انتقاد از ادبیات خودستایانه دولت

نویسنده
نازنین کامدار

» نهاوندیان: در ۵۰ روز آرزوها را محقق کردیم

تعریف و تمجید مقامات حکومتی در ایران پدیده تازه ای نیست و هر مقام مسئولی در حکومت عملکرد خود را در بین تمامی مدیران قبلی بهترین می داند. از محمود احمدی نژاد که معتقد بود “پاک ترین” و “کارآمد ترین” دولت را دارد و خود را نیز “محبوب ترین” فرد در ایران می دانست و معتقد بود تمامی دولت های قبل از وی به اندازه دولت او کار نکرده اند، تا نمایندگان مجلس که خود و حوزه انتخابیه شان را محور عالم می دانند و… حالا همین رویه و رویکرد در بین مدیران دولت جدید نیز دنبال می شود و مقامات دولت “تدبیر و امید” با تعریف و تمجید های مکرر از خود، موجب برانیگختن برخی حساسیت ها، حتی در بین هواداران خود، شده اند به طوری که سایت عصر ایران، نزدیک به دولت، از سخنان اخیر روحانی ابراز نارضایتی کرده و خواستار سنجیده تر حرف زدن او شده است.

این تذکرات پس از آن به دولت داده شد که حسن روحانی در دیدار با جمعی که “نخبگان کشور” نام گذاری شده اند، گفت: “50روز است که دولت را تحویل گرفتیم، اما در سیاست‌خارجی قدم‌هایی به اندازه 500 روز برداشتیم. در زمینه اقتصادی نیز در حد 50 روز قدم‌های تأثیرگذاری برداشته‌ایم و دولت تمامی بدهی خود را به کشاورزان پرداخت کرده است”.

روحانی افزوده بود: “در بخش کشاورزی تنها دولتی هستیم که در اوایل مهرماه به مردم اعلام کردیم که این دولت تمام بدهی‌های دولت به کشاورزان را تا چند روز قبل پرداخت کرده است. تنها دولتی هستیم که در طول 50 روز بیش از 700 میلیارد تومان اعتبار برای ماشین‌آلات کشاورزی در اختیار کارآفرینان کشاورزی قرار داده‌ایم و بیش از 400 میلیارد تومان اعتبار لازم برای خرید کود به کشاورزان اختصاص داده‌ایم. این دولت قبل از شروع پاییز قیمت تضمینی گندم و سایر محصولات کشاورزی را در شورای اقتصاد تصویب و اعلام کرد. با این کار دولت، هم‌اکنون کشاورزان دلگرم کار شده‌اند”.

او همچنین گفته: “در 50 روز قدم‌های مهمی را در زمینه صنعت و توسعه برداشتیم. در زمینه دارو قدم‌های خوبی را برداشتیم البته می‌دانیم اقلیتی هستند که هر کاری دولت انجام دهد شمشیر انتقاد آنها برنده‌تر می‌شود و در اینجا عرض می‌کنم که این دولت به انتقاد منتقدین هم افتخار می‌کند”.

از سوی دیگر محمد نهاوندیان، رئیس دفتر روحانی که در عین حال رئیس اتاق بازرگانی هم هست، در سخنانی در ویژه خبری شبکه دو سیما ، مشابه همین ادبیات را به کار برده و گفته است: “در 50 روز گذشته تصمیمات خوبی اتخاذ شده که بعضی از آن ها آرزوی فعالان اقتصادی بوده است. موتور اصلی تغییر شرایط اقتصادی ایجاد رونق و رسیدن به اهداف چشم انداز مردم هستند. در حماسه سیاسی وقتی مردم حرکت کردند حماسه خلق شد و در اقتصاد نیز به همین شکل است و دولت تنها خدمت گذار مردم است”.

نهاوندیان افزود: “دولت رویکرد تولید گرای خود را نشان داده است. حتی اگر یک واحد تولیدی برای ترخیص مواد اولیه خود پول لازم را در اختیار نداشته باشد قرار شد که این مواد به صورت نسیه به آن واحد داده شود. دیپلماسی فعال دولت یکی از راه های بهبود شرایط اقتصادی است. مخالفان رفع تحریم برخی از دلالان هستند که از شرایط تحریم سود می برند و باید از اقدامات شجاعانه در مقابل این افراد که در رفع تحریم سنگ اندازی می کنند ایستاد و حق پیشرفت اقتصادی را به دست آورد”.

ادبیات مقامات دولت جدید با انتقاداتی مواجه شده است به طوری که سایت “عصر ایران” که از حامیان روحانی به شمار می رود، دیروز در یادداشتی با عنوان “آقای رئیس جمهور! کمی سنجیده تر” از تمجید دولت از خودش انتقاد کرد و نوشت: “بر فرض که چنین توصیفی(50 روز معادل 500 روز) درباره دولت آقای روحانی مطابق با واقع باشد، باز این سئوال جای قابل طرح است که آیا شایسته است جناب رئیس جمهور این گونه از دولت خودشان تجلیل کنند؟ چنین ادبیاتی معمولاً درماه‌های آخر کار یک دولت‌ ممکن است از سوی رئیس دولت به کار برده شود. چه در ماه‌های آخر کار هر دولتی، به دلیل مشکلات و کاستی‌های طبیعی در عملکرد آن دولت، شیفتگی و حمایت هواداران دولت تقلیل یافته و صدای منتقدان بیشتر و بهتر به گوش می‌رسد. وقتی که اوضاع چنین شود، عجیب نیست که رئیس دولت نیز در دفاع از عملکرد خودش و همکارانش، سخنانی بگوید که از آنها بوی غلو و یا خودستایی به مشام برسد. توصیف حسن روحانی درباره عملکرد دولتش در این دو ماه گذشته، حتی اگر آغشته به غلو نباشد، آمیخته با نوعی خودستایی است و خودستایی، حتی اگر مطابق با واقع باشد، فضیلت نیست”.

عصر ایران افزود: “جامعه ایران در یکی دو ماه گذشته، لبریز از تحسین دولت دکتر روحانی بوده است. مقامات بلندپایه و میان‌پایه نظام، رجال سیاسی خارج از عرصه رسمی قدرت در داخل کشور، بسیاری از چهره‌های اپوزیسیون در خارج از کشور، برخی از مقامات و نشریات سیاسی بین المللی، مطبوعات و سایت‌های اصلاح‌طلب و میانه‌رو داخل و خارج کشور، کاربران فیس‌بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی و نهایتاً مردم عادی کوچه و بازار، به زبان‌ها و با بیان‌های گوناگون در کار تحسین شخص رئیس جمهور و وزیر خارجه جذاب دولت وی بوده‌اند و به طور کلی دولت جناب روحانی را، به ویژه از حیث سیاست خارجی‌اش، ستوده‌اند. در گرماگرم این تحسین‌ و تمجیدهای خلق‌الله، دیگر واقعاً چه نیازی است که شخص رئیس جمهور نیز با این ادبیات آکنده از ستایش درباره عملکرد دولتش سخن بگوید و 50 روز کار خودش و همکارانش را در حد 500 روز کار قلمداد کند؟ پس فروتنی و تواضع کجا رفته است؟! بگذارید دیگران از شما به نیکی یاد کنند. نیروهای اجتماعی دموکراسی‌خواه جامعه ایران که به حسن روحانی رای داده‌اند تا همت و درایت خود را صرف اصلاح اقتصاد و بسط دموکراسی در داخل کشور و ترمیم موقعیت و جایگاه بین المللی ایران کند، زبان بلیغی دارند. اکثر متفکران و روزنامه نگاران و هنرمندان موثر ایران متعلق به همین نیروی اجتماعی گسترده‌اند. آنها به خوبی می‌توانند خدمات و حسنات دولت حسن روحانی را برشمرند و توصیف کنند و به گوش خلایق برسانند. نیازی نیست که شخص رئیس جمهور، در همین ماه‌های آغازین، دستگاه سیاست خارجی دولتش را به آسمان برد و فضیلت فروتنی را بر زمین نهد! شایسته است که رئیس جمهور برآمده از رای مردمان دموکراسی‌خواه ایران‌زمین، همواره پخته و سنجیده‌ سخن بگوید و در واکنش به نقد چند نشریه غرب‌ستیز، فضائلی چون تواضع و سنجیده‌گویی را از دست ندهد”.

عماد افروغ هم از خودستایی دولت انتقاد کرده و آنطور که فرارو گزارش داده، گفته است: “اینکه روز گذشته حسن روحانی، در هفتمین همایش ملی نخبگان، تاکید کرد که در عرصه سیاست خارجی در مدت زمان 50 روز برابر 500 روز کار کرده یعنی دستاورد هر روز معادل 10 روز بوده است. به عبارتی در طول یکسال، به اندازه 10 سال و بعد از چهارسال، در حوزه سیاست خارجی، دستاوردی بالغ بر 40 سال کار خواهد داشت. این ادعا قابل تامل است. باید دید در 34 سال انقلاب اسلامی چه توفیقی داشتیم که اگر روحانی بخواهد ملتزم به صحبت خود باشد در پایان دوره ریاست جمهوری اش، دولت باید به اندازه 34 سال دستاورد داشته باشد. اعتقاد دارم این حرف‌ها یا نباید زده شود یا اگر از سوی مسئولان بالا رتبه مطرح می‌شود همراه با شاخص و قابل ارزیابی باشد. این درست نیست که هر دولتی روی کار می‌آید تنها اقدامات خود را ببیند و توجهی به دستاوردهای دولت‌های گذشته نداشته باشد. نقد ما به دولت قبلی هم همین بود”.

افروغ افزوده است:“دولت احمدی‌نژاد اعداد و ارقامی را در حوزه‌های مختلف مطرح می‌کرد که خلاف واقعیت‌های جامعه بود و هم قابلیت ارزیابی نداشت. صحبت‌های روحانی در جمع نخبگان و طرح این موضوع که در 50 روز اخیر در بخش سیاست خارجی، به اندازه 500 روز اقدام شده در گروه همان شعارهایی قرار می‌گیرد که یا خلاف واقعیت است یا قابل ارزیابی نیست. رئیس‌جمهور باید تعریف کند منظورش از روز و کار دقیقا چیست. زمانی که ادعا می‌کنیم دولت در 50 روز اخیر برابر 500 روز کار انجام داده است باید قابلیت ارزیابی وجود داشته باشد. بنابراین مسئولان باید سخنی بگویند که شاخص داشته و این شاخص از سوی همه قابل اندازه‌گیری باشد. به هر حال ما منتظریم، روحانی بگوید در این مدت چه توفیقی به‌دست‌آورده‌اند که می‌توان آن را همتراز با کار در 500 روز دانست. البته برای این کار لازم است مقایسه‌ای هم صورت بگیرد و تنها با اقداماتی در گذشته می توان مقایسه‌ای درست داشت. با این حساب لازم است روحانی بگوید در گذشته چه توفیق و ناکامی‌هایی داشتیم و در مقام مقایسه با آن به دستاوردهای خود در این حوزه اشاره کند. خوشبختانه روحانی این ادعا را تنها در سیاست خارجی داشته و امیدواریم در آینده، چنین ادعایی در مسائل اقتصادی، صنعتی و فرهنگی و غیره نداشته باشد زیرا اگر مطرح شود، دولت در پایان عمر خود باید دستاوردی معادل 40 سال داشته باشد و به مردم گزارش دهد. به عبارتی با تخفیف، روحانی در چهار سال تصدی در ریاست‌جمهوری دو برابر دستاوردهای نظام پس از انقلاب، کار انجام دهد”.