هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P. O. Box 94000 creteil cedex
France10014
میلاد زخم
نویسنده: دکتر خسرو شاکری
مترجم: شهریارخواجیان
ناشر: اختران
نوبت چاپ: اول 86
جنبش جنگل به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی برگی پر فراز و نشیب و هنوز مجهول از تاریخ ایران و به ویژه تحولات شمال ایران است که همواره یکسر آن به دخالت های روسیه ی تزاری واتحاد جماهیر شوروی سابق مربوط می شد. کتاب “میلاد زخم” یا “جنبش جنگل و جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران” که توسط دکتر خسرو شاکری، تاریخدان نوشته شده است به بررسی آن دوره ی بسیار حساس و سخت که منجر به تشکیل جمهوری شورایی در گیلان شد، پرداخته است. دکتر خسرو شاکری که پیش از این نیز آثاری در زمینه ی تاریخی و به ویژه ی جنبش های تجدد خواهی و نهضت مشروطه منتشر کرده است در کتاب میلاد زخم سعی کرده است تا جایی که امکان داشت و تا جایی که “راز سر بهر و قفل آرشیوهای محرمانه” در روسیه و… اجازه می دادند در رمز گشایی از این دوره ی تاریخی بکوشد. اصل این کتاب ابتدا به زبان انگلیسی نوشته شده و در سال 1992 از سوی انتشارات دانشگاه پیتزبرگ منتشر شده است. متن فارسی کتاب که اکنون از سوی انتشارات اختران منتشر شده است از سوی دکتر شاکری مورد بازبینی و بازآفرینی مجدد قرار گرفته است.
دکتر شاکری در این کتاب سعی کرده است تا بسیاری از عناصر حیاتی را که تاریخ نگار رسمی نادیده گرفته است را مورد توجه قرار دهد. وی در این رابطه در این کتاب می نویسد: ”اگر تجربه ی ایران در قرن بیستم و نتایج فاجعه بارش دلالت بر چیزی داشته باشد، اکنون وقت آن رسیده که این تاریخ را در تمامیت آن بازسازی کنیم تا بتوانیم از مزایای آگاهی کامل تاریخی برخورداتر شویم”.
از این روست که به گمان او هنوز وظیفه ی سهمگینی در برابر نسل های آینده قرار دارد. از دکتر شاکری پیش از این کتاب دیگری تحت عنوان”نهضت مشروطیت و انکشاف سوسیال دموکراسی” توسط انتشارات اختران به چاپ رسیده بود.
سفرنامه ی اونور آب
نویسنده:پرویز رجبی
ناشر:اختران
نوبت چاپ:اول 86
سفر نامه ی “اونور آب” اثری خواندنی است از خاطراتی که یک ایرانی در خارج از ایران داشته است. این خاطرات اغلب در شمال قاره ی آمریکا اتفاق افتاده است و بیشتر در تورنتوی کانادا. اساسا خواندنی ترین مطالب آن هم در همین قسمت به چشم می خورد که به بررسی نوع معماری در ایران و مقایسه اش با معماری ”اونور آب” می پردازد. نویسنده اثر خود را”جامعه شناسی مهاجرت”خوانده است و این تعریف روی جلد کتاب هم قبل از عنوان اصلی کتاب نقش بسته است. البته مهاجرت ایرانیان اغلب سیاسی بوده است و از این رو قشر مهاجران ایرانی اغلب تحصیل کرده و به نوعی از وضعیت داخلی ناراضی هستند و این مساله هم در کتاب به چشم می خورد. در بخشی از کتاب سفرنامه ی “اونور آب” می خوانیم: ”کریم خداحافظی می کند. بهرام می آید. او در تورنتو معتقد شده است به کردار نیک، پندار نیک و گفتارنیک. دلم می خواهد که کلاهش را امانتم دهد، تا اندوه ماسیده بر آن را بشورم. اما احساس می کنم که به آزادی در باور بیشتر احترام می گذارم، تا به آزادی در اختیار رفتار”.
تجدد نا تمام روشنفکران ایران
نویسنده:غلامرضا گودرزی
ناشر:اختران
نوبت چاپ:اول 86
بررسی تجربه تاریخی یکصد و پنجاه سال گذشته و آغاز نهضت روشنگری و تجدد خواهی در ایران که با آهنگی تند اما متناقض و متضاد به وسیله ی روشنفکرانی همچون میرزاملکم خان، طالبوف، آخوندزاده و…. آغازشد و در نهیت منجر به اولین تغییر متجددانه در ایران یعنی انقلاب مشروطه ی سال 1285 هجری شمسی شد، دستمایه ی کتابی است که تحت عنوان “تجدد نا تمام روشنفکران ایران”منتشرشده است.
البته این کتاب تحولات یکصد و پنجاه سال گذشته را بر بستری روشنفکرانه می کاود و به سبک سنگین کردن اقدامات آنان از راه بازگویی و تحلیل نمی پردازد بلکه گزارشی می دهد مستند بر تحولات تاریخی از چگونگی شکل گرفتن روشنفکری و نیز عمل آنان.
بدیهی است که در این وادی نیز بخشی از تاریخ یک و نیم قرن گذشته ی ایران مورد بازاندیشی و بازکاوی قرار گرفته است. از این رو کتاب “تجدد نا تمام روشنفکران ایران” از این جهت اثری انتقادی است که به نقد تاریخی می پردازد.
دکترغلامعباس توسلی، استاد دانشگاه علوم اجتماعی تهران نیز بر این کتاب مقدمه ای نوشته و کتاب را ”روان و شفاف” قلمداد کرده و آن را عاری از قضاوت یکسویه دانسته است.