رسانه‌های داخلی ایران دیروز اظهارات “یک مقام مطلع در ستاد کل نیروهای مسلح” را منتشر کردند که براساس آن در روزهای اخیر موشک های روسی از خاک ایران عبور نکرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری مهر، این مقام مطلع درباره خبری مبنی بر شلیک ۱۸ موشک روسی از دریای خزر به سمت سوریه، گفته است: “طی روزهای اخیر هیچ موشک کروزی از آب‌های سرزمینی ایران در دریای خزر و فضای آسمان ایران به اهداف تروریست‌ها در سوریه شلیک نشده است.”
نکته قابل توجه آنکه این خبر را طرف روسی منتشر کرده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، روز ۲۹ آبان ماه، وزارت دفاع روسیه با اعلام اینکه ۱۸ موشک از دریای خزر به سوریه شلیک شده است، گفته بود که “موشک‌های هدایت شونده این کشور ۶۰۰ تروریست را در استان دیر الزور سوریه کشته کشته است.” خبرگزاری تسنیم حتی تصویری هم از مسیر احتمالی این موشک‌ها بر فراز ایران منتشر کرده بود.
حساسیت‌ها به شلیک موشک‌ها روسی از فراز خاک ایران به دنبال آن افزایش یافت که اواسط مهر ماه گذشته، پس از شلیک اولین موشک‌های روسی از این مسیر گفته شد که حداقل چهار فروند از این موشک‌ها در خاک ایران فرود آمده است. حتی وزیر دفاع امریکا نیز ضمن تایید این خبر، علت آن را بروز اختلال در عملکردشان دانسته بود. با اینهمه سخنگوی وزارت خارجه روسیه این اخبار را تکذیب کرده بود.
این اقدام روسیه، حتی انتقاداتی را هم در داخل ایران برانگیخت. از جمله سردار حسین علایی، فرمانده اسبق نیروی دریایی سپاه تاکید داشت که عبور موشک‌های روسیه از خاک ایران به شدت به ضرر ایران بوده است. او گفته بود: “عبور موشک‌های روسیه به شدت به ضرر ایران بود زیرا حضور عبور هواپیماها را ناامن کرد. ما در دو سال اخیر تلاش کرده بودیم که نشان بدهیم فضای ایران امن است و به همین خاطر، عبور هواپیماهای خارجی از فضای ایران دو برابر شده بود و این یک درآمد ارزی برای کشورمان ایجاد کرده بود. از سوی دیگر، فضای ایران نسبت به عراق، افغانستان و شمال و جنوب ایران برای پروازهای عمومی امن‌تر بود و بلافاصله با این اقدام، فضای ایران ناامن جلوه داده شد و بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی هواپیمایی فضای عبوری‌شان را از عراق و ترکیه تغییر دادند و فضای منفی علیه ایران شکل گرفت. ایران نباید اجازه این کار را به روسیه می‌داد و باید نسبت به این اقدام اعتراض می‌کرد و اکنون نیز نباید اجازه چنین کاری را به روسیه دهد.”
به نظر می‌رسد علت تکذیب اطلاعیه وزارت دفاع روسیه مبنی بر شلیک دوباره موشک‌ها از فراز خاک ایران، به دلیل افزایش این انتقادها بوده باشد. با اینهمه تلاش برای هرچه نزدیک‌تر شدن به روسیه متوقف نشده است.
دیروز اظهارات بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران منتشر شد که گفته : “رابطه ایران با روسیه به دوران تحریم محدود نخواهد بود و ایران روابط پایدار و درست خود را با این کشور ادامه می‌دهد.” او تاکید داشت: “روسیه به عنوان یکی از شرکای راهبردی ایران است.”
سخنان جدید وزیر نفت نشان می داد که ظاهرا او هم نسبت به “اهمیت جایگاه روسیه در معادلات داخلی ایران” توجیه شده باشد. نباید فراموش کرد که زنگنه اوایل اردیبهشت سال ۱۳۹۳ و در زمانی که اختلاف روسیه و اروپا بر اوکراین تشدید شده بود، پیشنهاد کرد که ایران جایگزین روسیه برای صادرات گاز به اروپا شود. این سخنان در آن زمان به عنوان نوعی “خیانت” از جانب هواداران روسیه در ایران تلقی شد. در همین راستا حسین شریعتمداری، مدیر روزنامه کیهان طی یادداشتی با اشاره به پیشنهاد زنگنه نوشته بود: “این پیشنهادها چه مفهومی غیر از باز گذاشتن دست دشمن برای ادامه وحشی‌گری علیه مردم کشورمان دارد؟ یعنی تلاش به منظور برداشتن مانع از سر راه تانک‌های دشمن و باز کردن راه آنها برای تخریب سنگرهای خودی و تجاوز به حریم میهن اسلامی و مردم آن! خوشبینانه‌ترین برداشت درباره آنها، این است که کمترین و ابتدایی‌ترین شایستگی و لیاقت را برای حضور در مسئولیت‌های کنونی ندارند! و ادامه حضورشان در مسئولیت آب ریختن به آسیاب دشمن است.”
بعد از این کشمکش‌ها، حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی با اشاره به نوشته مدیر کیهان تاکید کرده بود: “نوشته اخیر جناب آقای شریعتمداری بسیار مهم‌تر از آن است که پنداشته می شود. این نوشته رمز گشایی می کند از تاریخ راهبردی ایران حداقل از سال ۱۳۸۴.”
البته نفوذ روسیه در ایران بیش از اینهاست. بعد از آنکه روسیه قرار داد فروش موشک‌های اس۳۰۰ به جمهوری اسلامی را نادیده گرفت، مقامات تلاش کردند با شکایت در مراجع بین‌المللی از این خلف وعده خسارتی دریافت کنند اما هواداران روسیه هیچگاه اجازه پیگیری جدی این پرونده را ندادند. روس‌ها نیز در ماه‌های اخیر شکایت جمهوری اسلامی را علت عدم تحویل دوباره این موشک‌ها به ایران می‌دانستند. بالاخره روز ششم آبان ماه نیز خبری مبنی بر اعلام انصراف ایران از شکایت چهار میلیارد دلاری خود منتشر شد. از طرفی روسیه دیگر حاضر به اجرای قرارداد پیشین هم نبود و تاکید داشت که باید قراردادی جدید امضا شود. در واقع در این زمینه هیچ‌یک از خواسته‌های طرف ایرانی مورد توجه قرار نگرفته بود و هنوز هم بعد از گذشت ماه‌ها از ادعای تحویل موشک‌های اس۳۰۰، هنوز خبری از تحویل این موشک‌ها نیست.
در روزهای آینده، ولادیمیر پوتین برای شرکت در اجلاس روسای جمهور کشورهای صادر کننده گاز به تهران خواهد.
سایت باشگاه خبرنگاران، وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی، طی گزارشی با اشاره به سفر پوتین به تهران، نوشت: “از منظر ژئوپلتیک تحولات پرشتاب و پیچیده خاورمیانه به ویژه سوریه، از جمله نقاط عطف تاریخی در روابط تهران-مسکو به شمار می‌رود که علی‌‌رغم وجود برخی اختلافات میان دو کشور، موجب شده نقاط اشتراک قابل توجهی در روابط ایران و روسیه شکل بگیرد، ایران و روسیه از نظر حضور سخت افزاری و نظامی غرب در اطراف خود از شرایط مشابهی برخوردار هستند، حضور نظامی آمریکا در اطراف ایران از افغانستان و عراق گرفته تا آسیای میانه، قفقاز، حاشیه جنوبی خلیج فارس و تلاش‌های ایالات متحده برای مهار قدرت روزافزون جمهوری اسلامی از جمله مسائلی است که باعث نزدیکی نگاه تهران و مسکو به مسائل منطقه شده و درک متقابلی را میان دو کشور ایجاد کرده است.” گفته می‌شود که پوتین در این سفر با سیدعلی خامنه‌ای هم دیدار خواهد کرد. هواداران رهبر جمهوری اسلامی مدعی‌اند که پوتین در سفر قبلی گفته بود که مسیح را در رهبری ایران دیده است! باید دید که اینبار چه داستان جدیدی آماده شده است.
