در آورده است”.

وب‌سایت رجانیوز - نزدیک به جبهه پایداری - نیز با انتشار تحلیلی درباره این مستند و انتقادها نسبت آن٬ نوشتهاست: “از چند روز پیش تمام رسانه‌های حامی دولت در یک جریان هماهنگ و حتی با مطالب کاملاً مشابه هم که مشخص است از یک مرکز واحد خط‌دهی شده است، فاز حمله به این مستند را در رأس برنامه‌های خود جهت مظلوم‌نمایی هر چه بیشتر قرار داده‌اند”.

با این حال اصول‌گرایان برخی انتقادها را نیز به سود خود تفسیر و تعبیر می‌کنند. وب‌سایت پارس٬ با انتشارتحلیلی درباره تکذیب برخی قسمت‌های این مستند٬ از جمله مطلع بودن حسن روحانی از قضیه مک‌فارلین٬ - که توسط علی لاریجانی تکذیب شد - نوشت: “لاریجانی چه کسی را دروغ‌گو خطاب کرده است؟ در ابتدا به نظر می‌رسد که مخاطب این دروغ‌پراکنی مستندسازان سفیر باشند اما بازخوانی خاطرات آیت‌الله هاشمی توسط برخی رسانه‌ها نشان می‌دهد که این خاطرات آیت‌الله هاشمی است که از سوی لاریجانی با واژه « دروغ گویی» روبرو شده است”.

این وب‌سایت همچنین اقدام به انتشار برخی خاطرات یا نقل‌قول‌های اکبر هاشمی‌رفسنجانی کرده که با تکذیب دیگر مقام‌های جمهوری‌اسلامی مواجه شده است.

روزنامه جوان٬ متعلق به دفتر سیاسی سپاه پاسداران٬ نیز با انتشار یادداشتی درباره تکذیب بخش‌هایی از این مستند٬ نوشت: ”فارغ از پرداختن به چگونگی و چرایی برخورد «چکشی» با منتقدان در ۹ ماه اخیر توسط دولت، آنچه مهم می‌نماید این است که خاطرات هاشمی رفسنجانی به صورت علنی از سوی وابستگان و هواخواهان وی مورد تردید و حتی رد قرار گرفته به گونه‌ای که مطالب صریح «‌اوج دفاع» - کتاب هاشمی- که در آن به مطلع بودن روحانی از موضوع مک فارلین و نقش‌آفرینی وی اشاره می‌شود، «دروغ» نامیده می‌شود که این مساوی با غیر مستند بودن و وهم‌آلود بودن خاطرات پدرخوانده حزب کارگزاران در افکار عمومی است”.

 

تهیه‌کننده مستند کیست؟

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد در گزارشی پیرامون این مستند٬ درباره تهیه‌کنندگان آن نوشت: “شفق مدیا سازنده مستند «من روحانی هستم» است و سفیر فیلم توزیع‌کننده آن. اما شفق مدیا مستندهای دیگری هم ساخته است. ساخت مستند تخریبی علیه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و طعنه زدن به اینکه «آقای هاشمی بد نیست کمی فکر کنید»، مستند «کابینه فراجناحی» برای انتقاد از هیات دولت، مستندهای «ما همیشه آماده هستیم» و «فرصت همیشگی نظام» و «چهره واقعی دشمن» همگی از همین دست مستندهایی هستند که هرچند وقت یک‌بار ساخته می‌شوند و از سوی جریان‌های تندرو مورد به به و چه چه قرار می‌گرفته‌اند”.

فیلم “من روحانی هستم”، مستندی سه گانه است که در حال حاضر تنها بخش اول آن در حال اکران در دانشگاه‌هاست. گروه چند رسانه‌ای شفق، تهیه کننده این مستند، پیش‌تر انیمیشن‌هایی نظیر “هیس! بی‌سوادها حرف نمی‌زنند”، “فیلترینگ مذاکرات” و “وقتی ظریف خواب است” را تهیه کرده است که در اغلب آن‌ها به نقد نظرات و گفته‌های دولت جدید می‌پردازد.

“سفیر فیلم” که کار پخش این فیلم در دانشگاه‌ها را برعهده دارد، چندی پیش اعلام کرد که دانشگاه‌های امیرکبیر و علامه‌طباطبایی اجازه اکران این فیلم را نداده‌اند.