ایران وقت گذرانی می کند

نویسنده

» سرمقاله نیویورک تایمز درباره گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی هسته ای

ایران هنوز در مورد برنامه هسته ای خود وقت گذرانی می کند؛ آژانس بین المللی انرژی هسته ای هم در این دام نمی افتد؛ هیچ کس نباید در این دام بیافتد.

گزارش اخیر آژانس دلسرد کننده است. در حالیکه تهران می گوید برنامه هسته ای آن  فقط برای اهداف صلح جویانه دنبال می شود، ولی گزارش آژانس هفت فعالیت را با “توان بالقوه نظامی” فهرست می کند که عبارتند از: “فعالیت های مربوط به توسعه یک کلاهک موشکی قابل بارگذاری با سوخت هسته ای”؛ شواهدی مبنی بر اینکه ایران بر روی یک فن آوری پیچیده ماشه های هسته ای کار می کند؛ تحقیق در باره کلاهک موشکی، یا به طور دقیق تر مطالعه در مورد اینکه “چگونه می توان مواد منفجره کلاهک موشک شهاب 3 را  با سوخت هسته ای جایگزین کرد.”

بعد از فاجعه ای که در مورد عراق اتفاق افتاد اکنون تمامی شواهد باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. آژانس بین المللی انرژی هسته ای در این زمینه سابقه دارد؛ در آستانه حمله به عراق آژانس گفت شواهدی دال بر اینکه عراق بمب هسته ای دارد در دست نیست،  ولی همچنان سئوالاتی وجود دارد که باید پاسخ گفته شود.

سازمان های اطلاعاتی آمریکا، به دنبال شکست خود در مورد عراق، در سال 2007 اعلام کردند که تهران برنامه ساخت سلاح های هسته ای را از چهار سال پیش از آن متوقف کرده است. مقامات آمریکا می گویند پروژه موسوم به “پروژه مانهتن” برای ایران تمام شده است ولی بسیاری از متخصصین و دانشمندان آن پروژه در پروژه های مرتبط با سلاح های هسته ای فعال هستند.

در همین حال یاکیا آمانو، دبیر آژانس هسته ای سازمان ملل در یک کنفرانس خبری در هفته پیش گفت “فعالیت های ایران که با ابعاد نظامی احتمالی مرتبط است تا همین اواخر ادامه داشته است.”

تهران می گوید اتهامات آژانس بی اساس است. ولی در همین حال از پاسخگویی به بازرسان آژانس سر باز می زند و درباره سئوالات آنها در زمینه طرح های نظامی ایران پاسخی نمی دهد؛ ضمن آنکه دسترسی آنها را به سایت ها، تجهیزات و مدارک مربوطه هم مسدود می سازد. پنج سال پس از آنکه شورای امنیت سازمان ملل از ایران خواست غنی سازی اورانیوم را متوقف سازد، اکنون هزاران سانتریفوژ  همچنان در حال کار در کارخانه نطنز در ایران هستند.

ما نمی دانیم که آیا ترکیب تحریم ها و مشوق ها تغییری در رفتار ایران ایجاد می کند یا نه. ما مطمئن هستیم که بدون فشار بیشتر بر تهران، ایران به برنامه هسته ای خود ادامه می دهد. آخرین تلاش های قدرت های بزرگ هم در ماه ژانویه بی ثمر بود ولی واشنگتن و متحدانش همچنان باید در جستجوی راه های دیپلماتیک باشند. چهارمین دور تحریم های سازمان ملل سال گذشته اعمال شد و دسترسی ایران به  بازار های سرمایه خارجی را محدود ساخت. ولی اجرای این تحریم ها همچنان محل تردید است.

اتحادیه اروپا هم هفته گذشته با قطع رابطه با بانک ایرانی ثبت شده در آلمان به اعمال تحریم های بیشتر روی آورد. ولی چین همچنان باید به شرکت هایی که با ایران معامله می کنند فشار وارد کند. ترکیه، هند و امارات متحده عربی، به عنوان رابط تجارت خارجی ایران هنوز روابط نزدیکی با تهران دارند.

ایران اما وقت را تلف نکرده و همواره به دنبال نشانه های ضعف در سیستم تحریم هاست. آمریکا باید همراه با متحدانش تحریم ها را افزایش داده و به سوی قطعنامه جدیدی در شورای امنیت سازمان ملل حرکت کند.

خبر خوب در گزارش آژانس آن است که برنامه غنی سازی ایران به دلیل ویروس رایانه ای استاکس نت و تحریم هایی که بر تهران اعمل شده است از پیشرفتی که انتظار می رفت برخوردار نبوده است. این موضوع بلند پروازی های ایران را تعدیل کرده است. ایران روز چهارشنبه اعلام کرد قصد دارد تولید اورانیوم با درجه خلوص بالاتررا - که در بمب هسته ای هم کاربرد دارد -  افزایش دهد.

منبع: نیویورک تایمز- 13 ژوئن