بتسی پیسیک و باربارا اسلاوین
کاندولیزا رایس وزیر امور خارجۀ آمریکا روز سه شنبه در جمع چند کشور مهم عربی به تلاش های انجام شده به ریاست آمریکا در جهت توقف برنامۀ هسته ای ایران اشاره کرد، اما به هیچگونه اجماع جدیدی در خصوص نحوۀ جلوگیری از گسترش فناوری سلاح اتمی توسط ایران دست نیافت.
رایس پس از نشست با دیپلمات های بحرین، مصر، اردن، کویت، عراق، امارات متحدۀ عربی و عربستان سعودی خاطر نشان کرد، “همۀ کشورهای شرکت کننده در این نشست دربارۀ سیاست های هسته ای ایران و اهداف منطقه ای این کشور ابراز نگرانی کرده اند.“
نمایندگان انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین نیز – که چند سال است بدون هیچگونه موفقیتی تلاش می کنند ایران را قانع کنند برنامۀ غنی سازی اورانیوم خود را به حال تعلیق درآورد – در جلسه ای که در حاشیۀ مناظرۀ شورای امنیت در خصوص فرآیند صلح اسرائیل و فلسطین برگزار شد، شرکت کردند.
رایس گفت، در این نشست هیچگونه بحثی دربارۀ تحریم های جدید بر ضد ایران صورت نگرفته است. این در حالی است که ایران چند قطعنامۀ سازمان ملل را مبنی بر مهار برنامۀ هسته ای خود نادیده گرفته است. رایس افزود، ”شرکت کنندگان این جلسه نگرانند که راهی وجود داشته باشد که در نهایت ایران را تشویق کند تصمیم متفاوتی دربارۀ اهداف هسته ای خود بگیرد.“
اختلافات میان همسایگان عرب ایران باعث شده است مهار این کشور دشوارتر شود. بعنوان مثال، قطر و عمان، از اعضای شورای همکاری خلیج فارس، دعوت آمریکا را برای شرکت در نشست روز سه شنبه رد کردند.
یوسف بن علوی وزیر امور خارجۀ عمان در همایش امنیت منطقه که اواخر هفتۀ گذشته در بحرین برگزار شد، به روزنامۀ واشنگتن تایمز گفت، دولت اوباما باید بر مذاکرات با ایران تمرکز کند. او گفت، برای تسهیل امر مذاکرات نهایت تلاش خود را خواهد کرد، همانگونه که در دولت کلینتون تلاش کرده است. علوی افزود، “تصور می کنم مدت هاست که دو طرف با هم مشاجره دارند. وقت آن است که همه چیز در مسیر درست خود قرار گیرد.“
همسایگان عرب ایران نسبت به چشم انداز ایران هسته ای نگرانند، اما با اقدام نظامی نیز مخالفند و تمایلی به اعمال تحریم های شدید اقتصادی بر ضد این کشور ندارند. علی بنوعزیزی کارشناس مسائل ایران در دانشکدۀ بوستون می گوید، ایران تلاش کرده است مانع از اتحاد اعراب در برابر خود شود.
بنوعزیزی می گوید، “ایرانیان علاوه بر ارتباط با عمان و امارات متحدۀ عربی در جهت گسترش رابطۀ مساعدتر با سعودی ها نیز همکاری کرده اند.” گری سیک کارشناس مسائل ایران و خلیج فارس در دانشگاه کلمبیا نیز معتقد است که “استراتژی اعراب خلیج فارس (در قبال ایران) دوگانه است.“
او می گوید، “آنها از یک سو تلاش می کنند روابطی قابل اطمینان با ایران داشته باشند تا از این حس که دشمنان علنی ایران هستند، جلوگیری کنند و از سوی دیگر، آمریکا را تشویق می کنند موضع سختی در قبال ایران اتخاذ کند.“
ژنرال دیوید پتریوس فرماندۀ مقر مرکزی فرماندهی آمریکا بدون ذکر نام ایران در نشست روز یکشنبه در بحرین خاطر نشان کرد، کشورهای عربی خلیج فارس باید پدافندهای هوایی خود را ارتقا دهند و در زمینۀ تبادل اطلاعات با یکدیگر همکاری داشته باشند.
هیئت ایرانی مستقر در سازمان ملل، که به نشست نیویورک دعوت نشده بود، آمریکا را متهم کرده به اینکه “واقعیت های مربوط به برنامۀ صلح آمیز هسته ای ایران و نقش سازندۀ این کشور در منطقه را تحریف کرده است.“
منبع: واشنگتن تایمز، 16 دسامبر