کتاب روز♦ کتاب

هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند را به خوانندگان خود معرفی کند. در این شماره نیز به روال هر هفته چند اثر که به تازگی به بازار کتاب راه یافته اند، معرفی کرده ایم.

هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند را به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود و این به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.

po box 94000 creteil cedex

France10014

فرهنگ جلالی (ویراست فرهنگ پایه)

نویسنده: تهمورس جلالی

به کوشش: لیلا جلالی

750ص، تهران: نشر اختران، 1386، چاپ اول

این کتاب، فرهنگ پایه واژه های فارسی است. مؤلف آن که سال ها با تلاشی خستگی ناپذیر به گردآوری و تدوین واژه های فارسی پرداخت در پیشگفتار خود بر کتاب – که برای نخستین بار با عنوان «فرهنگ پایه» در سال 1353 منتشر شد- می نویسد: [انگیزه گردآوری این فرهنگ آن است که می اندیشم زبان پارسی توانگر از واژه های خود می باشد. افسوس، واژه های بیگانه چنان زبانزد شده که واژه های پارسی را به دست فراموشی سپرده و فرهنگستان هر چند واژه بیابد یا آفریند، در دریای بی کران زبان ناپدید گردد…] همه واژه های این فرهنگ با حروف لاتین، آوانگاری شده است.

بزرگ بانوی هستی (اسطوره، نماد، صورت ازلی)

نویسنده: گلی ترقی

157ص، تهران: انتشارات نیلوفر، 1386، چاپ اول

این کتاب، مجموعه ای از مقالاتی است که با توجه به اهمیت اسطوره و نماد و نقش بنیادین صورت های ازلی در زندگی انسان، نوشته شده است. مضمون مشترک آنها، پرسش از مفهوم اسطوره و رابطه آن با انسان و حیات درونی اوست. به عقیده «اریک نویمان» که از پیروان «یونگ» و مکتب «روان شناسی اعماق» است، تحقیق درباره صورت های ازلی و صورت ازلی «بزرگ مادر» یا «جان مادینه»، از وظایف مهم و ضروری «روان شناسی اعماق» است. او معتقد است که در فرهنگ مرد سالار و عقل گرای کنونی، تمامی تاکید به روی اصل نرینه روان است و بحران های روحی، ناشی از همین عدم تعادل روانی و حاکمیت مطلق خودآگاهی است. از این رو مطالعه صورت ازلی بزرگ بانوی هستی و ارزش های مادینه و ارتباط آن با شخصیت و احوال آدمی، کمک مؤثری در راه درمان مسائل فرهنگی است. در کتاب حاضر، نویسنده ضمن پرداختن به صورت ازلی بزرگ بانوی هستی در فرهنگ ما، تجلی آن را در اشعار «فروغ فرخزاد» و آثار «صادق هدایت» نشان می دهد.

زبان مادری (داستان)

نویسنده: اگوتا کریستف

ترجمه: چنگیز پهلوان

111ص، تهران: نشر آبی، 1386، چاپ اول

این کتاب سرگذشت نویسنده آن است؛ زنی از مجارستان که در اوج بحران 1956 از کشورش می گریزد و به سوئیس پناه می برد. در کشور جدید، چیزهایی را به دست می آورد و چیزهایی را از دست می دهد. از این که به زبان جدید می نویسد خشنود است و از این که زبان مادری اش را به فراموشی می سپارد ناخشنود. زندگی این زن، حکایت انسان هایی است که از فرهنگی به دامان فرهنگی دیگر می گریزند و مواجهه با موقعیتی دشوار و چند بعدی می شوند. آنان در امواج ابهام و دو فرهنگی شناورند و اغلب این ابهام را به صورت تکه ای از هویت خود می آرایند و با این اندوه پایان ناپذیر زندگی می کنند.

یک کلمه

نویسنده: میرزا یوسف خان تبریزی(مستشارالدوله)

به اهتمام: علیرضا دولتشاهی

79ص، تهران: انتشارات بال، 1386، ‌چاپ اول

رساله موسوم به «یک کلمه»، نوشته «میرزا یوسف خان تبریزی»، معروف به «مستشار الدوله»، از جمله آثار نظری ارزشمند جنبش مشروطه است. «مستشار الدوله» از چهر های عصر ناصری است که در تکوین نظری مشروطیت بی تردید گام های مهمی برداشته و می توان او را از نخستین کوشندگان اندیشه جامعه مدنی در ایران دانست. او در رساله « یک کلمه»، به علل عقب افتادگی جامعه ایرانی و عدم پیشرفت و توسعه آن پرداخته و کوشیده است دلایل آن را بیابد. «مستشار الدوله» در این رساله، از زبان هاتفی غیبی، ترقیات و پیشرفت ممالک دیگر را از برکت وجود یک کلمه می داند و رساله او در شرح و بیان همان یک کلمه است: قانون.

شیاطین(جن زدگان)

نویسنده: فیودور میخائیلوویچ داستایفسکی

ترجمه: سروش حبیبی

1019ص، تهران: انتشارات نیلوفر، 1386، چاپ اول

رمان «جن زدگان»، یا به لفظ صحیح تر «شیاطین»، داستان ملتی است که موازین اجتماعی را نمی شناسد، و به این ترتیب به جای این که خود را نجات دهد، نابود می کند. این کتاب که یکی از مهم ترین آثار «داستایفسکی» است برای نخستین بار به وسیله یکی از برجسته ترین مترجمان کشورمان، از زبان روسی به فارسی ترجمه و چاپ شده است. ترجمه «سروش حبیبی» از این شاهکار ادبیات جهان، دقیق، روان و خواندنی است.

از شعر گفتن

نویسنده و مترجم: اسماعیل خویی

162ص، تهران: انتشارات نگاه، 1386، چاپ اول

این کتاب، مجموعه چند مقاله، نقد وترجمه از «اسماعیل خویی» است. مقاله «هستی و شعر»، برگردان کوتاه شده ای از مقاله «مارتین هایدگر» با عنوان «هلدرلین و ذات شعر» است. «شعر و سخنوری»، مقاله دیگری است از «امانوئل کانت» که برگردان آن در این مجموعه آمده است. عناوین برخی از نوشته های دیگر عبارتنداز: «پیشگفتار به شعر آخر شاهنامه»، «درباره غزل و غزلواره»، «پاسخ منوچهر آتشی»، «در پاسخ داریوش نوروزی» و «شعر و زمان».

آهنگ بیداری (جامعه ایرانی در شعر بیدارگر فارسی، از شاهنامه تا جاوید نامه)

نویسنده: بتول فخر اسلام

335ص، مشهد: انتشارات ترانه، 1386، چاپ اول

ادبیات بیدارگری، پرخاشی سرزنش بار و پرانگیزش بر خمودی و خموشی جامعه است؛ برانگیزنده رشد ارزش های تازه در ضمیر خفته اجتماع و شناخت حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی است. شعر بیدارگر آینه تمام نمای جامعه است و جامعه را آن گونه که هست و نیز آن گونه که باید باشد، آشکار می کند. در پژوهش حاضر، پس از مباحث کلی درباره «شناسایی ادبیات بیدارگر»، «ویژگی های ادب بیداری»، «روش های بیدارگری در شعر بیدارگر» و «گونه های بیدارگری و بینش بیدارگرانه»، نمونه های شعر بیدارگر فارسی، در «شاهنامه فردوسی» و «بوستان سعدی»، معرفی می شود. آنگاه «بیدارگری دینی»، «بیدارگری فرهنگی»، «بیدارگری سیاسی» و «بیدارگری عرفانی» در جامعه ایران و تجلی آن در شعر فارسی بررسی می گردد.

اصلاح طلبان تجدید نظر طلب و پدر خوانده ها

نویسنده: جهاندار امیری

280ص، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، چاپ اول

تجدید نظر طلبان گروهی از فعالان سیاسی و نخبگان فکری ایران بودند که با گذشت زمان نسبت به مبانی فکری و اصول نظام جمهوری اسلامی دچار تردید شدند و با طرح گذار از انقلاب و قانون اساسی، به دنبال تغییر در ساختارها و بنیادهای نظام به شکل دموکراتیک و آرام برآمدند. به نظر اصلاح طلبان تجدید نظر طلب، اصلاحات باید بر پایه حقوق بشر و دموکراسی غربی، در قالب مدل نوگرایی دینی بنیان گذاری شود. در کتاب حاضر، نویسنده ضمن بررسی و تحلیل مبانی اندیشه اصلاح طلبان تجدید نظر طلب، به تاثیر پذیری آنان از سنت های فکری غرب می پردازد و پیوند نوگرایی دینی با گرایش تجدید نظر طلبی را نشان می دهد.

گلستان (دو زبانه)

نسخه اصل به خط: یاقوت مستعصمی

با همکاری: کمیسیون ملی یونسکو در ایران

تدوین و ترجمه: بهرام افراسیابی

567ص، تهران: انتشارات مهرفام، 1385، چاپ اول

این کتاب که به شکلی بسیار نفیس منتشر شده، نادرترین نسخه «گلستان» در جهان است. این نسخه که به خط «یاقوت مستعصمی»، خطاط هم دوره «سعدی»، نوشته شده، اکنون به صورت عکسی (facsimile) به چاپ رسیده است. همراه با نسخه «یاقوت مستعصمی»، متن حروف چینی شده کتاب با آوانویسی کامل و ترجمه انگلیسی، ارائه شده است. این نسخه ارزشمند و زیبای «گلستان»، با همکاری «کمیسیون ملی یونسکو در ایران» منتشر شده، است.