یکی از علایق آیت الله سیدعلی خامنه ای، تاریخ دوره صفویه است. او چند بار از “ایران بزرگ شیعی و مقتدردر دوران صفویّه ” حرف زده است. از جمله در سال ۱۳۷۹ طی سخنانی گفته بود: “صفویّه از اردبیل طلوع کردند و خاندان عرفای مجاهد و مبارز یعنی اولاد شیخ صفی الدّین اردبیلی توانستند این زمینه را به وجود آورند، تا فرزندان آنها ایران را به همهی عالمیان در دنیای آن روز، متّحد، مقتدر، عزیز، سربلند و پیشرفته معرفی کنند.“حالا مدتی ست که نسبت شاه سلطان حسین به حسن روحانی داده می شود.
از دیدگاه رهبر جمهوری اسلامی، سرنوشت دولت صفوی می تواند عبرتی برای حاکمان جمهوری اسلامی باشد. او بارها از پایان کار دولت صفوی و شاه سلطان حسین سخن گفته است. از جمله در سال ۱۳۸۲ و در جمع نمایندگان مجلس گفته بود: “اگر شاه سلطان حسین این گونه فکر کرده بود که یک جان که ارزشی ندارد، هزار جان را انسان برای حاکمیت اسلام، رضای خدا و سربلندی مردم فدا میکند و آن بلایی که قرار است در صورت تسلیم من بر سر مردم بیاید، سختتر و توأم با ذلّت است، اما آن بلایی که در صورت مقاومت پیش میآید، دستکم بدون ذلّت است، وارد میدان جنگ میشد و میجنگید. بنده به دلیل ارادهی ایستادگی در مردم، احتمال قویام این است که اصفهان به دست مهاجمان نمیافتاد. البته خیلی از سرداران و مسؤولان خائن و ضعیف بودند؛ اما مردم آماده. او باید به میان مردم میرفت و مبارزه میکرد. مسألهی تاریخ و مسؤولیت مسؤولان حکومتی و دولتی، اعم از قوّهی مقننّه، قضاییّه و قوّهی مجریّه که همه جزو این مجموعه هستند و این بار سنگین بر دوش آنهاست، این است.”
او چند سال بعد در اواخر آذرماه ۱۳۸۷ در سخنانی دیگر گفت: “شجاعت در برابر هیبت دشمن، جزو شاخصها ست. در مقابل دشمن اگر مسئولین کشور احساس رعب و خوف بکنند، بر سر ملت بلاهای بزرگ خواهد آمد. آن ملتهائی که ذلیل و مقهور دست دشمن شدند، عمدهی علت این بود که مسئولان- پیشروان قافلهی ملت- شجاعت لازم، اعتماد به نفس لازم را نداشتند. گاهی در بین آحاد مردم عناصر مؤمن، فعال، فداکار، آمادهی به جانبازی هستند، منتها مسئولین و رؤسا وقتی خودشان این آمادگی را ندارند، نیروهای آنها هم از بین میرود و این ظرفیت هم نابود میشود. آن روزی که شهر اصفهان در دورهی شاه سلطان حسین مورد غارت قرار گرفت و مردم قتل عام شدند و حکومت باعظمت صفوی نابود شد، خیلی از افراد غیور بودند که حاضر بودند مبارزه و مقاومت کنند؛ اما شاه سلطان حسین ضعیف بود. اگر جمهوری اسلامی دچار شاه سلطان حسینها بشود، دچار مدیران و مسئولانی بشود که جرأت و جسارت ندارند؛ در خود احساس قدرت نمیکنند، در مردم خودشان احساس توانائی و قدرت نمیکنند، کار جمهوری اسلامی تمام خواهد بود.”
تاکید مکرر رهبر جمهوری اسلامی بر تاریخ صفویه و نگرانی او از دچار شدن جمهوری اسلامی به “شاه سلطان حسینها” در صحنه سیاسی ایران به معنی نگرانی او از به قدرت رسیدن اصلاح طلبان تلقی و زمینه ساز حملات متعدد جناح تندرو به مخالفان و تسویه حسابهای سیاسی شد.
بلافاصله پس از سخنان آیت الله خامنه ای، راست گرایان جمهوری اسلامی نگرانی او را به سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین نسبت دادند. در آن زمان انتخابات سال ۱۳۸۸ ریاست جمهوری در پیش بود و خاتمی یکی از گزینه های احتمالی کاندیداتوری در این انتخابات تلقی می شد. روزنامه کیهان همان روزها در خبری نوشته بود: “اگرچه کیهان آقای خاتمی را شاه سلطان حسین لقب نداده بود ولی بارها به کنایه از وجود همان خصوصیات (وادادگی در مقابل دشمنان خارجی و داخلی) در آقای خاتمی خبر داده بود.”
پس از انتخابات جنجال برانگیز سال ۱۳۸۸ و بحرانی که ایران را فرا گرفته بود ماجرای “شاه سلطان حسین” مدتی فراموش شد و به جای آن از شباهت “محمود افغان” و محمود احمدی نژاد سخن گفته می شد.حتی یکبار صادق خرازی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی طی سخنانی که خبرگزاری ایلنا منتشر کرد، صریحا گفت که محمود احمدی نژاد “بعد از محمود افغان، دومین محمود در تاریخ بوده که ایران را دچار بحرانهای گسترده کرده است.”
انتخاب حسن روحانی و بازگشت روش تنش زدایی در سیاست خارجی و کنار گذاشتن دیپلماسی تهاجمی بار دیگر داستان خطر “شاه سلطان حسین” در جمهوری اسلامی را برای محافظه کاران تندرو زنده کرد.
اوایل بهمن ماه سال گذشته چندی پس از توافق هسته ای ژنو، احمد آرایینژاد نماینده ملایر در مجلس در نطق پیش از دستور خود گفت: “مسئولان به تاریخ صد سال اخیر ایران و معاهدات و تفاهمات خوب دقت کنند تا لقب شاه سلطان حسین را در کارنامه خود حک نکنند.” او تاکید داشت: “مسئولان کاری نکنند که فردای تاریخ شرمنده شوند. باید مراقب حمایتهای جک استراو هم باشیم که این موضوع حکایت “روباه پیر شد عابد و زاهد و مسلمان” است.”
اخیرا نیز فیلمی با عنوان “اگر جمهوریاسلامی دچار سلطان حسینها شود” توسط سایت های محافظه کار از جمله سایت رجانیوز، منتشر شد که در آن سخنان آیت الله خامنه ای درباره نگرانی از دچار شدن جمهوری اسلامی به شاه سلطان حسین ها همراه با تصاویری از مسئولان دولت جدید میکس شده بود.
سایت پیام نو وابسته به هواداران دولت در گزارشی از این فیلم کوتاه نوشت: “گروه های تندرو و رسانه های افراطی آنها این روزها کار را از نقدهای تخریبی به تخریب های هدفمند تبدیل کرده اند؛ در جدیدترین این تحرکات، یک سایت نزدیک به جبهه پایداری، رئیس جمهور و وزرای کابینه را با «شاه سلطان حسین» مقایسه کرده است.”
نویسنده این سایت تاکید داشت: “انتشار این فیلم و انتصاب «شاه سلطان حسین ها» به مسئولان عالیرتبه دولت یازدهم و تیم مذاکره کننده هسته ای در حالی است که هدایت مستقیم پرونده هسته ای برعهده مقام معظم رهبری است و تصمیم نهایی در این زمینه را ایشان می گیرند.”
تاکید معنی دار بر نقش رهبر جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای که تقریبا هر روز توسط رسانه های دولتی در ایران تکرار می شود به این معنی است که اگر این مذاکرات نسبتی هم با “شاه سلطان حسین” داشته باشد، این نسبت را در جای دیگری باید جستجو کرد.
چندی پیش مصطفی تاجزاده در یکی از نامه هایی که از زندان منتشر کرد، در پاسخ به آن نماینده مجلس که روحانی را با شاه سلطان حسین مقایسه می کرد نوشت: “شنیدم یکی از تکفیری ها در مجلس و در همان روز اول اجرای توافق ژنو، دکتر روحانی را البته بدون ذکر نام به شاه سلطان حسین تشبیه کرد. دقیقا همان تشبیهی که در سال ۸۷ در مورد آقای خاتمی البته قبل از اعلام رسمی نامزدی مهندس موسوی به کار بردند. من نگران چنین تبلیغاتی نیستم زیرا مردم می دانند که همین جریان های پرادعا، میهن و ملت را در سال های اخیر به رغم درآمدهای افسانه ای نفت با چنین وضع اسفناکی مواجه کرده اند و اکنون نیز درصددند به هر قیمت مانع حل دیپلماتیک و مسالمت آمیز اختلافات ایران و غرب شوند.” او اضافه کرده بود: “دولت تدبیر و امید باید فضای انتقادی در جامعه را باز نگه دارد و ضمن استقبال از نقدهای کارشناسانه منتقدان صاحب نظر هرگز نباید معطل تحلیل ها و تهدیدهای اقلیتی پرمدعا و بی بصیرت شود که ناجیان کشور را شاه سلطان حسین می بینند اما محمود افغان را که ایران را شخم زد هرگز ندیدند و تأثیرات مخرب او را در تاریخ کشورمان ملاحظه نکردند.”