خبرگزاری فارس، در خبری به نقل از یکی از رسانه‌های روسیه نوشته اگر غرب دولت اوکراین را به تسلیحات نظامی جدید مسلح کند، ممکن است روسیه نیز به ایران موشک‌های اس400 جدید بدهد.
در این گزارش از قول رسانه روسی آمده است: “یک واقعیت دیگر که حامیان تسلیح کی‌یف از آن غفلت کرده‌اند انتخاب پوتین برای به راه انداختن یک تنش متقارن خارج از اوکراین است. ایران بدترین مورد (سناریوی تشدید تنش توسط پوتین) خواهد بود. اواخر ژانویه وزیر دفاع روسیه به ایران رفت و توافق همکاری نظامی با تهران امضا کرد. […] یک مساله در این سفر، به طور خاص هشداردهنده بود. لئونید ایواشوف، ژنرال بازنشسته روس اینطور این سفر را جمع‌بندی کرد که اقدامی در مسیر همکاری اقتصادی و فناوری تسلیحاتی حداقل برای سیستم‌های دفاعی از قبیل اس 300 و اس 400 برداشته شد. شاید ما به آن‌ها (این سامانه‌های موشکی) را بدهیم”
در ادامه این گزارش آمده است: “در چارچوب اوکراین اگر به قضیه نگاه شود باید گفت میل پوتین برای بازی با کارت ایران را نباید دست کم بگیرید.”
در حالی که رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران از این گزارش به هیجان آمده‌اند، چند روز پیش سفیر جمهوری اسلامی در روسیه طی گفتگویی با خبرگزاری دولتی ایرنا، تنها ابراز امیدواری کرده بود که اینبار روسیه به قرارداد خود عمل کند و موشک‌های اس300 را به ایران تحویل دهد. او گفته بود: “امیدواریم که دوستان روسی در سال 2015 تسلیحات دفاعی اس-300 را به ایران تحویل دهند.”
پیش از آن هم وزیر دفاع جمهوری اسلامی طی نامه‌ای رسمی به همتای روسی خود اعلام کرده بود که آماده سفر به روسیه است. گفته می‌شود که سرنوشت محموله موشکی خریداری شده، علی‌رغم وعده‌های جدید روسیه، همچنان مبهم است. این ابهام چنان نگران کننده بود که برخی رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران مدعی شدند که اصلا نیازی به این موشک‌ها نیست و “ما خودمان بهترش را داریم”!
چند روز پیش، سایت امنیتی مشرق، در گزارشی با عنوان “آیا با وجود «باور» ایرانی هنوز نیازی به سامانه اس 300 داریم؟” نوشت که بهتر است در زمینه تسلیحات نظامی به توانایی داخلی تکیه شود. نویسنده این گزارش در تحلیل خود آورده بود: “پس از شروع داستان اس-300 و روشن شدن مجدد بی‌تعهدی طرف روس، مسئولان داخلی از برنامه ساخت سامانه‌ای مشابه در داخل پرده برداشتند که با توصیه فرماندهی کل قوا مبنی بر اتکا به توان داخل برای رفع نیاز فوق، کلید خورده است. سفر مهم وزیر دفاع روسیه به کشورمان و اعلام خبر توافق ایران و روسیه بر حل مشکل اس 300 ، بار دیگر این قرارداد دفاعی را زنده و بحث های مربوط به آن را برجسته کرد.”
نویسنده این سایت معتقد بود: “اگر چه تا سالهای قبل، متخصصان اذعان می کردند که وجود سامانه‌ای نظیر اس-300 در مجموعه پدافند هوایی ایران لازم است اما متخصصان داخلی اثبات کرده‌اند که نیازمند تجهیزات بیگانه نبوده و اس-300 تنها برای صرفه‌جویی در زمان مدنظر قرار گرفته بود.”
سایت شرق حتی مدعی شده بود که موشک‌های تولید داخل ایران قابلیت های بیشتری در مقایسه با موشک‌های روسی دارند: “به طور خاص در مقایسه با سامانه اس-300 مورد سفارش ایران، باور-373 توانایی درگیری با اهداف متنوعی را دارد که این به دلیل ماهیت متفاوت تهدیدات پیش روی ایران در قیاس با روسیه است.”
با اینهمه مشخص نیست اگر جمهوری اسلامی تسلیحات بهتری نسبت به تسلیحات روسی دارد چه نیازی به پیگیری چند ساله قرار داد قدیمی با روسیه بوده و چرا چند ماه پیش این قرار داد دوباره به جریان افتاده است.
گفتنی است چندی پیش همزمان با سفر وزیر دفاع روسیه به ایران اعلام شد که مشکلات قرارداد موشک‌های اس300 در حال حل و فصل است و به زودی این موشک‌ها در اختیار ایران خواهد بود.
قرار داد موشک‌های اس300 نمونه‌ای از بدعهدی روسیه در برابر تعهداتی است که داده و هیچگاه انجام نداده است. نمونه دیگر این بدعهدی در نیروگاه اتمی بوشهر عملی بود.
در شهریور ماه سال 1389، دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور وقت روسیه با امضای حکمی، تحویل موشک‌های اس300 را به ایران، با استناد به یکی از قطعنامه‌های سازمان ملل، ممنوع کرد. این اقدام روسیه در حالی بود که قرار داد فروش این موشک‌ها پنج سال پیش از آن امضا شده بود، اما روسیه حاضر به تحویل موشک‌ها نبود.
در آن زمان رامین مهمانپرست سخنگوی وقت وزارت خارجه ایران اعلام کرد: “ما با روس‌ها درباره خرید این سامانه قرارداد بسته‌ایم که براساس آن تعهدات و حقوق 2 طرف نیز مشخص است، ضمن اینکه این قرارداد چند سال قبل از این قطعنامه امضا شده است.”
پس از آن گفته شد که جمهوری اسلامی لغو قرار داد را از طریق دادگاه‌های بین‌المللی پیگیری می کند و به دنبال اخذ خسارت از طرف روسیه خواهد بود.
در اواخر تیرماه سال 1391 ، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه از جمهوری اسلامی خواست به دلیل لغو قرارداد فروش اس-300، به مراجع بین المللی شکایت نکند. او گفته بود: “روسیه منکر حق ایران برای تقدیم دادخواست به دادگاه نیست، اما بدون این کار نیز می‌توان مساله مناسبات دوجانبه مسکو و تهران را حل کرد. البته این حق مسلم هر کشور است که به دادگاه بین‌المللی شکایت کند، اما ما معتقد بوده و هستیم که این روشی نیست که بتواند مساله را حل کند.” سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه تاکید کرده بود: “امیدوارم عقل سلیم غلبه کرده و ما این مساله را از دستور کار مناسبات دوجانبه خود خارج سازیم.”
بر اساس گزارشی که در سایت بازتاب منتشر شده است، وزارت دفاع و صنایع هوافضای ایران، شکایتی چهار میلیارد دلاری را در این زمینه به دادگاه داوری بین‌المللی ژنو ارائه داده بودند.
