سینا حسینی
هفته جاری، در حالی سپری شد که ابراز نگرانی های شخصیت های روحانی نسبت به تبعات سیاست های هسته ای احمدی نژاد، در سطح رسانه های گروهی نمود برجسته ای داشت.
درتازه ترین اظهار نظر ها، به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آفتاب، حجت الاسلام منتجب نیا قائم مقام دبیر کل حزب اعتماد ملی با بیان اینکه “امروز تمامی کارشناسان و صاحبنظران موضوع هسته‌ای اظهار نگرانی می‌کنند” اظهار می داشت: “متاسفانه برخی مقامات اجرایی بجای آنکه به نگرانی نخبگان دلسوز بها دهند، با توهین به آنها و اینکه آنها «ترسو» و «بزدل» هستند، می‌خواهند صورت مساله را پاک کنند. ” منتجب‌نیا می پرسید: “چه شده که همه نخبگان اظهار نگرانی می‌کنند اما رئیس جمهور می‌گوید هیچ نگرانی نیست. آیا همه زبون هستند به جز یک نفر که هیچ ارتباطی با کارشناسان و نخبگان ندارد؟” در اظهار نظری مشابه، حجت الاسلام عبدالواحدموسوی لاری وزیر کشورکابینه خاتمی نیز به ایسنا می گفت: “ایجاد تنش در عرصه‌ی بین‌المللی با ارائه‌ی روش‌های غلط و نسنجیده و غیرمتناسب با شان جمهوری اسلامی به بهانه‌ی استقلال‌طلبی، استقلال ملت را تهدید می‌کند… برخی فکر می‌کنند مردم قیم می‌خواهند و باید به جای آنها تصمیم بگیرند که این امروز دغدغه‌ی جدی همه‌ی دلسوزان نظام و انقلاب است.”
پیشتر، حجت الاسلام کروبی، رییس مجلش ششم در دیدار جمع زیادی از وزیران و مدیران دولت های قبلی، ضمن تاکید بر اینکه: “مردم ما بسیار سختی کشیدهاند ولی اکنون همان کسانی که سختیها را دیدهاند و از آنها عبور کردهاند، احساس نگرانی می‌کنند”، گفته بود: “در حال حاضر ما بحرانآفرینیها و دشمنتراشیهایی میکنیم که در طول تاریخ انقلاب بیسابقه بوده است و اکنون مسوولانی که مسوولیت سنگینی بر عهده دارند و مسوول اجرایی هستند، حرفهایی میزنند و کارهایی انجام میدهند که در آن دوران دیده نمیشد و این مسائل همه را نگران کرده است. ” (روزنا – 3 بهمن 85)
در پی تصویب قطعنامه، سید محمد خاتمی نیز ضمن انتقادی تلویحی به روش های به کار گرفته شده طی سال گذشته در مذاکرات هسته ای توسط دولت محمود احمدی نژاد یادآور می شد: “در زمان ریاست جمهوری بنده، معتقد بودیم که با کمی تامل و سیاستهای نرم نیز مساله قابل حل است. مصلحت ایران، منطقه و جهان ایجاب می‌کند که به راه درست که مذاکره است، بازگردیم.” (ایسنا – 11 دی 85)
اما خبرساز ترین واکنش، متعلق به هاشمی رفسنجانی بود که در دیدار بیش از 100 نماینده مجلس هفتم با وی به طور غیرمستقیم به اظهارات احمدی نژاد - که تصویب قطعنامه قطعنامه شورای امنیت علیه ایران را “بی اهمیت” دانسته بود - پاسخ می داد. هاشمی با تاکید بر این که میزان خسارات ناشی از تحریم کم تر از حمله نظامی نیست و حتی خطرناک تر از آن نیز است، از جدی بودن تهدیدات علیه کشور سخن می گفت می افزود “چندی پیش در جلسه ای که به اتفاق گروهی از مسوولان نزد رهبری بوده اند، کسی از جدی نبودن تهدیدات و عدم نگرانی سخن گفته که آیت الله خامنه ای در پاسخ به او تاکید کرده اند، تهدیدات جدی است.” (بازتاب – 7 بهمن 85) به گزارش روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، هاشمی در دیدار با نمایندگان همچنین هشدار می داد: “همه باید بدانیم که فرصت سوزی برای کشور سم و خیانت به نسل های امروز و آینده است.”
اظهارات هاشمی، مشابه تاکید سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی ( 19 دی 85) بود که با انتقاد شدید از “ورق پاره” توصیف کردن قطعنامه شورای امنیت از سوی رییس جمهور، تصریح می کرد: “ نوع بیان در مسائل اتمی آنقدر تهاجمی و با کلمات نه چندان زیباست که در مخاطب القا می کند یک حالت لج بازی در بحث اتمی راه افتاده است”. این روزنامه، که مدیر مسوول آن، از زمان حیات آیت الله خمینی از روحانیون به شدت بنیادگرای مدافع “ارزش های انقلاب” محسوب می شد، با انتقاد از این که احمدی نژاد “در تمام سخنرانی ها در همه شهرها لازم می داند راجع به انرژی هسته ای سخن بگویند” او را این گونه مخاطب قرار می داد: “به نظر می رسد نوع کار شما توجه به ابعاد همه جانبه آن ندارد و تصور نموده اید صرفا با سخنرانیها و کار رسانه ای موضوع را می توانید حل کنید”. جمهوری اسلامی، سرانجام به رییس جمهور توصیه می کرد که “این همه” در سخنرانی های استانی خود از پرونده هسته ای سخن نگوید.
و سرانجام آنکه، تمام این واکنش ها، در شرایطی صورت می گرفت که آیت الله منتظری، بزرگترین مرجع تقلید شیعه داخل ایران، هشدار می داد که سیاست های ستیزه جویانه دولت درمورد انرژی هسته ای، کشور را به خطر انداخته است. وی در سخنرانی خود در شهر قم در تاریخ 1 بهمن 85، با اشاره به مناقشه هسته ای ایران به مسوولان کشور توصیه می کرد که از “تحریک آمریکا” بپرهیزند و (با اشاره به شعار “انرژی هسته ای حق مسلم ماست”) تصریح می نمود: “هر روز تکرار می کنیم که فلان چیز حق مسلم ماست. خیلی خوب! حقتان است؛ اما حق را باید به گونه ای گرفت که مشکلات پدید نیاید و بهانه به دست دیگران نداد و مگر حق مسلم ما فقط همین است که آقایان می گویند و ما حق و حقوق دیگری نداریم؟”
در هر حال، به نظر می رسد که که در پی تصویب قطعنامه شورای امنیت، انتقاد از سیاست های هسته ای احمدی نژاد، به تدریج در میان روحانیون - ولو دارای دیدگاه های متفاوت - در حال گسترش است. اگرچه، بسیاری از تحلیل گران، معتقدند که از میان روحانیون ایرانی، تنها “یک نفر” است که در صورت ابراز مخالفت با سیاست هسته ای دولت، امکان تغییر جهت این پرونده را دارد…