هلن کوپر و دیوید سانگر
به گفته مقامات ارشد دولت بوش، یک سال پس از اعلام استراتژی جدید جرج بوش و کاندولیزا رایس در قبال ایران، بحث های پشت پرده ای در درون دولت آمریکا درگرفته اند مبنی بر اینکه آیا می توان امیدوار بود این رویکرد، برنامه هسته ای ایران را مهار کند؟
این بحث ها باعث درگیری رایس و معاونانش، که تاکنون در مواضع خود پیروز بوده اند، با تنی چند از جنگ طلبان دولت بوش به ویژه اعضای دفتر دیک چنی معاون رئیس جمهوری آمریکا شده است که خواستار بررسی بیشتر حملات نظامی به تأسیسات هسته ای ایران هستند.
از زمان اعلام استراتژی جدید رایس مبنی بر پیوستن آمریکا به اروپا، روسیه و چین به منظور تحت فشار گذاشتن ایران برای تعلیق فعالیت های غنی سازی اورانیوم، ایران بیش از یک هزار سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم راه اندازی کرده است. در همین حال آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز پیش بینی کرده در صورتی که ایران مشکلات فنی خود را برطرف کند، تا پایان سال 2007، 8000 سانتریفیوژ فعال خواهد داشت.
اینکه آیا بوش باید به سران ایران هشدار دهد که از نقطه عطف فراتر نروند، این استنباط را به جای می گذارد که هنوز حمله نظامی آمریکا به تأسیسات هسته ای ایران یک گزینه است. دوستان و مشاوران رایس که اخیرا ً با وی گفتگو کرده اند، می گویند رایس بیش از پیش به موضع اروپا در این خصوص که روش دیپلماتیک تنها گزینه واقعی دولت بوش است، روی آورده اما این رویکرد تاکنون نتوانسته است مانع از غنی سازی اورانیوم توسط ایران شود و در عین حال حمله نظامی نیز فاجعه بار خواهد بود.
بوش علنا ً اعلام کرده است که هرگز ایران هسته ای را “تحمل نخواهد کرد”. بنابراین، موضوع اصلی مناظرات دولت بوش این است که آیا تغییر این رویکرد میسر خواهد بود و در صورت مثبت بودن پاسخ این سؤال، چه زمان موعد آن فرا خواهد رسید؟
به گفته جی دی کروچ معاون مشاور امنیت ملی آمریکا، جرج بوش باید روند پیشرفت بن بست هسته ای ایران را ظرف 18 ماه آینده ارزیابی کند. نیکولاس برنز معاون وزیر امور خارجه آمریکا نیز که سیاست گذار اصلی مسائل ایران است، اعلام کرده حتی پس از پایان دوره تصدی ریاست جمهوری بوش در ژانویه 2009، مذاکرات با تهران همچنان ادامه خواهد داشت. جنگ طلبان دولت بوش که از اظهارات نیکولاس برنز به شدت ناخشنود هستند، خاطر نشان کرده اند که دولت بوش هیچگونه “خط قرمزی” برای ایران در نظر نگرفته است.
اما محافظه کاران دولت بوش همچنان در خفا خواستار اتخاذ موضع محکم تر بر علیه ایران هستند. به گفته جان بولتون نماینده اسبق آمریکا در سازمان ملل “تغییر رژیم ایران و یا استفاده از زور تنها گزینه های موجود برای ممانعت از دستیابی این کشور به قابلیت سلاح اتمی است”. چندی پیش دیوید ورمسر یکی از مشاوران ارشد دیک چنی به گروههای محافظه کار تحقیقاتی و مراکز مشاوره در واشنگتن گفته بود: “آقای چنی معتقد است که استراتژی خانم رایس در حال شکست است و احتمالا ً تا بهار سال آینده آقای بوش ناگزیر به تصمیم گیری در خصوص حمله نظامی به ایران خواهد بود”.
اما دفتر دیک چنی هیچگونه اظهار نظری در مورد صحبت های ورمسر نکرده است و می گوید چنی کاملا ً با استراتژی بوش موافق است.اما نورمن پادهورتز سردبیر نومحافظه کار مجله کامنتری در مقاله ای با عنوان “موضوع بمباران ایران” نوشت: “در یک کلام، واقعیت آشکار این است که اگر قرار است از ساخت زرادخانه هسته ای ایران جلوگیری شود، چاره ای جزء استفاده از نیروی نظامی نخواهد بود”.
منبع: نیویورک تایمز، 17 ژوئن، 2007