دو تن از مقامات ارشد نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی تلاش کردند تا در موضع گیری های مسالمت جویانه ای، از تنش دیپلماتیک میان ایران با پادشاهی عربستان سعودی بکاهند. این در حالی است که در روزهای گذشته سایت های وابسته به جریان حاکم و برخی مقامات میانی جمهوری اسلامی در گزارش ها و اظهارات جداگانه ای، از لزوم آغاز جنگ میان ایران با عربستان و بحرین خبر داده بودند.
سیدحسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران دیروز گفت که “در فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، جنگ، سلاح و تجاوز جایی ندارد” و افزود: “بنای ایران بر جنگ و درگیری با سایر کشورهای منطقه نیست.”
بلندپایه ترین مقام نظامی جمهوری اسلامی با اینکه گفت “عربستان سعودی بزرگ‌ترین اشتباه را مرتکب شد که به دعوت آمریکا در بحرین دخالت کرد” اما در عین حال ایران را “کشوری صلح طلب” دانست که به گفته او “هیچ دخالتی در کشورهای دیگر نکرده و با گذشت بیش از ۳۳ سال از انقلاب اسلامی ایران هیچ اتفاقی در این مناطق نیفتاده است.”
به نظر می آید این موضع گیری مسالمت جویانه در واکنش به سخنان روز یکشنبه گذشته سفیر پادشاهی عربستان سعودی در مصر صورت گرفته است.
احمد القطان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الحیات مصر گفته بود: “ایران بهتر است دست به آزمایش قدرت ما نزند، چرا که اگر ایران بخواهد منطقه خلیج {فارس} را بی‌ثبات کند ما توان رویارویی نظامی با ایران را داریم.”
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز روز گذشته در واکنش به این سخنان، اظهارات سفیر عربستان در مصر را “سیاست آمریکا و اسرائیل” دانست و گفت: “سیاست ما در منطقه خلیج فارس مقابله و ورود به فاز نظامی نیست و این را همه کشورهای منطقه می‌دانند.”
او افزود: “این ادبیات زیبنده کشورهای منطقه نیست و جمهوری اسلامی ایران در عین اقتدار نظامی و استقلال سیاسی معتقد به داشتن رابطه خوب با همه کشورها به‌خصوص همسایگان است.”
علاءالدین بروجردی در ادامه درخصوص سخنان سفیر عربستان در مصر گفت: “این دقیقا سیاست آمریکا و اسرائیل است که توسط سفیر عربستان مطرح شده است.”
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس افزود: “اگر عربستان این اشتباه تاریخی را در اشغال خاک بحرین مرتکب نمی‌شد، تنش‌های سیاسی فعلی نیز به وجود نمی‌آمد.”
تنش از بحرین شروع شد
به دنبال بروز اعتراض‌های بحرین که از ۱۴ فوریه، عمدتاً توسط اکثریت شیعه این کشور آغاز شده، نیروهای سعودی، امارات متحده، قطر و کویت بنا به درخواست خاندان آل خلیفه وارد بحرین شدند تا در مهار اوضاع به حکومت بحرین کمک کنند.
ورود این نیروها به بحرین، اعتراض کم سابقه مقام های سیاسی و نظامی ایران را به دنبال داشته و مجلس اسلامی هم این اقدام را “بازی عربستان و امارات با آتش” توصیف کرده است.
مقام های سیاسی جمهوری اسلامی و عربستان طی این مدت انتقادهای صریحی از سیاست های منطقه ای یکدیگر مطرح کرده اند.
کشف شبکه ای که کویت ادعا می کند متشکل از جاسوسان ایرانی بوده هم به جو بی اعتمادی میان جمهوری اسلامی و کشورهای عرب حوزه جنوبی خلیج فارس دامن زده است.
سخنان تهدیدآمیز سفیر عربستان در مصر
از سوی دیگر فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی هم از استقرار یگان های این نیروی در نقاط مرزی خبر داده و همزمان محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفته مسئولیت اصلی برقراری امنیت در شمال غرب و جنوب شرق ایران با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
اشاره پاکپور به مرزهای این کشور با ترکیه و عراق در غرب و مرز ایران و پاکستان در جنوب شرقی است.
گفته می شود طرح استقرار یگان های نیروی زمینی در نقاط مرزی ایران با هدف افزایش کنترل رفت و آمد های مرزی و تحرکات احتمالی نظامی و شبه نظامی باشد.
در ماه های اخیر، تحولات پرشتاب سیاسی در کشورهای عربی منطقه خاورمیانه، نگرانی ها را از تاثیر بی ثباتی سیاسی بر امنیت منطقه افزایش داده است.
در ارتباط با مسائل بحرین احمد القطان، سفیر سعودی در مصر، در مصاحبه خود با “الحیات” گفت: “بحث بحرین ما را به مسئله ایران می‌رساند… متأسفانه دسیسه‌های ایران در خلیج [فارس] پایانی ندارد.”
او در ادامه افزود: “آنها هنوز که هنوز است در رؤیای شاهنشاهی ایران هستند.”
سفیر عربستان در مصر “امنیت” خلیج فارس را خط قرمز عربستان سعودی نامید و اظهار داشت که “وضعیت مرتبط با ایران در منطقه هراس‌انگیز است.”
احمد القطان در ادامه گفت: “ایران سال‌های سال است جزایر امارات متحده عربی را اشغال کرده و هرگونه صحبت در مورد آنها را رد می‌کند و داوری بین‌المللی را هم نمی‌پذیرد.”
او اضافه کرد: “ما در عربستان سعودی هم با ایران مشکل داشته‌ایم. بگذارید یادآوری کنم که در سال ۱۹۸۶ یا ۸۷، ایران دو بار به حریم هوایی سعودی تجاوز کرد. ما به آنها هشدار دادیم، و وقتی که بار سوم این اتفاق افتاد هر دو هواپیمای آنها را سرنگون کردیم.”
وی در ادامه اظهار داشت که ایران در فصول مختلف حج نیز برای عربستان “مشکل” ایجاد کرده و “باعث آشوب” شده‌است.
آقای القطان در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت: “شما باورتان نمی‌شود که ایران در منطقه خلیج {فارس} چه کارهایی می‌کند. تنها چیزی که این کشور برایش اهمیت دارد دخالت در هر قسمت از جهان عرب است. مصر هم الان دارد از این مسئله ضرر می‌بیند.”
خطر “اشتعال عظیم” در خاورمیانه
در حالی که مناسبات جمهوری اسلامی با شماری از کشورهای حوزه خلیج فارس به تیرگی گراییده است، روح‌الله حسینیان، نماینده اصولگرای مجلس، روز دوشنبه گفت که ایران باید در مقابل گسیل نیروهای سعودی به بحرین به گزینه نظامی بیندیشد.
این چهره امنیتی مجلس در مصاحبه باخبر آنلاین در واکنش به حضور نیروهای کشورهای عربی در بحرین گفته است: “دغدغه کسانی که معتقدند دستگاه سیاست خارجی از تحولات منطقه عقب افتاده، دغدغه درستی است. ما حتما باید در برابر اردوکشی دولت پادشاهی عربستان به بحرین و کشتار وسیع مردم مسلمان بحرین موضع قاطع‌تری می‌گرفتیم و یک موضع بین‌المللی اتخاذ می‌کردیم.”
او در ادامه افزوده: “حتی نظر من بر این بود که دولت ایران نباید از این ابا داشته باشد که وقتی دولت عربستان قشون‌کشی می‌کند، ما هم باید نیروهای نظامی خود را آماده کنیم و اجازه ندهیم مرزهای عربستان سعودی به ما نزدیک شود.”
با وجود این سخنان، حسن غفوری‌فرد، یک نماینده دیگر مجلس، در مخالفت با استفاده از گزینه نظامی به سایت آفتاب گفت: “تصمیم‌گیری درباره استفاده از نیروی نظامی به بحرین در مرحله اول با فرماندهی کل قوا است و در صورتی‌که ولی‌فقیه مصلحتی را تشخیص دهند، حتما انجام خواهد شد. اما طبق قانون اساسی این کار امکان ندارد و قانون اساسی این اجازه را نداده است، مگر اینکه منافع جمهوری اسلامی ایران در خطر باشد. “
به گفته او توسل ایران به نیروی نظامی خاورمیانه را دچار “اشتعال عظیم می‌کند” که آینده آن نامعلوم است.
شورای همکاری خلیج فارس در نشست ماه مارس امسال خود در عربستان سعودی، جمهوری اسلامی را متهم به دامن زدن به اختلاف فرقه‌ای در بحرین و اقدام علیه کشورهای عضو این شورا کرد.
ایالات متحده نیز اتهامات مشابهی را به جمهوری اسلامی وارد کرده و رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، روز چهارشنبه در عربستان سعودی گفته است که واشینگتن شواهدی دال بر تلاش تهران برای دخالت در بحرین در دست دارد.
