هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
بازمانده روز
نویسنده: کازوئو ایشی گورو
ترجمه: نجف دریابندری
356 ص، تهران: نشر کارنامه، 1385، چاپ سوم
نویسنده این رمان، «کازوئو ایشی گورو» در سال 1954 در ژاپن به دنیا آمد. او در سال 1960 همراه با خانواده اش به انگلستان رفت و با فرهنگ و تحصیلات انگلیسی بزرگ شد و آثارش را که شامل چهار رمان است به زبان انگلیسی نوشت. رمان حاضر، بافت پیچیده ای از چند لایه داستان است که هر کدام در تراز و زمان خاص خود جریان دارند. لایه بالایی یا بیرونی، سرگذشت مردی است به نام «استوینز»، که بیش از سی سال در خانه یکی از اشراف پیشخدمت بوده است و اکنون که بساط آن خانه برچیده شده، خاطراتش را برای ما نقل می کند. خاطرات او از دو نوع است: اول آنچه به خود او مربوط می شود، که داستان عشقی ناکام است که نه تنها به سرانجامی نرسیده، بلکه هرگز بر زبان هم نیامده است؛ دوم رویدادهای مهمی است که در خانه اربابیش در مقابل او می گذشته ولی او زیاد از آنها سر در نمی آورده است…
زن وسطی: گزیده داستان های کوتاه آمریکای لاتین
گردآورنده و مترجم: اسدالله امرایی
176 ص، تهران: انتشارات افراز، 1386، چاپ اول
این کتاب، مجموعه ای از داستان های کوتاه و زیبای بعضی از نویسندگان آمریکای لاتین است. این نویسندگان یکسان نمی نویسند و یکسان نمی اندیشند و هر کدام سبک خاص خود را دارند. تفاوت دیدگاه ها، سبک و نظرگاه آنان آنقدر زیاد است که به تصریح گردآورنده این مجموعه «تنها توجیه گنجاندن آثار آنها در کنار هم، غنای داستان و پیام اجتماعی آنهاست.» عناوین بعضی از این داستان ها و نویسندگان آنها عبارتند از: «25 اوت 1983/خورخه لوئیس بورخس»، «مرغی برای سه نفر/فرناندو سیلوا»، «خانه تسخیر شده/خولیو کورتاسار»، «دو دلار آب/خوان بوش»، «زن وسطی/آرتور آریاس»، «حضور/خوان کارلوس اونتی» و «باران که بند بیاید/آنتونیو مونتانا». کتاب با نوشته ای کوتاه از «ماریو بارگاس یوسا» با عنوان «ادبیات آتش است» آغاز می شود.
فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی
نویسنده: محمد جعفر یاحقی
968 ص، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر، 1386، چاپ اول
این کتاب بر آن است تا به شیوه ای تحقیقی، و مستند به منابع و مدارک مربوط، نشان دهد که اولا فرهنگ و شعر و ادب فارسی، در ورای اشارات و تلمیحات و رموز و مظاهر گوناگون، بر چه پشتوانه سرشاری از اندیشه و ادراک تکیه دارد؛ ثانیا روشن کند که درک ابعاد هنری و غنای فرهنگی آن، بدون اطلاع از این اشارات و کنایات و اسرار و رموز ممکن نیست. در« فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی» که به صورت الفبایی تدوین شده، عنوان ها و موضوعات، بیشتر بر اساس رابطه آنها با قلمرو فرهنگ و ادبیات فارسی بعد از اسلام مطرح شده اند. نویسنده با تکیه بر اصول تحقیق، تاحد ممکن از بحث های خشک و بی روح لغوی و مسائل جنبی پرهیز کرده و کوشیده است در تمام مدخل ها، لب مطلب را توام با لطف بیان، برای خواننده بازگو کند.
زندگی و زمانه علی دشتی
نویسنده: عبدالله شهبازی
199 ص، شیراز: دانشنامه فارس، 1385، چاپ اول
این کتاب، گزارشی است از زندگی، فعالیت ها و آثار «علی دشتی». در پیرامون زندگی «دشتی» که از شخصیت های مطرح و تاثیر گذار فرهنگ و سیاست در ایران معاصر است، حرف و حدیث بسیار وجود دارد. کتاب حاضر سعی می کند با پرداختن به مراحل مختلف زندگی او تصویری تازه- و به زعم نویسنده آن درست- از وی ترسیم کند. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارتنداز: «طلبه آشوبگر»، «شفق سرخ و غائله جمهوری»، «دشتی را بهتر بشناسید»، «در بوشهر»، «در شیراز»، «در اصفهان»، «در طهران»، «تبعید»، «بعد از کودتای سوم حوت»، «پیدایش شفق سرخ»، «دشتی و دیکتاتوری رضا شاه»، «دشتی و قوام السلطنه»، «دشتی سیاستمدار» و«از تخت پولاد تا بیست و سه سال».
فرهنگ امثال و حکم: فارسی – انگلیسی
گردآوری: سید اسماعیل ضیاء
ویرایش: لطفعلی خنجی
702 ص، تهران: انتشارات سخن، 1386، چاپ اول
این فرهنگ شامل دو بخش است. در بخش اول که اساس آن را تشکیل می دهد، مجموعه ای از امثال و حکم زبان فارسی به ترتیب الفبایی - کلمه نخست- گردآوری و همراه با برابرهای انگلیسی آن ها و مفهوم برابرهای انگلیسی، ارائه شده است. در پایان این بخش نیز، فهرست الفبایی امثال و حکم این مجموعه، همراه با صفحه مربوطه در کتاب نیز آمده است. بخش دوم فرهنگ، به امثال و حکم و پند و اندرزهای فارسی و انگلیسی با ریشه و شیوه بیان همانند، اختصاص دارد. مثلا «آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم»، که این ضرب المثل هم ریشه و هم معنی با ضرب المثل «We seek water in the sea.» است.
تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دوره مشروطیت (دو جلد در یک مجلد)
نویسنده: ادوارد براون
ترجمه: محمد عباسی
672 ص، تهران: نشر علم، 1386،چاپ اول
این کتاب، در حقیقت جلد پنجم مجموعه عظیم و ارزشمند «تاریخ ادبیات ایران»، به قلم «ادوارد براون»، مستشرق و ادیب برجسته انگلیسی است. «براون» که سال ها در ایران زندگی کرده و از نزدیک شاهد حوادث مشروطیت بوده و با بسیاری از رجال و شعرا و نویسندگان ایران آن روز دوستی و رابطه داشته است، گزارشی مستند و خواندنی از زندگی ادبی و مطبوعاتی ایران در دوره مشروطه در اختیار ما می گذارد. جلد اول این مجموعه به ادبیات ایران در آن دوره می پردازد و شاعرانی هم چون «ابوالقاسم لاهوتی»، «میرزاده عشقی»، «ملک الشعراء بهار»، «علی اکبر دهخدا»، «فرخی یزدی»، «پروین اعتصامی» و دیگران را مورد توجه قرار می دهد. جلد دوم، گشت و گذاری است در فضای نشریه ها و روزنامه های دوران مشروطه.
تاریخ شفاهی هیئت های موتلفه اسلامی
تدوین: حکیمه امیری
400 ص، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، چاپ اول
تکاپوی نیروها و گروه های مذهبی، در بستر سازی و سازماندهی انقلاب اسلامی ایران اهمیت ویژه ای داشت. از میان این گروه ها، «هیئت های موتلفه اسلامی» با الگوبرداری از نظریات و فعالیت های «فدائیان اسلام»، نقش مهمی در شکل گیری و گسترش مبارزات مردمی و مذهبی در ایران ایفا کردند. آنان در اوایل دهه 1340، برای پیشبرد اهداف خویش به تشکیل شاخه نظامی دست زدند و راه مبارزه مسلحانه علیه رژیم شاه را پیش گرفتند و «حسنعلی منصور»، نخست وزیر وقت را به قتل رساندند. بعد از این اقدام و با دستگیری اعضای اصلی و زندانی کردن آنها، بقیه اعضا در پوشش فعالیت های فرهنگی – مذهبی به مبارزات خود ادامه دادند. در کتاب حاضر، چگونگی شکل گیری «هیئت های موتلفه اسلامی»، فعالیت های آنها و نقششان در مبارزات مذهبی سال ها قبل از انقلاب اسلامی، بررسی شده است.
فرهنگ مردم: شماره 21 و 22 [بهار و تابستان 1386]
«فرهنگ مردم» فصلنامه ای فرهنگی و اجتماعی است که به طور عمده شامل مقالاتی در زمینه آداب و رسوم، اعتقادات و فرهنگ مردم ایران است. آخرین شماره این نشریه که از شش سال پیش تاکنون به طور منظم و به همت گروهی از علاقمندان به فرهنگ مردم ایران منتشر می شود، شامل موضوعات زیر است:
• کاربردی کردن فرهنگ مردمی: راهی برای مدرنیته ایرانی/ناصر فکوهی
• تاریخ پژوهش های فرهنگ مردم در ایران (4)/حمید رضا دالوند
• خروس سفید از متن تا تصویر [بنابر روایات و اعتقادات قومی و دینی کهن در ایران]/هلنا د شتگل
• عید، عیدی، عیدی سازی/علی بوذری
• تصویر نگاری در هنر عامیانه [خیالی نگاری]/زهرا خان سالار
• پوشاک سنتی زنان و مردان ایران/صدیقه محفوظ
• مروری بر آثار سینمایی علی حاتمی از منظر فرهنگ عامه/مصطفی خلعت بری لیماکی
• وجه تسمیه آبادی های برگرفته از نام پیامبران در ایران/محبوبه خسروی