بیش از یک سال و سه ماه از زلزله اهر، هریس و ورزقان می گذرد؛ زلزله ای که هزاران کشته ومجروح به جای گذاشت و بسیاری را هم بی‌خانمان کرد، با این وجود خبرها حاکی است که هنوز بسیاری از مردم این شهرهای سردسیری، پاییز خود را در کانکس و چادر در سرمای زیر صفر درجه می‌گذرانند و در انتظار زمستان سختتری هم هستند. “الله‌وردی دهقانی” نماینده ورزقان در گفت‌وگو با “روز” می‌گوید: “تعدادی از مردم هنوز در کانکس هستند و یا تنها یک اتاق ساخته‌اند و در آن زندگی می‌کنند.”
به گفته او ساخت و ساز منازل مسکونی تا حدودی پیش رفته ولی هنوز مشکلات زیادی باقی مانده است. دهقانی ضمن انتقاد از عملکرد دولت قبلی در زمینه کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده به انتظارات مردم این مناطق از دولت کنونی اشاره می کند و می گوید: “دولت جدید هم تاکنون کار ویژه‌ای برای زلزله‌زدگان انجام نداده. تنها یک دیدار از سوی وزیر بهداشت از این مردم صورت گرفته است و مردم چشم انتظار اقدامات دولت یازدهم هستند”.
“یاشار احدی” یکی از اهالی شهرستان ورزقان هم به “روز” می‌گوید: “پیمان‌کارها به تعهدات خودشان عمل نکرده اند و هر روز پول بیشتری از مردم می‌خواهند.”
احدی که اکنون در منزل نیمه‌کاره‌اش زندگی می‌کند، می‌افزاید: “خیلی‌ها هنوز در کانکس زندگی می‌کنند و هستند کسانی که در روستاها در چادرهای اولیه اسکان داده شده‌اند و حتی از کانکس هم محرومند. همه روزهای اول آمدند و وعده‌های سر خرمن دادند، بعد رفتند و پیدایشان نشد.”
به گفته این شهروند ورزقانی، برخی مدیران دولت قبلی که می‌دانستند دیگر رفتنی‌اند، حتی مردم را به اتاقشان راه نمی‌دادند.
مردم پول ندارند به پیمانکاران بپردازند
“بعضی از پیمانکاران خلف وعده کرده و در بازسازی برخی بخش‌ها کوتاهی کرده‌اند.” این را الله وردی دهقانی نماینده ورزقان در مجلس شورای اسلامی به “روز” می‌گوید و ادامه می‌دهد: “بنیاد مسکن و دستگا‌ه‌های ذی‌ربط کار بسیاری از مردم را به مشکل انداخته‌اند چرا که یا دیر شروع به کار کرده یا اساسا کاری را آغاز نکرده‌اند.”
به گفته دهقانی در کار پیمانکاران عدم شفافیت مالی وجود دارد و بعضا در فاکتورهای ارائه شده تناقض دیده می‌شود و همین باعث نگرانی و اعتراض مردم شده است. این نماینده مجلس می‌گوید: “مردم هم دیگر پولی ندارند که به بنیاد مسکن بپردازند. برای این مشکلات توقع داریم اگر بنیاد مسکن هم کمبودی دارد، دولت خودش از طریق ستاد بحران تامین بکند تا فشار روانی ومالی روی مردم نباشد.”
او اضافه می‌کند: “قرار بود جابه‌جایی بعضی روستاها بسیار زودتر انجام شود. حتی این توقع بود که در حدود ۲۰ روز اقدامات لازم صورت بگیرد اما هنوز بعد از گذشت این مدت طولانی می‌بینیم عملا کاری انجام نشده است.”
پیش از این هم عباس فلاحی باباجان، نماینده اهر و هریس با بیان اینکه بنیاد مسکن نباید از مردم پول اضافی بگیرد، به روزنامه “قانون” گفته بود: “بعضی ساختمان‌ها تمام شده است اما برای قسط بندی از مردم پول اضافه می‌گیرند، یعنی برای مثال اگر ساختمان با ۱۹میلیون تومان تمام شده است حدود ۲۰ یا ۲۱ میلیون تومان سفته می‌گیرند همچنین بنیاد مسکن پول غذا و بنزین ماشین و تمام هزینه‌ها را از مردم می‌گیرد.”
او نیز تاکید کرده بود: “هنوز در منطقه مردمی هستند که در چادر زندگی می‌کنند برای مثال ما در منطقه روستایی داریم به نام میرزا لکندی که مردم آن همچنان در چادر سکونت می‌کنند.”
کاری برای زیرساخت‌ها نشد
پس از وقوع زلزله مسئولان زیادی به ورزقان سفر کردند؛ از علی لاریجانی رییس مجلس و محمود احمدی‌نژاد رییس جمهور وقت گرفته تا سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی. هر یک هم وعده هایی در مورد پیگیری‌های جدی برای بازسازی این شهرستان ویران شده دادند؛ وعده‌هایی مثل خانه‌دار کردن مردم بی‌پناه و وام‌های بلاعوض. نماینده ورزقان در این خصوص می‌گوید: “دولت وعده‌های زیادی داده بود که خیلی از آن‌ها محقق نشده، برای مثال یکی از مشکلاتی که مردم هنوز هم دارند پرداخت هزینه مصرف انرژی در سال گذشته بوده است. سال گذشته به علت سرمای زیاد در مناطق زلزله‌زده از هیتر‌های برقی استفاده شد، انتظار هم این بوده که هزینه‌های مربوط به انرژی بخشوده شود اما متاسفانه این مبلغ را از مردم می‌طلبند. امیدواریم دولت جدید تصمیمی اتخاذ کند تا مردم از پرداخت این هزینه‌های گزاف معاف شوند.”
عضو هیات رییسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه می‌گوید: “یک بحث دیگر هم بحث زیرساخت‌ها است، برای ترمیم یا ایجاد زیرساخت‌ها متاسفانه هیچ اقدامی صورت نگرفته است. با توجه به اینکه خیلی از روستاها دچار تغییر شده، توسعه پیدا کرده یا جابه‌جا شده‌اند، این نیاز وجود دارد که شبکه توزیع برق، آب، گاز، حتی جاده‌ها که بر اثر تکان‌های زلزله آسیب‌دیده‌اند، دوباره ساخته و یا ترمیم شوند. این‌ها اعتبارات ویژه‌ای نیاز دارد. متاسفانه دولت گذشته در این زمینه هیچ اقدامی نکرده است.”
دهقانی اضافه می‌کند: “در حال حاضر شهر یک چهره کارگاهی به خود گرفته، آنهایی که توانایی مالی داشته‌اند ساختن خانه را تمام کرده‌اند و آنهایی که وضع مالی خوبی ندارند هنوز مشغول ساخت هستند یا حتی شروع به ساخت نکرده‌اند.”
او در پاسخ به این سئوال که آیا با مسئولان دولت جدید برای تحقق وعده‌ها رایزنی شده است یا نه، می‌گوید: “ما پی‌گیر هستیم، یک دالانی هم برای تسهیل خدمات‌رسانی و بازسازی مناطق آسیب‌دیده در مجلس تصویب و بر اساس آن اختیارات ویژه‌ای برای دولت در نظر گرفته شده است. حالا از این به بعد ما منتظریم دولت توجه ویژه به ورزقان و به ویژه به زیرساخت‌ها داشته باشد. از این پس معلوم می‌شود دولت دهم بیشتر رسیدگی کرده یا دولت جدید بیشتر برای مردم دل می‌سوزاند. مردم مناطق زلزله زده چشم انتظار اقدامات دولت جدید هستند. “
نگرانی برای مردم ورزقان که با سرمای زیرصفر درجه آذربایجان دست و پنجه نرم می‌کنند وقتی شدت می‌گیرد که نگاهی به وضعیت دیگر مناطق زلزله زده ایران در سال‌های گذشته بیاندازیم. ۱۰ سال از فاجعه بم می‌گذرد و هنوز هستند کسانی که سقف دایمی ندارد و در کانکس شب را به صبح می‌رسانند. کانکس‌هایی که بعد از ۱۰ سال فرسوده و غیر قابل استفاده شده‌اند. خیلی‌ها نگرانند که سهم مردم ورزقان‌ها پس از گذشت سال‌ها همان کانکس‌هایی باشد که در روزهای نخست در آن اسکان “موقت” داده شدند.
