دن درفمن
ایران به جای اینکه کشوری خرابکار و حامی تروریسم باشد، می تواند بانی صلح باشد. اما پرواضح است که نه آمریکا به ایران اعتماد دارد و نه ایران به آمریکا. دو کشور پس از 27 سال قطع روابط دیپلماتیک، بار دیگر به طور رسمی با یکدیگر به مذاکره نشستند. شرایط فعلی بسیار متفاوت از شرایط چهار ماه قبل است که ایران و آمریکا علنا ً یکدیگر را به باد انتقاد می گرفتند و تصور می شد که دولت بوش آماده انجام اقدام نظامی بر علیه چهارمین تولید کننده بزرگ نفت و دومین تولید کننده بزرگ گاز طبیعی در جهان است.
باب برک محقق مسائل مربوط به انرژی جهان معتقد است مذاکرات از سر گرفته شده میان ایران و آمریکا می تواند معانی قابل توجهی برای بازار وال استریت داشته باشد. به ویژه این مذاکرات می تواند زمینه را برای اصطکاک کمتر میان دو کشور مهیا کند، که احتمالا ً خود این امر باعث کاهش بهای نفت می شود و تأثیر مثبتی بر افزایش بی رویه ذخیره انرژی خواهد داشت. این دقیقا ً آن چیزی است که باب برک وقوع آن را ظرف سه الی شش ماه آینده انتظار دارد.
برخلاف تصور عمومی، استدلال برک این است که موفقیت دیپلماتیک چشم انداز خوبی دارد، چرا که هر دو کشور در کاهش نیروهای نظامی آمریکا در عراق و فروخواباندن خشونت ها در این کشور ذی نفع هستند. به گفته وی این موفقیت دیپلماتیک احتمالا ً زمینه را برای مذاکرات معنادار در خصوص راه حل بحران هسته ای ایران فراهم خواهد کرد. وی معتقد است نشانه هایی که تاکنون ظاهر شده اند حاکی از آنند که ایران علاقمند است روابط دوستانه تری با آمریکا داشته باشد.
آنچه که بسیار برای باب برک قابل توجه است، بازگشت مقتدی صدر، روحانی تندروی شیعه و ضدآمریکایی، به عراق است. بنا بر گزارش های رسیده، وی چهار ماه در ایران مخفی بوده است. مقتدی صدر پس از بازگشت به عراق بارها خواسته خود را در مورد خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق عنوان کرده است، اما همین روحانی که فرماندهی بزرگترین نیروهای مسلح عراق را بر عهده دارد، لحن خشونت آمیز خود را تعدیل کرده و به شبه نظامیان خود دستور داده است برای جلوگیری از بروز درگیری با نیروهای نظامی آمریکا، خیابان ها را تخلیه کنند. او همچنین از حامیان خود درخواست کرده است به فکر برادران سنی خود باشند.
به گفته باب برک “مقتدی صدر پیام خونسرد باش ایران را دریافت کرده است.” وی معتقد است با انعطاف پذیرتر شدن دولت بوش، انتخابات ملی آمریکا نیز می تواند “آتش بس موقت میان ایران و آمریکا” باشد. واقعیت این است که هر کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا و عضو حزب جمهوریخواه که بار خشونت های مداوم عراق بر دوشش گذاشته شود، تاب تحمل سنگینی این بار را نخواهد آورد.
ایران در حال حاضر چهار آمریکایی را گروگان گرفته و آمریکا نیز به نوبه خود تعدادی از پرسنل نظامی ایران را در عراق دستگیر کرده است. باب برک معتقد است این مسأله احتمالا ً به زودی از طریق مبادله اسرا حل خواهد شد. کاتالیزور اصلی دیگر برای پیشرفت روابط ایران و آمریکا، نیاز آمریکا به جایگزینی برای انرژی روسیه است. باب برکر همچنین به فشار احتمالی از سوی متحدان اروپایی آمریکا که مصرف کننده عمده انرژی ایران هستند، اشاره می کند. اگرچه آمریکا به طور رسمی نفت ایران را خریداری نمی کند، اما معلوم نیست که بخشی از نفت های خریداری شده این کشور از تجار نفتی، از نفت خام ایران نباشد.
اما همه با دیدگاه باب برک در خصوص اینکه یک رابطه دوستانه تر میان دو کشور دشمن در شرف وقوع است، موافق نیستند. برخی از کارشناسان معتقدند، با توجه به اختلافات اساسی میان ایران و آمریکا، ممکن است مذاکرات، افزایش بهای نفت را پایین آورد، اما این مسأله صرفا ً موقتی خواهد بود.
منبع: نیویورک سان، 11 ژوئن،