آرش سیگارچی
اختلاف نظر بین وزیر کشور و معاون وی بسیاری از خبرگزاری ها را با مشکل مواجه کرده است چرا که از یکسو سردارعلیرضا افشار، معاون سیاسی وزارت کشور و رییس ستاد انتخابات، انتشار اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده توسط خبرگزاری ها را “غیر واقعی و خلاف قانون” می داند اما از سوی دیگر، مصطفی پور محمدی، وزیر کشور اعلام می کند که انتشار این اسامی “منعی” ندارد.
در آخرین مرحله بررسی صلاحیت کاندیداهای مجلس در هفته اخیر، شورای نگهبان از طریق سخنگوی خود در دو نوبت از تایید صلاحیت 282 و سپس 300 نفر از کاندیداهای رد صلاحیت شده توسط این شورا خبر داد. متعاقب آن برخی خبرگزاری ها از جمله فارس و مهر اقدام به انعکاس اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده کردند. متعاقب این عمل سایت های خبری دیگر نیز اسامی تایید شدگان را منتشر کردند اما این موضوع با واکنش منفی رییس ستاد انتخابات همراه شد. سردار علیرضا افشار اعلام کرد: “انتشار اسامی تایید صلاحیت‌شدگان از سوی برخی خبرگزاری‌ها، غیرواقعی و خلاف قانون است”.
رییس ستاد انتخابات کشور در حاشیه همایش “منشور اخلاق انتخاباتی” دلیل این مخالفت را اختلاف آماری با شورای نگهبان دانست و در این باره گفت: “وزارت کشور و شورای نگهبان هنوز بر سر تعداد افراد تایید شده اختلاف نظر دارند و این اسامی که در برخی خبرگزاری‌ها منتشر شده غیرواقعی و خلاف قانون است و به آنها تذکرات لازم داده شده است.“
علیرضا افشار همچنین با زیر سوال بردن آمار ارایه شده توسط سخنگوی شورای نگهبان گفت: “اینکه برخی خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند 300 نفر دیگر مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفته صحت ندارد و غیرقانونی است زیرا آماری که ما در اختیار داریم 288 نفر است ولی آماری که خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند 300 نفر است. یعنی آمار در اختیار وزارت کشور با آماری که شورای نگهبان اعلام کرده و برخی خبرگزاری ها و سایت‌ها آن را اعلام کرده‌اند اختلافاتی دارد. اعلام این اسامی از سوی آنها باعث شده داوطلبان نمایندگی مجلس هشتم که نام‌شان دراین رسانه‌ها اعلام شده برای دریافت نامه تایید صلاحیت خود به فرمانداری‌ها مراجعه کنند و برخی مشاهده کرده‌اند که هیچ تایید صلاحیتی برای آنها صادر نشده است و این مساله ما را با مشکل روبه‌رو کرده است.”
اما موضع وزیر کشور در این مورد چیست؟ پورمحمدی، وزیر کشور در حاشیه “همایش منشور اخلاق انتخاباتی” در پاسخ به این پرسش که “برخی رسانه‌ها که اقدام به انتشار اسامی داوطلبان تایید صلاحیت شده کرده‌اند، آیا این کار غیر قانونی است” نه تنها این کار را “غیر قانونی” ندانست بلکه گفت: “تایید صلاحیت شده‌ها منعی برای انتشار اسامی ندارند. منع قانونی متوجه انتشار اسامی تایید صلاحیت‌نشده‌هاست.”
بی اطلاعی یا کم تجربگی
یک منبع آگاه در این باره می گوید: “گفته زیر کشور درست است چون بر اساس قانون انتخابات، انتشار کاندیداهای رد صلاحیت شده منع قانونی دارد اما کاندیداهای تایید صلاحیت شده را می توان معرفی کرد.“
وی در این ارتباط، اشکال را به “بی اطلاعی یا کم تجربگی” رییس ستاد انتخابات وزارت کشور مربوط می داند. سردار علیرضا افشار تنها پنج ماه است که از دستگاه نظامی به وزارت کشور آمده و “اولین بار” است که ریاست ستاد انتخابات را بعهده می گیرد.
سردار علیرضا افشار در طول جنگ هشت ساله با عراق از جمله فرماندهان ارشد سپاه بود. در طول جنگ رئیس ستاد مرکزی و سخنگوی سپاه بوده و بعد از پایان جنگ با عراق به فرماندهی نیروی مقاومت بسیج منصوب شد.
سردار افشار در سال 1376 ریاست دانشگاه امام حسین را بر عهده داشت که دانشگاه اختصاصی سپاه پاسداران است. سه سال بعد از آن سردار افشار به ستاد کل نیروهای مسلح منتقل شد و تا پیش از انتخابش به سمت معاون سیاسی وزارت کشور، معاون فرهنگی ستاد کل نیروهای مسلح ایران بود. بنابراین وی هیچگونه سابقه ای در وزارت کشور و برگزاری انتخابات نداشته است.
افشار بعد از “محمد باقرذوالقدر” که معاون امنیتی وزیر کشور است دومین فرمانده ارشد سپاه به حساب می آید که در دولت احمدی نژاد از جایگاهی نظامی به سمتی سیاسی منصوب شد.
اما ناظران دیگری هستند که این اختلاف را به برنامه های “پیچیده و چند لایه” برای دخالت در انتخابات مربوط می دانند و اینکه دولتیان و حامیان نظامی آنها همچنان بر لزوم رد صلاحیت ها مصرند. به ویژه آنکه بسیاری از سایت های حامی دولت ضمن ابراز نارضایتی از این مسئله، بر لزوم حذف اعضای دور و نزدیک جناح اصلاحات تاکید ورزیده اند.
رایزنی نه؛ تبادل اطلاعات آری
در حاشیه همایش “منشور اخلاق انتخاباتی”، وزیر کشور غیر از مخالفت با معاون خود مطالبی نیز در ارتباط با برخی موضوعات انتخاباتی بیان کرد. وی در این سخنان تعبیر “رایزنی برای تایید صلاحیتها” را نپذیرفت و ترجیح داد به جای آن از ترکیب “تبادل اطلاعات” استفاده کند. پور محمدی در پاسخ به این نظر که “برخی مدعی‌اند در تایید صلاحیت‌های اخیر رایزنی‌ها بسیار نقش داشته” گفت: “من این تعابیر را قبول ندارم؛ تبادل اطلاعات است. حرف ما این است که وقتی کسی می‌خواهد تصمیم بگیرد باید اطلاعات خوبی به او بدهیم. قبول داریم در هیات‌های اجرایی چون فرصت کم و اطلاعات هم محدود بود برخی تصمیمات دقیق نبوده است؛ اما همه تلاش کردیم اطلاعات بیشتری را در اختیار شورای نگهبان و هیات‌های نظارت بگذاریم تا آنها بتوانند بهتر تصمیم بگیرند و قضاوت کنند. طبیعی است که تمامی تلاش‌ها برای اطلاع‌رسانی بهتر در حال انجام است و امیدواریم شورای نگهبان بتواند با توجه به اطلاعاتی که به دستش می‌رسد تصمیمات دقیقی بگیرد.”
وزیر کشور دولت احمدی نژاد همچنین در پاسخ به صحبت های خبرنگاردیگری مبنی بر اینکه “گفته می‌شود نهادهای امنیتی گزارشی تهیه و اعلام کرده اند لازم است هر چه بیشتر صلاحیتها تایید شوند و به انتخابات بازگردند”، پاسخ داد: ”تصور من این است که دایره‌ی صلاحیتها و تاییدها را باید از تحلیل‌های سیاسی و امنیتی خارج کنیم. اینجا میدانی است که افرادی که واجد صلاحیت هستند باید در آن وارد شوند. اگر وارد این شویم که مناسبات سیاسی و امنیتی ما چه چیزی اقتضاء می‌کند، حتما حقوق افرادی ضایع می‌شود یا ناچاریم خلاف مصالح تصمیماتی بگیریم. فکر می‌کنم باید تلاش کرد آنچه را قوانین به ما می‌گوید و حقوق افراد ایجاب می‌کند عملی کرد، در این صورت است که هم مصلحت سیاسی ما وجود دارد و هم مصالح امنیتی ما.”
وزیر کشور همچنین با بیان اینکه “امیدواریم روند تایید صلاحیتها از سوی شورای نگهبان همچنان ادامه داشته باشد”. ضمن مخالفت ضمنی با رد صلاحیت های هیات های اجرایی دولتی، گفت: “از شورای نگهبان تشکر می‌کنیم که در بررسی‌هایش تعدادی از داوطلبان را تایید صلاحیت کرد. امیدواریم تا فرصت باقی مانده همانطور که خودشان این وعده را داده‌اند افراد دیگری را که واجد صلاحیت هستند معرفی کنند تا انتخابات هر چه باشکوه‌تر و با رقابت حداکثری برگزار شود. ”