هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
آراء و عقاید سید احمد فردید (مفردات فردیدی)
به کوشش: سید موسی دیباج
460 ص، تهران: نشر علم، 1386، چاپ اول
در این کتاب، مجموعه ای از اندیشه ها و عقاید «سید احمد فردید»، به وسیله یکی از شاگردان قدیمی او که اکنون استاد فلسفه در دانشگاه تهران است، گردآوری و تدوین شده است. «فردید» اگر چه از تاثیرگذارترین و بحث انگیزترین متفکران ایران معاصر بود و شخصیت های بسیاری را در دوره های گوناگون تحت تاثیر اندیشه های خود قرار داد، اما کتاب و نوشته ای در باب عقایدش، از خود به جای نگذاشت؛ تا آنجا که منتقدینش او را «فیلسوف شفاهی» خواندند. درباره کتاب «آراء و عقاید سید احمد فردید» و انگیزه نگارش آن، نویسنده در مقدمه این اثر، اشارتی دارد که خواندنی است:[در جوانی توفیق مرا یار بود تا به مدت ده سال پیوسته در محضر سخن ایشان (فردید) باشم و از ایشان بسیار فرآموزم. این نوشته که عصیر مایه سخنان اوست حاصل مصاحبت ها و مراودات و محاضرات آن زمان است… این سخنان از زبان او به نحو ارتجالی بیان شده است و پراکندگی در اظهارات وی کم نیست، بی نظم و نسق و بی هیچ هماهنگی پیشینی بیان شده است و من سعی در پاسخ خواسته دانشوران و دوستان بر آن نموده ام تا این گفتارهای پراکنده را در ضمن مقولات مجامعی فراهم آورم…]
پلو خورش
نویسنده: هوشنگ مرادی کرمانی
160 ص، تهران: انتشارات معین، 1386، چاپ اول
این کتاب، مجموعه ای از داستان های کوتاه «هوشنگ مرادی کرمانی» است. این داستان ها که بوسیله راوی و یا از زبان کودکان و نوجوانان روایت می شوند، گوشه هایی از زندگی، آرزوها و دغدغه های آنان را به تصویر می کشند. موضوع داستان، «پلوخورش»، مسافرت دسته جمعی گروهی از کودکان و نوجوانان یک روستای زلزله زده به تهران است. اکثر آنها برای نخستین بار به این شهر بزرگ آمده اند. سازمانی که آنها را به تهران آورده است، برنامه های گوناگونی برایشان تدارک دیده: [… برای مان مداح آوردند که نوحه خواند و سینه زدیم. روحانی آوردند که سفارش کرد بچه های خوب و مسلمانی باشیم. شاعر هم آوردند که برایمان از شعرهایش خواند… روز بعد، روزنامه ها عکس ما را با وزیر چاپ کردند و بالایش نوشتند: «بچه ها مهمان وزیر بودند.» در تلویزیون هم خودمان را دیدم، داشتیم پلو خورش می خوردیم…]
طرحی از یک زندگی
نویسنده: پوران شریعت رضوی
413 ص، تهران: انتشارات چاپخش، 1386، چاپ یازدهم
در میان کتاب های متعدد و گوناگونی که درباره زندگی، اندیشه ها و فعالیت های «دکتر علی شریعتی» نوشته شده، کتاب «طرحی از یک زندگی» از جایگاه ویژه ای برخوردار است. نویسنده این کتاب، خانم «پوران شریعت رضوی»، همسر «دکتر شریعتی» است. او در کتاب خود، طی شش فصل می کوشد تصویری از «شریعتی»، آنگونه که بود و آنگونه که زیست، به خواننده ارائه دهد. عناوین فصل های ششگانه کتاب عبارتنداز: 1- کودکی تا جوانی (1332 -1312)، 2- تحصیل و مبارزه (1338-1332)، 3- اروپا (1343-1338)، 4- از بازگشت تا دانشگاه (1348-1343)، 5- از ارشاد تا زندان (1354-1348)، 6- از خانه نشینی اجباری تا هجرت و شهادت (1356-1354). کتاب «طرحی از یک زندگی» با مجموعه ای از عکس ها، نمونه نامه ها و دست نوشته ها، فهرست مجموعه آثار و فهرست آثار ترجمه شده «شریعتی» به پایان می رسد.
تبیین بحران سرمایه داری (بازنگری مارکسیستی نظریه بحران)
نویسنده: کریس هارمن
ترجمه: جمشید احمد پور
320 ص، مشهد: نشر نیکا، 1386، چاپ اول
بخش اصلی این کتاب، در اوایل دهه هشتاد میلادی به صورت مجموعه ای از گفتارها، در مجله «اینترنشنال سوسیالیسم» به چاپ رسیده است. نویسنده در این گفتارها می کوشد با تکیه بر بینش «مارکس»، علاوه بر نشان دادن این واقعیت که نظام سرمایه داری مستعد بحران است، ویژگی دوران تازه بحران را نیز که از اواسط دهه 1970 دامنگیر این نظام شده است، نشان دهد. برای این منظور او تصحیحات و اضافاتی را که نسل های بعدی نظریه پردازان مارکسیست در افکار «مارکس» ایجاد کردند، ادامه می دهد. کتاب دارای سه بخش اصلی با این عناوین است: 1- نظریه مارکس درباره بحران و انتقادهای وارد بر آن، 2- آخرین بحران، 3- سرمایه داری دولتی، اقتصاد نظامی و بحران کنونی.
در حقیقت نویسنده در کتاب «تبیین بحران سرمایه داری»، نخست با شرحی کلاسیک از نظریه اقتصادی «مارکس»، عناصر اساسی تحلیل او را مشخص می کند. سپس این بینش را در جهت تبیین وضعیت اقتصاد جهانی طی یک قرن پس از درگذشت «مارکس» به کار می گیرد، و سرانجام، برتری نظریه های اصلی «مارکس» را نسبت به تحلیل های دیگری که در دهه های اخیر به مسئله تبیین بحران پرداخته اند، نشان می دهد.
پینوکیو (آدمک چوبی)
نویسنده: کارلو کولودی
نقاشی: ریچارد فلوتیه
ترجمه: صادق چوبک
176 ص، تهران: انتشارات معین، 1386، چاپ اول
داستان «پینوکیو» در اصل به زبان ایتالیایی است. این داستان مشهور به اکثر زبان های جهان ترجمه شده و فیلم های متعددی[انیمیشن و زنده] در کشورهای مختلف از روی آن ساخته است. «پینوکیو» یک کتاب درسی اخلاقی است، اما نه از آن گونه کتاب های خشک اخلاقی که می گویند بچه باید جلو بزرگ ترها سر به زیر و خاموش باشد و اظهار حیات نکند و سر سفره حرف نزند و نخندد. چاشنی این کتاب، انسان دوستی و همدردی با مردم صلح دوست است. در این داستان، کینه، انتقام، دروغ، ریاکاری و ظلم نکوهش می شود و انسان دوستی، دل سوزی و گذشت ستایش می گردد. «کروچه» درباره «پینوکیو» می نویسد:[چوبی که پینوکیو از آن تراشیده شده، بشریت نام دارد]. ترجمه زیبا و روان این داستان از روی متن انگلیسی آن، به وسیله «صادق چوبک»، نویسنده برجسته و فقید معاصر ایران انجام شده است.
سه مرد در یک قایق
نویسنده: جروم کلاپکا جروم
گزارش: دکتر م. ت. سیاه پوش
ویرایش: عمران صلاحی
215 ص، تهران: انتشارات معین، 1386، چاپ اول
این کتاب یکی از مشهورترین آثار طنز انگلیسی است که به وسیله «جروم ک. جرم»، رمان نویس و نمایشنامه نویس برجسته، در سال 1889 میلادی نوشته شده. «سه مرد در قایق»، داستان ساده ای دارد: سه دوست با قایقی در رودخانه «تایمز» به گردش و تفریح می پردازند. آنها از مناطق صنعتی می گذرند و مکان های تاریخی و جاهای دیدنی را سیر و سیاحت می کنند. سرانجام پس از توقفی در «آکسفورد»، با قطار به لندن باز می گردند. همه داستان همین است؛ یک موضوع پیش پا افتاده و ساده. اما همین موضوع ساده وقتی به دست فکاهی نویس با استعدادی چون «جروم» می افتد، چیز دیگری از آب در می آید. ترجمه فارسی این کتاب نخستین بار در سال 1324 خورشیدی منتشر شده است. از زندگی و آثار مترجم کتاب، یعنی «م. ت. سیاه پوش» هیچ خبر و نشانی در دست نیست. ترجمه خوب او، سال ها بعد با عنوان «سه الکی خوش» در مجله «توفیق» منتشر شد که همین کتاب حاضر است.
سیر طریقت تا شکوفایی مولوی و حافظ
نویسنده: غلامرضا سلیم
359 ص، تهران: انتشارات روزنه، 1386، چاپ اول
در این پژوهش، سیر طریقت از صدر اسلام تا قرن هفتم هجری بررسی، و آرا و عقاید موافقان و مخالفان صوفیان و اهل طریقت به نقد کشیده شده است. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: «خاستگاه اصلی تصوف»، «بحثی درباره ریشه کلمه صوفی و توجیه طریقت»، «صوفیه و وحدت وجود»، «سخنی کوتاه در مورد ابن عربی»، «وحدت وجود و سخنی درباره حلاج»، «خودستایی و لاف زنی صوفیه»، «مراکز اصلی تشکیل و رشد تصوف»، «بحث کوتاهی پیرامون کرامات بعضی از صوفیه»، «طریقت مردمی یا فتوت یا جوانمردی»، «تکفیر صوفیه»، «اوراد و اذکار و حالات صوفیه در دوره های مختلف»، «قلندر و قلندریه» و … همچنین در این کتاب، فصلی درباره آرای اهل وحدت و شطحیات صوفیان و سیر و سلوک و منازل طریقت آمده است. فصلی از کتاب نیز به معرفی و بررسی «فیه ما فیه»، اثر «مولوی» اختصاص دارد. در پایان نیز، علل ظهور و پیدایش دو عارف و شاعر بزرگ و عظیم الشان؛ «مولوی» و «حافظ» بررسی گردیده است.
نشان نخست بلاهت: گزیده جملات قصار طنز
گردآوری و ترجمه: حسن یعقوبی
180ص، تهران: انتشارات روزنه، 1386، چاپ اول
دراین کتاب، مجموعه ای از کلمات و جملات قصار و طنزآمیز بعضی از شخصیت های مشهور [نویسندگان، شاعران، سیاستمداران، هنرمندان و …] گردآوری شده است. نمونه ای از جملات این مجموعه:
• مسئول سقوط افراد به چاه عشق، قوه جاذبه زمین نیست./آلبرت انیشتن
• بعد از آنارشیسم بدترین چیز این جهان وجود دولت است./ساموئل بکت
• خدایا شوخی های کوچک مرا درباره خودت ببخش، تا من شوخی بزرگ تو را با خودم ببخشم/رابرت فراست
• بزرگ ترین کمدی ها، در هنگام عصبانیت یا اضطراب شدید خالقین شان نوشته شده اند./ولادیمیر ناباکوف
• در حالی که حقیقت مشغول بستن بند کفش هایش است، دروغ از سفر دور دنیای خود باز می گردد. /لارنس پیتر
کتاب شناسی و مقاله شناسی موسیقی ایران به طریق توصیفی (جلد اول)
گردآوری و تدوین: سید علی رضا میر علی
ویراستار: عبدالحسین آذرنگ
648 ص، تهران: انتشارات سوره مهر، 1386، چاپ اول
این کتاب، جلد اول از مجموعه بزرگی است که با هدف معرفی کتاب ها و مقالاتی که درباره موسیقی ایرانی و جوانب گوناگون آن نوشته شده، منتشر می گردد. جلد اول این مجموعه، همراه با توضیحات و توصیفات مناسب، نوشته های موسیقایی ایرانی را معرفی می کند. مقالات و کتاب های معرفی شده، در فاصله سال های 1298 تا 1375 منتشر گردیده است. طبقه بندی موضوعی به کار برده شده در این کتاب – که بر اساس موضوعات جزئی تر و عناوین تخصصی تر دسته بندی شده – حاوی قلمروهای وسیعی از تحقیقات موسیقی شناسانه ایرانی در چندین دهه گذشته است.
لائیسته
نویسنده: گی آرشه
ترجمه: عبدالوهاب احمدی
126 ص، تهران: انتشارات آگه، 1386، چاپ اول.
کتاب”لائیسته”به تعاریفی می پردازد که ازاین مفهوم در کشورهای مختلف وجود دارد. مترجم در یادداشتی بر این کتاب نوشته است:از دو دهه پیش که گواه برآمد دین و امر دینی در بسیاری کشورها هستیم، اندیشه ورانی چند به بازاندیشی رابطه دولت و دین پرداخته و تحول هر یک از آن هارا پژوهیده اند. …با این همه هنوز تعریف همه پذیری از این مفهوم در دست نیست. کتاب لائیسته چهار بخش دارد که عبارت است از:لائیسته فرانسوی، لائیسته در کشورهای اروپایی،تحلیل مفهوم لائیسته و برخی چشم اندازهای فلسفی درباره لائیسته معاصر.