اکبر هاشمیرفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، برخلاف رویه چند سال اخیر خود، چند ماه مانده به انتخابات مجلس خبرگان گفت که قصد حضور در این انتخابات را دارد.
هاشمیرفسنجانی در گفتوگو با نشریه “طلوع صبح” خبر از عزم خود برای حضور در انتخابات مجلس خبرگان داده است. مسالهای که با توجه به رویه هاشمیرفسنجانی در سالهای اخیر - به تعویق انداختن خبر اعلام کاندیداتوری تا لحظههای آخر - تازگی دارد.
سخنان هاشمیرفسنجانی چند روز پس از انتشار گزارشی در روزنامههای نزدیک به اصلاحطلبان منتشر شده که خبر از تشکیل مثلث هاشمیرفسنجانی، روحانی و حسن خمینی برای حضور در خبرگان داده بودند.
انتخابات آینده مجلس خبرگان هفتم اسفندماه برگزار خواهد شد. انتخاباتی که از چند ماه پیش اظهارنظرهای مختلفی پیرامون آن صورت گرفته. رهبر جمهوریاسلامی متولد سال ۱۳۱۸ است و در حال حاضر ۷۵ سال سن دارد. در پایان دورهٔ پنجم مجلس خبرگان او در صورت حیات حدود ۸۴ سال سن خواهد داشت. علاوه بر آن بستری شدن آیتالله خامنهای دربیمارستان به دلیل بیماری نیز باعث شد به این بحثها دامن زده شود.
روز شنبه ایلنا - وابسته به وزارت کار - در تحلیلی پیرامون نحوهی حضور اصلاحطلبان در مجلس خبرگان نوشته بود: “اعضای ارشد مجلس خبرگان رهبری در حلقه اصلی تصمیمسازی اصولگرایان قرار گرفتهاند و در تناقضی عجیب از اصلاحطلبان میخواهند خبرگان را سیاسی نکنند. در چنین شرایطی احتمالا حضور هر چهرهای که به مذاق جریان مقابل خوش نیاید٬ سیاسی و جناحی تلقی خواهد شد؛ شرایطی که شاید به واسطه آن جریان اصلاحطلب که مثلث (هاشمی رفسنجانی - حسن روحانی - سید حسن خمینی) بهترین ترکیب ممکن خواهد بود٬ تحت فشار قرار بگیرد”.
تاکنون چند تن از اعضای مجلس خبرگان - نظیر دری نجفآبادی و موحدی کرمانی - به صراحت گفتهاند که این مجلس باید به فکر رهبر بعدی باشد. مسالهای که حتی مورد اشاره احمد خاتمی هم قرار گرفته بود: “بعضیها در این دوره یک حساسیت بیشتری دارند و با این انگیزه میآیند که این دوره شانس انتخاب رهبر بیشتر است. چون میگویند آقا الان ۷۴ ساله است و تا ۸ سال ۸۲ ساله میشود و خیلیها یک خیالاتی به سرشان آمده که چه بسا خبرگان پنجم مسوولیت انتخاب رهبر را داشته باشد”. مجموعه این عوامل باعث شد که انتخاب رییس جدید مجلس خبرگان، حساسیت پیدا کند.
تلاش نیروهای نزدیک به اصلاحطلبان و حامیان دولت برای حضور در این انتخابات در حالی اتفاق میافتد که تاکنون چند تن از اصولگرایان نسبت به این مساله هشدار دادهاند. برای مثال احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، پیش از این در جمع اعضای ناظران شورای نگهبان در مشهد، گفته بود که انتخابات مجلس خبرگان “بسیار مهم” است، زیرا “عدهای از هماکنون در حال برنامهریزی برای تصرف” آن هستند، به همین دلیل اعضای شورای نگهبان “نیازمند یک بیداری و بصیرت” هستند تا مسوولیت این شورا را “به خوبی” اجرا کنند.
دبیر شورای نگهبان اضافه کرده بود: “تنها نهادی که در باره رهبری میتواند تصمیم بگیرد خبرگان است و در طول تاریخ اگر رهبر شرایط خود را از دست بدهد این مجلس خبرگان است که میتواند رهبر را عزل و قدرت وی را محدود کند. بنابراین در حال حاضر که عدهای میخواهند با نفوذ به مجلس خبرگان این سنگر را فتح کنند وظیفه شورای نگهبان سنگین تر میشود”.
جنتی دو سال پیش نیز با اشاره به تلاش جریان های سیاسی تندرو برای فتح مجلس خبرگان گفته بود: “بعضیها برای مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی دارند طراحی میکنند و نقشه میکشند، باید مراقب بود که به اهداف شوم خود نرسند”.
هاشمیرفسنجانی سال گذشته در گفتوگویی با روزنامه شرق - در روز نخست برگزاری اجلاس خبرگان - گفته بود که کارهیاترییسه مجلس خبرگان “فقط یک وقت” حساس میشود که ممکن است “در ۲۰ یا ۳۰ سال و کمتر و بیشتر یک بار اتفاق بیفتد”، اما “آن لحظه حساس، مهم است” که در آن “حتما لازم نیست رییس باشم، کافی است عضو خبرگان باشم. انسان در خبرگان میتواند صحبت کند و نظرش را بدهد و اگر بخواهم، تاثیرگذار هم خواهم بود”. او در این اجلاس در رقابت با محمد یزدی و محمد مومن برای کسب ریاست این مجلس، شکست خورد و کرسی ریاست را به محمد یزدی، دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم واگذار کرد.
مجلس خبرگان رهبری ۸۶ عضو دارد و انتخابات آن هر هشت سال یک بار برگزار میشود. طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی این مجلس وظیفه تعیین رهبر جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام وظایف قانونی رهبر یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.
نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبر جمهوریاسلامی نیز از جمله وظایف این مجلس است. مسالهای که البته بخشی از آن پیشتر با مخالفت آیتالله خامنهای روبهرو شده بود.