با وجودی که مقامات دولتی و برخی رسانه ها درباره پیامدهای مثبت اقتصادی توافق اتمی سخن می گویند، شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات دیروز با افت ۱۸۱ واحدی به رقم ۶۶ هزار و ۴۴۵ واحدی رسید و همچنان به روند نزولی خود ادامه داد.
سایت خبرگزاری فارس در اینباره نوشت: “شاخص قیمت وزنی با ۷۱ واحد افت عدد ۲۶ هزار و ۴۲۳ واحد را تجربه کرد. همچنین شاخص سهام آزاد شناور در تالار شیشه‌ای با ریزش ۲۲۶ واحدی به عدد ۷۵ هزار و ۴۶۲ واحد رسید. شاخص بازار اول نیز با ۱۷۸ واحد افت عدد ۴۷ هزار و ۳۸۵ واحد را تجربه کرد و شاخص بازار دوم با ۸۸ واحد ریزش به رقم ۱۴۰ هزار و ۴۸۵ واحد دست یافت. در پایان معاملات شاخص کل فرابورس (آی‌فکس) با افت ۲ واحدی رقم ۷۷۵ واحد را برای خود ثبت کرد. در نهایت، ارزش کل معاملات دیروز بورس تهران به ۲۶۲ میلیارد تومان بالغ شد که حاصل دست به دست شدن ۵۹۹ میلیون و ۲۶۴ هزار و ۱۳۶ سهم و اوراق مالی قابل معامله طی بیش از ۳۵ هزار نوبت خرید و فروش بود”.
این خبرگزاری افزوده است: “معامله‌گران تالار شیشه‌ای در حالی با معاملات کم‌حجم و بی‌وزن در بازار سهام مواجه هستند که هنوز به نظر می‌رسد، هیچ اراده‌ای برای تعیین تکلیف نهایی برخی ابهام‌های بنیادین در صنایعی که نزدیک به نیمی از ارزش کل بورس را در اختیار دارند، وجود ندارد.در عین حال طولانی شدن توقف نماد معاملاتی شرکتهای بزرگ و پیشروی بازار از جمله پالایشی ها،سنگ آهنی‌ها و فولادی‌ها باعث شده تا بازار نتواند واکنش طبیعی خود را به طور کامل در یک دوره زمانی مشخص بر جای گذارد.کلیت معاملات بازار سهام حول گروه خودرویی‌ها و صنعت حمل و نقل جریان داشته و سایر صنایع از جمله پالایشی‌ها، پتروشیمی‌ها و معدنی‌ها با سردرگمی و بی‌اقبالی سهامداران مواجه هستند. به نظر می‌رسد بازگشت شادابی دوباره در بازار سهام به شدت وابسته به شجاعت و اراده جدی دولت‌مردان برای تعیین تکلیف ابهام‌های موجود در صنایع پیشروی بورس تهران است. معامله گران بورس تهران معتقدند در دورانی که ادامه تحریم ها به عنوان بزرگترین ریسک این بازار در حوزه سیاسی کنار رفته دولت باید یک بار برای همیشه شجاعت به خرج داده و تعیین تکلیف کند. به نظر می‌رسد طی روزهای آینده بازار سهام همچنان در کانال فعلی روی نوسان حداکثر ۱۰ درصدی و در روندی متعادل حرکت کند”.
روند نزولی بازار بورس که بعد از توافق با طرح ادعای انگیزه سیاسی شرکت های بزرگ برای از رونق انداختن همراه شده، کماکان در رسانه های همسو با دولت با همین خط دنبال می شود به طوری که سایت فرارو، روز گذشته از “کم کاری میلیاردرها” در بورس سخن گفته و نوشته است: “رکود دامنه‌دار بورس تهران و ادامه روند نزولی آن موجب شده است تا علاوه بر کاهش متغیرهای مهم بازار سرمایه، جایگاه بزرگان بورس نیز با تغییرات چشمگیری مواجه شود و ارزش بازار شرکتهای میلیاردی بورس افت کند. جدیدترین آمار منتشر شده از تالار شیشه‌ای نشان می‌دهد که با آغاز روند نزولی بورس تهران از دی ماه ۱۳۹۲ و فاصله گرفتن بورس از دوران اوج خود، ارزش شرکتهای مطرح بورس نیز در کنار سایر متغیرهای این بازار با تغییرات چشمگیری مواجه شده است. به طوری که افت قیمت و کاهش تقاضای مداوم در بورس تهران موجب شده است تا در کنار افزایش زیان سهامداران، کاهش ارزش و حجم معاملات، ارزش بازار سرمایه و P/E بازار، شرکتهای میلیاردی بورس نیز با کاهش معنادار تعداد و ارزش رو به رو شوند. به این ترتیب با کاهش شاخص و بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تاکنون، جایگاه بزرگان بورس نیز با افت معناداری مواجه شده و تعداد شرکتهای ۱۰ هزار میلیاردی بورس نسبت به سال گذشته تقلیل پیدا کرده و تنها به ۴ شرکت رسیده است بنابراین رکود حاکم بر تالار شیشه ای باعث آب رفتن میلیاردهای بورس وکاهش ارزش بازار آنها شده است. بر این اساس تعداد شرکتهای میلیاردی در حالی کاهش یافته است که در سال گذشته شرکتهای غدیر و نفت و گاز پارسیان نیز جزو میلیاردهای بورس بودند، اما با ابهامات نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی و افت شدید قیمت این شرکتها، ارزش بازار این شرکتها نیز کاهش چشمگیری پیدا کرده است به طوری که ارزش بازار شرکت غدیر از ۱۲ هزار و ۱۴۱ میلیارد تومان در سال گذشته به ۸ هزار و۸۶۰۰ میلیارد تومان در مرداد امسال رسیده است.نفت و گاز پارسیان نیز ۳ هزار میلیارد تومانی ارزش بازار خود را از دست داده و ارزش بازار آن از ۱۱هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان به ۹ هزار و ۴۲۹ میلیارد تومان رسیده است. ارزش بازار یک سهم به مجموع ارزش بازار سهام منتشر شده یک شرکت به قیمت جاری بورس گفته می شود که وضعیت شرکت و روند کاهشی یا افزایشی آن را نشان می دهد”.
سایت “خرداد نیوز” هم نوشته:“عارضه «کم واکنشی» بورس و در پیش گرفتن روند افتان و خیزان و فعالیت گسترده نوسان گیران در حالی امروز هم تکرار شد که همین روند موجب ماندگاری شاخص در کانال ۶۶ هزار واحدی و درجا زدن شاخص در این کانال شد. انتظار سهامداران برای مشاهده آثار لغو تحریم ها و اجرایی شدن توافق هسته ای مهم ترین دلیل رفتار این روزهای بورس عنوان می شود علاوه بر اینکه رکود حاکم بر اقتصاد و ادامه ابهامات اقتصادی بر بی واکنشی سهامداران افزوده و موجب در پیش گرفتن رفتار منفعالانه از سوی برخی از آنها و روی آوردن برخی دیگر به نوسان گیری شده است. از اتفاقات بارز چند روز اخیر که باز هم تکرار شد رفتار خلاف جهت حقوقی ها با روند بازار بود به طوری که دیروز نیز حقوقی های بازار خلاف جهت بازار حرکت کردند و در مقابل میل سهامداران خرد به فروش سهم، دست به خرید زدند و تقاضای خود را افزایش دادند.رفتار خلاف جهت حقوقی ها با سهامداران خرد در زمان نزول بورس در حالی مدتها است تکرار می شود که این دسته از سهامداران در هفته های گذشته و در حالی که سهامداران خرد تمایل به خرید سهم داشتند، به عرضه گسترده سهم دست زدند و روند صعودی بورس را تحت تاثیر قرار دادند، رفتاری که اعتراض گسترده اهالی تالار شیشه ای را رقم زد”.
پیش از این محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هم درتشریح دلایل نزول بورس پس از مذاکرات هسته‌ای، انگشت اتهام را به سمت بانک ها نشانه گرفته و گفته بود: “یکی از دلایل نزول بورس پرداخت سود بدون ریسک از سوی نظام بانکی است. با توجه به رکود در سایر بازارها درحال حاضر تنها بخشی که سود مناسبی تولید می‌کند نظام بانکی است و این موضوع بسیار جای تعجب دارد. پرسش من این است که در شرایطی که در بخش واقعی اقتصاد نمی‌توان سود مناسبی تولید کرد، چطور نظام بانکی ۲۷درصد سود تولید می‌کند؟ بسیاری از بانک‌ها قوانین مصوب را در مورد پرداخت سود رعایت نمی‌کنند و این موضوع منجر به جذب نقدینگی به سمت بانک‌ها شده است.در حال حاضر نسبت قیمت به درآمد بورس ۵/۵ مرتبه است که این به‌معنای بازده ۲۰درصدی بورس تهران است. در چنین شرایطی طبیعتا دریافت سود ۲۰ درصدی بدون ریسک بهتر از دریافت سود ۲۰درصدی با ریسک است بنابراین سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه‌هایشان را وارد نظام بانکی کنند که سود بدون ریسک دریافت کنند تا اینکه سود ۲۰درصدی بورس را با تحمل ریسک زیاد‌تر به‌دست آورند”.
او در ادامه با گلایه از رفتار حقوقی‌ها نیز افزوده: “رفتار حقوقی‌ها بعد از توافق کم‌بنیه و عمدتا مبتنی بر سکوت بود که بر این اساس بار اصلی در این مقطع بر دوش سهامداران حقیقی قرار گرفت”.
در این میان اما روزنامه کیهان وضع نامناسب بورس را ناشی از “وعده های پوشالی” دولت دانسته و نوشته: “این روزها رسانه‌های حامی دولت با کتمان وعده‌های پیشین در رابطه با اوضاع مطلوب اقتصاد پساتحریم، اعلام می‌کنند که توافق بخش عظیمی از مشکلات بورس را حل نمی‌کند. از سوی دیگر از احتمال سقوط بورس به کانال ۵۰ هزار واحد سخن به میان می‌آید. نتیجه همه این اتفاقات بی‌اعتمادی مردم به دولت است. سکوت مسئولان در زمانی که باید با مردم سخن بگویند و نحوه اطلاع‌رسانی غلط و آشفته‌کننده آنان در زمان ارائه نظر همگی باعث شده تا فضای عمومی حقیقی و مجازی مملو از درد دل‌ها و شکایت‌های مردمی باشد که سرمایه‌های خود را به امید کسب سودی متعادل روانه بازارهای پولی و مالی کرده‌اند. دولت باید مراقب باشد، اعتماد از دست رفته به آسانی قابل بازگشت نیست”.
