دیپلمات ها روز جمعه اعلام کردند که بازرسان اتمی سازمان ملل در بازدید مجدد از آزمایشگاه های اتمی ایران که امکان دارد در ارتباط با برنامه تولید مخفی سلاح اتمی باشند، کشف کرده اند بعضی از تجهیزات آن که برای آزمایش از آنها استفاده می شد، ناپدید شده اند.
یکی از این دیپلمات ها گفت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی وابسته به سازمان ملل نگران این هستند که این جابجایی به قصد پنهانکاری باشد.
دو دیپلمات دیگر نیز تاکید کردند که بعضی از دستگاه ها مفقود شده است. یکی از آنها می گوید هنوز برای نتیجه گیری خیلی زود است و گمان می کند این دستگاه ها برای تعمیر به تاسیسات دیگری برده شده اند. این سه نفر نخواستند نامشان فاش بشود زیرا این اطلاعات محرمانه است.
نتیجه کار این دستگاه ها تصفیه اورانیوم و استفاده در کلاهک های اتمی است.
ایران در ماه ژانوه به دنبال درخواست فوری آژآنس برای پاسخگویی، به آژآنس اعلام کرد که این آزمایش را کنار گذاشته است.یکی از کارشناسان مسائل ایران اعلام کرد: “در واقع ایران چنین فعالیت و آزمایش هایی را انجام نمی دهد و سئوال پیش آمده از سوء تعبیر آژانس ناشی شده است”.
این آزمایش ها باعث شد، بازرسان آژانس دوبار به مرکز تحقیقاتی جابر ابن حیان در تهران بروند، و در آنجا متوجه شدند که تعدادی از دستگاه ها مفقود شده است. به گفته یکی از دیپلمات ها، دستگاه الکترولیز که کارش تصفیه فلز اورانیوم است، در میان دستگاه ها بود که دیگر در آنجا نیست. دستگاه دیگری که آزمایشات شیمی را انجام می داد هم مفقود شده است.
مقامات آژانس اظهار نظری نکرده اند. تلاش ما برای نظرخواهی از مقامات ایرانی موفقیت آمیز نبود زیرا مقامات ایرانی در وین موبایل های خود را خاموش کرده اند.
هر نوع روند تصفیه اورانیوم، حتی اگر به قصد آزمایش باشد، مورد تردید قرار می گیرد و چنین تفسیر می شود که ایران به دنبال ساخت سلاح اتمی است. اگرچه ایران همواره اصرار دارد که برنامه های اتمی اش تنها برای تولید انرژی است.
شورای امنیت سازمان ملل اخیرا به دنبال عدم توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران، دور چهارم تحریم ها را در نظر گرفته است. همچنین اوایل امسال یک سایت مخفی غنی سازی اورانیوم در ایران کشف شد و ایرانیان به سئوالات آژانس در مورد اطلاعات خارجی و اقدامات مخفیانه در جهت تولید سلاح هسته ای پاسخ ندادند.
کره جنوبی و آمریکا اخیرا با همین روش دست به آزمایش زده و برای رآکتور های نسل جدید، سوخت تهیه کرده اند. اما این آزمایش ها احتیاج به تکنولوژی بسیار پیشرفته دارد که با پرونده اتمی ایران که سوخت برای بازیافت ندارد، سازگار نیست.
یکی از دیپلمات ها گفته است مفقود شدن دستگاه ها در گزارش بعدی رئیس آژانس، یوکیا آمانو، درباره ایران گنجانده شده که قرار است اواخر این هفته منتشر و در جلسه 7 ژوئن آژانس مطرح شود.
بعلاوه، به نظر نمی رسد که در این گزارش راه حل های جدیدی مطرح شود بجز اینکه برنامه غنی سازی اورانیوم توسط ایران ادامه دارد و این کشور تصمیم به تولید اورانیوم با غلظت 20 درصد گرفته است.
در اصل ایران بعد از اینکه معامله غنی سازی اورانیوم در خارج از کشور را رد کرد تصمیم به آغاز غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا گرفت و با این توجیه که این کار برای سوخت رآکتور های تحقیقاتی لازم است.
اوایل این هفته ایران توافقنامه ای را پذیرفت که به موجب آن اورانیوم نیمه غنی سازی شده اش را برای سوخت رآکتور ها مبادله می کند. مفاد این توافقنامه بسیار شبیه توافقنامه ای است که در ماه اکتبر توسط ایران رد شد.
طبق آخرین توافقنامه ایران 1200 کیلوگرم اورانیوم را به ترکیه می فرستند تا یک سال بعد توسط فرانسه یا روسیه غنی سازی شود. با این حال گفته می شود که ذخیره اتمی ایران بسیار بیشتر از این مقدار است.
در تبادل اتمی ماه اکتبر،سوخت اتمی ایران به کمتر از 1000 کیلوگرم می رسید که برای تولید سلاح اتمی کافی نبود. از آن زمان به بعد، ایران به غنی سازی اورانیوم ادامه داده و در کنارش برنامه غنی سازی اورانیوم 20 درصدی را هم آغاز کرده است.
در ماه مارس، آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ذخیره سوخت اتمی ایران در حدود 2100 کیلوگرم است. به گفته دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم امنیت بین الملل در واشنگتن، که برنامه های اتمی ایران را دنبال می کند، ممکن است این مقدار به حدود 2300 کیلوگرم رسیده باشد که بیش از دوبرابر سوخت مورد نیاز برای ساخت یک بمب اتمی است.
این اقدامات ایران بسیاری از راه حل ها برای رسیدن به یک توافق را خنثی می کند. تصمیم ایران برای ادامه برنامه غنی سازی اورانیوم 20 درصدی- چه سوخت آن را از خارج از ایران تهیه کند چه نکند- کار را دشوارتر می کند زیرا ایران را به توانایی ساخت سلاح اتمی نزدیک تر می سازد.
منبع: بوستون هرالد 28 می
