سید محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق خواستار اجرایی شدن سخنان رهبر جمهوری اسلامی درباره “آزادی یا ملاک ضدیت با ولایت” شد و گفت “هرگاه لازم شد” باید از “برخی خواسته هایمان” صرف نظر کنیم. او این سخنان را در دیدار با تعدادی از خبرنگاران و روزنامه نگاران حامی خود که به مناسبت روز خبرنگار با وی دیدار کرده بودند بیان کرد. رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد که “همه دلشان برای کشور و اصل نظام می سوزد”. سایت رسمی خاتمی دیروز این اظهارات را منتشر کرد.
به گزارش سایت رسمی رئیس جمهور سابق، محمد خاتمی در این دیدار گفته است که “خوب است مسؤولان قضایی، امنیتی، فرهنگی و دانشگاهی به مطالب رهبری در جمع دانشجویان در مورد آزادی یا ملاک ضدیت با ولایت رجوع کنند و همین را اجراء کنند و مد نظر قرار دهند”.
به گفته خاتمی در این صورت “خیلی از ناروایی ها و مشکلات در این حوزه ها حل خواهد شد”.
رئیس دولت اصلاحات گفته “اگر لازم باشد ما باید از برخی خواسته هایمان صرف نظر کنیم” و افزوده که “{باید} اولویت ها را آن گونه در نظر بگیریم که در مسیر رفع مشکلات مردم و رفع خطرات خارجی و بهبود مدیریت جامعه باشد”.
دفتر رئیس جمهور سابق در مقدمه ای که از این دیدار منتشر کرده، به نقل از روزنامه نگاران حاضر آورده که آنها با ابراز نگرانی از “خطرات گوناگونی (از جمله جنگ) که در شرایط فعلی موجودیت کشور را تهدید می کند” اعلام آمادگی کردند “به سهم خود هر کاری که بتواند جلوی این تهدیدها را بگیرد و فضای کشور را به سوی فضایی امن تر، آزادتر و مناسب تر سوق دهد انجام دهند، حتی اگر عذرخواهی از گناه ناکرده شان باشد”.
محمد خاتمی هم در قسمتی از سخنانش به مسئله اشاره کرده: “دوستان از خطراتی سخن گفتند که کشور را در این شرایط تهدید می کند و برخی دوستان در این جمع که به خاطر آزادی خواهی و عقایدتان هزینه پرداخت کرده اید می گویید حاضریم از آبروی خود مایه بگذاریم و به خاطر گناه ناکرده عذرخواهی هم بکنیم تا از جنگ علیه کشور و افتادن جامعه به مسیری که زیان های بزرگی برای همه دارد جلوگیری کند”.
او ابراز امیدواری کرده که “مسئولان هم این ندا را بشنوند” و: “حکومت اگر فضا را باز کند و به جای نگاه به گذشته به آینده بنگرد و با توجه به اینکه همه دلشان برای کشور و اصل نظام می سوزد به سوی رفع کدورت ها پیش برویم، ببینید چه فضای مناسبی خواهد شد”.
رئیس جمهور سابق در عین حال افزوده است که “البته آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر و حبس ها گام مهمی در این زمینه است”.
اعتراض به فضا؛ وفاداری به نظام
سیدمحمد خاتمی این اظهارات را در حالی بیان کرده که نزدیک به دو سال از حصر خانگی میرحسین موسوی، همسر او زهرا رهنورد و مهدی کروبی، رهبران جنبش اعتراضی به نتایج انتخابات دهم ریاست جمهوری که به جنبش سبز مشهور شد می گذرد.
این سه از بهمن ۱۳۸۹ و پس از آنکه از هواداران خود دعوت کردند در حمایت از انقلاب‌های مردم مصر و تونس علیه نظام‌های حاکم بر این کشور‌ها، به خیابان بیایند و تظاهرات برپا کنند، توسط مأموران امنیتی در خانه‌های خود زندانی شدند.
این حبس خانگی بدون حکم دادگاه قانونی و صرفا با نظر ارشد‌ترین مقام‌های حکومت اسلامی اجرایی شد.
از روزهای پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری که ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ برگزار شد، تاکنون، هزاران نفر از معترضان از مردم عادی، روزنامه نگاران و فعالان سیاسی و اجتماعی دستگیر و زندانی شده اند. بسیاری از آنها هنوز در زندان هستند.
سید محمد خاتمی که خود یکی از معترضان به نتایج انتخابات دهم ریاست جمهوری بود، مدتی است می کوشد با اتخاذ مواضعی مسالمت آمیزتر با حکومت به آرامش فضا کمک کند. او در عین حال چندین بار خواستار آزادی زندانیان سیاسی از جمله رهبران جنبش سبز و باز شدن فضای سیاسی کشور شده است.
او از جمله در اردیبهشت ماه سال گذشته در اظهاراتی جنجال برانگیز گفت: “اگر ظلمی شده است که شده است، همه بیاییم عفو کنیم و به آینده نگاه کنیم. اگر به نظام و رهبری ظلم شده است به نفع آینده از آن چشم پوشی شود، و ملت هم بر ظلمی که بر او و فرزندانش رفته است می گذرد”.
محمد خاتمی در اردیبهشت ماه امسال نیز گفت که “نمی‌توان اصلاحات را پذیرفت اما نظام را زیر سئوال برد”.
رئیس جمهور پیشین که به مناسبت سالگرد پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ سخن می گفت، تحول خواهی مردم ایران در دوم خرداد را همراه با دو اصل دانست و در تشریح این دو اصل گفت: “نخست قبول نظام و دوم اصلاح امور با موازین مورد نظر انقلاب و طبق قانون اساسی”.
او توضیح داد که “نمی‌شود اصلاحات را پذیرفت ولی همه چیز و همه کس و حتی نظام را زیر سئوال برد. می‌شود به همه ارکان نظام از رهبری و قوای مختلف گرفته تا ادارات و دوائر انتقاد و پرسش کرد، ولی تخریب و اهانت هرگز. در حالی که چنین اقدام‌هایی صورت گرفت و متأسفانه به نام اصلاحات هم تمام شد”.
اظهارات اینچنینی خاتمی با واکنش های گسترده و متفاوتی از جانب مسئولان حکومتی، اصلاح طلبان و طرفداران جنبش سبز روبرو شده است.
البته در زمان ما هم
رئیس جمهور پیشین در دیدار اخیر با روزنامه نگاران حامی خود انتقاداتی نیز از وضعیت فعلی کشور کرده است.
او پس از آنکه خطاب به حاضران ابراز امیدواری کرده که “روزی با امنیت و دل خوش دور هم بنشینیم که هیچ خبرنگاری گرفتار نداشته باشیم و کسی جز مجرمان واقعی در بند نباشد” افزوده: “من بسیار متأسفم که در کشور به صراحت اعلام می شود که اصلاً زندانی سیاسی نداریم. خیر، زندانی سیاسی داریم”.
خاتمی در عین حال افزوده: “البته فعال سیاسی تافته جدابافته نیست که بگوییم اگر تخلف کرد با او برخورد نشود، ولی قانون اساسی برای خبرنگار و فعال سیاسی شرایطی گذاشته که می گوییم رعایت شود. یعنی محاکمه در دادگاه صالحه با حضور هیأت منصفه ای که واقعاً نماینده افکار عمومی باشد و این که اظهار عقیده و نظر هیچگاه جرم نیست. همین اجرا شود.”
رئیس جمهور سابق همچنین به این مسئله اشاره کرده که در دوران ریاست جمهوری او نیز محدودیت هایی از طرف شورای عالی امنیت ملی به ریاست خود وی و وزارت ارشاد زیر مجموعه دولت او، علیه رسانه ها اعمال می شد: “البته در زمان ما هم گاه مسائل حادی پیش می آمد که از جنبه های امنیتی می بایست محدودیت هایی ایجاد شود. خیلی محترمانه از طریق دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی یا وزارت ارشاد اغلب از مسؤولان روزنامه ها و رسانه ها دعوت می شد و با توضیح نوعی اقناع پدید می آمد و رسانه ها هم مراعات می کردند”.
او گفته: “تردیدی نیست که جنبه های امنیتی و آنچه به امنیت ملی و کشور ربط دارد باید رعایت شود ولی اینکه هر چیزی رنگ امنیتی بگیرد و ممنوع شود غلط است. اصلاً بهتر است در همه رسانه ها را ببندند”.
به گفته خاتمی، “اگر گرانی و تورم هست، اگر تولید لطمه خورده است، اگر امید به آینده کم رنگ تر شده است، پرداختن به این امور در کنار مسائل سیاسی و رسیدن به راه حل هایی که هم وضع کشور بهتر شود و هم وضع مردم و مدیریت جامعه بهبود یابد و از امکانات به نفع مردم و حل تنگناها و مشکلات روزمره آنان بهره برداری شود نیز لازم است”.
رئیس جمهور سابق تأکید کرده: “مهم برداشته شدن فشار روی مردم و خدمت به کشور است، ولو اینکه جناحی که ما منتسب به آن هستیم روی کار نباشد و نیاید”.
