در روزهای اخیر محمود احمدی نژاد در اظهارات پیاپی با تاکید بر “قطعی بودن وقوع زلزله در تهران” و ایجاد هراس، مردم تهران را به خروج از پایتخت ترغیب می کند.او در آخرین اظهار نظر در این راستا از “لزوم” خروج 5 میلیون نفر از تهران سخن گفته است. اظهاراتی که تنها حلقه ای از اقدامات هماهنگ مقامات دولتی و امنیتی در چارچوب تدابیر ویژه ای است که به دنبال تداوم اعتراضات مردم تهران در ده ماه گذشته و احتمال شدت گرفتن آن در پی اجرای طرح حذف یارانه ها اتخاذ شده است.
“تهیه طرح جامع امنیتی”، “طرح خروج دانشگاه ها از تهران”، و “سبک سازی جمعیت تهران” دستکم 3 طرحی است که مقام های دولتی از آن سخن می گویند.
روز 20 فروردین ماه استاندار تهران در جریان یک نشست مطبوعاتی خبر داد که نخستین اولویت استانداری تهران در سال 89 تهیه و اجرای “طرح جامع امنیتی تهران” است.
مرتضی تمدن با تاکید براینکه استانداری در حال تهیه “طرح جامع امنیتی تهران” و “طرح امنیت اجتماعی تهران” است، به خبرگزاری ایسنا گفت: “در حوزه امنیت تلاشمان را بر امنیت اجتماعی متمرکز کرده‌ایم تا ضریب امنیت جامعه افزایش یابد”. او البته مدعی شد که هدف از طرح جامع امنیتی تهران”افزایش ضریب امنیت” و “برخورد با جرایمی همچون سرقت و غیره” است.
استاندار تهران به صراحت گفت که “مساله سبک سازی جمعیت استان تهران را نیز از اولویت‌های کاری استانداری” است و البته همزمان خبر داد که “اولویت کاری بعدی استان در سال 89 را کمک به اجرایی شدن قانون هدفمند کردن یارانه‌ها است و ستادی در این رابطه تشکیل و آغاز به کار کرده است.”
وی البته جزئیات بیشتری درباره “طرح جامع امنیتی تهران” و “ستاد اجرایی” طرح حذف یارانه ها را اعلام نکرده اما اهمیت اظهاراتش زمانی آشکار می شود که تهران در روز 25 خرداد 88 شاهد راهپیمایی مسالمت آمیز اما اعتراض بیش از 3 میلیون شهروند پایتخت علیه “تقلب در انتخابات” بود.
راهپیمایی مسالمت آمیز سبزها چنان بی سابقه بود که سرتیپ پاسدار عبدالله عراقی، فرمانده وقت سپاه ویژه پایتخت در نیمه شهریور ماه به بی سابقه بودن آن اعتراف کرد و گفت: “روز 25 خردادماه سنگین ترین راهپیمایی برگزار شد و عوامل آن توانستند هر کسی که با نظام حرف داشت را به خیابان بیاورند.”
وی همچنین در مهرماه 88 و با گذشت چهارماه از آغاز اعتراضات مسالمت آمیز مردم به تقلب گسترده در انتخابات، نقش سپاه و بسیج در سرکوب اعتراضات و ناتوانی نیروی انتظامی را تائید کرد و ضمن اعلام اینکه “سپاه تهران بزرگ و نیروی های بسیجی” به درخواست نیروی انتظامی روز 23 خرداد وارد عمل شدند، گفت:” از 25 خرداد تمام مسئولیت بر عهده سپاه و نیروهای بسیجی گذاشته شد که تا 25 مرداد ماه ادامه داشت.”
عبدالله عراقی همچنین با تاکید براینکه “هر چه جلوتر می رویم به عمق فاجعه در حوادث پس از انتخابات بیشتر پی می بریم» به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: “درگیری ها از عصر روز انتخابات با به آتش کشیدن سطل های زباله، اماکن دولتی، بانک ها و درگیری با ناجا شروع شد که تا این لحظه بسیج ماموریتی نداشت اما پس از آن وضعیت در تهران امنیتی و قرمز اعلام شد، و در روزهای بعد برخی از مناطق تهران چون نارمک، تهرانپارس و قیطریه شاهد درگیری های واقعاً سنگینی بود به طوری که شهر همچون شهر آشوب زده شده بود.”
این اعتراضات در ماه های بعد و به مناسبت های مختلف تا 22 بهمن تداوم داشت و نیروهای امنیتی، نظامی و انتظامی تنها با انتقال ده ها هزار نفر از نیروهای سازماندهی شده از سایر شهرها به تهران و اتخاذ تدابیر گسترده و ویژه در تهران توانستند در 22 بهمن نمایشی هرچند ضعیف از قدرت در تهران بدهند.
سیستم امنیتی چند لایه
تهران به عنوان پایتخت از سال ها پیش برای سران جمهوری اسلامی از اهمیت ویژه امنیتی برخوردار بوده است و به همین منظور بیش از دو دهه پیش با تاسیس “قرارگاه ثارالله” تشکیلات و ساز و کار امنیتی ویژه ای برای سرکوب اعتراضات احتمالی مردم برای آن تعیین کردند.
از هنگام انتصاب عزیز جعفری به فرماندهی سپاه پاسداران و درجریان آنچه وی به عنوان “تحولات ساختاری سپاه” و “تشکیل سپاه های استانی” نام برد، علاوه بر تشکیل 30 سپاه استانی برای 30 استان کشور از جمله استان تهران، سپاه ویژه ای برای شهر تهران با نام “سپاه محمد رسول الله” تشکیل شد.
سپاه ویژه تهران بزرگ و سپاه استانی تهران در جریان اعتراضات پس از انتخابات در سرکوب اعتراضات مردم، کشتار و بازداشت ها ـ بنابر اظهارات عبدالله عراقی و علی فضلی فرماندهان وقت این دو سپاه ـ نقش قابل توجهی داشت و هر دوی این فرماندهان به عنوان پاداش مشارکت در سرکوب اعتراضات در ماه های اخیر ارتقاء مقام یافتند.
نیروی انتظامی نیز به گفته فرماندهان این نیرو به عنوان اولین نیروی عمل کننده در مواقع وقوع راهپیمایی و تجمعات اعتراض آمیز در 3 لایه برای سرکوب اعتراضات عمل می کند.
در لایه نخست “پلیس انتظامی” برای متفرق کردن مردم فعالیت می کند و به گفته رجب زاده فرمانده قبلی نیروی انتظامی پایتخت “در لایه دوم یگان امداد زمانی که وضعیت از توان نیروهای انتظامی خارج می‌شد، وارد عمل می‌شدند و در لایه سوم یگان ویژه بود که وقتی اجتماع غیرقانونی تبدیل به آشوب می‌شد و به تخریب با آتش‌سوزی می‌رسید، کار خود را آغاز می‌کرد.”
این نیروها غیر از نیروهای سازماندهی شده گردان های ویژه “عاشورا” و “الزهرا” هستند که از میان نیروهای بسیجی، تحت فرماندهی نیروی زمینی سپاه در سرکوب اعتراضات و راهپیمایی ها شرکت می کنند.
نیروهای وزارت اطلاعات، معاونت اطلاعات سپاه پاسداران و حفاظت و اطلاعات نیروی انتظامی بخش دیگری از نیروهای عمل کننده در سرکوب اعتراضات پس از انتخابات، به ویژه در تهران، بوده اند.
برنامه امنیتی در پوشش برنامه های امدادی
ناتوانی سیستم چند لایه امنیتی، انتظامی و نظامی برای برخورد با اعتراضات مردم تهران در ماه های اخیر اما مقام های ارشد حکومتی را بر آن داشته تا به بازنگری و بازسازی “طرح جامع امنیتی” در کشور، به ویژه در تهران اقدام کنند.
علاوه بر تغییراتی که مقامات حکومتی درحال اجرای آن در سیستم امنیتی و نظامی و انتظامی تهران و هر یک از نیروهای سپاه، نیروی انتظامی، بسیج و اطلاعات هستند، بخش دیگری از نگاه آنها به تغییر شرایط پایتخت متمرکز شده است.
از همین روست که محمود احمدی نژاد همزمان با در اولویت قرار دادن “طرح جامع امنیتی تهران” و در حالی که سازمانهای دولتی در چهارسال گذشته خبرگزاری ها و رسانه ها را از انتشار اخبار زلزله در مناطق مختلف کشور منع می کردند، برای نخستین بار در اظهاراتی “از وقوع قطعی زلزله در تهران” خبر داده و همزمان اعلام کرده سازمان های دولتی تسهیلاتی در اختیار کسانی که تهران را ترک کنند قرار می دهد.
نقش پر رنگ دانشجویان در تداوم اعتراضات نیز سبب شده تا طرح خروج دانشگاه ها از تهران که 18 سال پیش بر لزوم آن تاکید شده بود مورد توجه دولت و وزیر علوم قرار گیرد؛ این درحالی است که موسی پورموسوی از مقام های شهرداری تهران روز یک شنبه به روزنامه تهران گفته بود که منظور شهرداری از طرح 18 سال پیش “ساماندهی دانشگاه ها بوده و نه لزوما انتقال آنها.”
وی با تاکید براینکه اگر منظور دولت “از ساماندهی دانشگاه‌های تهران صرفا انتقال دانشگاه‌ها به نواحی اطراف تهران اعم از کرج، مامازن، دماوند و غیره باشد به دلیل اینکه در این نواحی زیرساخت‌های لازم برای سرویس و ارائه خدمات به مراکز دانشگاهی فراهم نشده این انتقال خودش منجر به آسیب‌های ثانویه می‌شود” دلیل توجه دولت به بحث انتقال دانشگاه ها راچیز دیگری عنوان کرده و گفته: “اتفاقاتی در شهر تهران افتاده که موضوع خروج دانشگاه ها از پایتخت مورد توجه دولت قرار گرفته است.”
مصطفی محمد نجار از فرماندهان سپاه پاسداران و وزیر فعلی کشور نیز نیمه فروردین ماه به وضوح گفت: “چون شهر تهران پایتخت است و شهر پیچیده‌ای به‌حساب می آید و همچنین ویژگی های خاص خودش را دارد برای ما اهمیت خاصی دارد.”
