خاتمی، باعث عصبانیت تندروها‏

نشنال
نشنال

» تحلیل نشنال از رقابت های انتخاباتی در ایران

مایکل تیئودولو

اعلام کاندیداتوری محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین و میانه رو، در انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن باعث تفرقه و ‏عصبانیت تندروهای قدرتمند ایران شده است. طرفداران احمدی نژاد امیدوار بودند کاندیداتوری خاتمی، که چالشی قوی ‏برای قدرت انحصارطلبانۀ آنها بشمار می رود، باعث اتحاد محافظه کاران با احمدی نژاد شود.‏

اما یک نمایندۀ تندروی مجلس اواخر هفتۀ گذشته فاش کرد، در صورتی که خاتمی از کاندیداتوری انتخابات کنار بکشد، ‏برخی از محافظه کاران حاضرند دست از حمایت احمدی نژاد بردارند. علی مطهری نمایندۀ مجلس خاطر نشان کرد، این ‏طرح در میان بسیاری از “اصولگرایان” مورد بحث قرار گرفته است. با این وجود، “ادامۀ این طرح به کناره گیری خاتمی ‏از کاندیداتوری بستگی دارد.” در صورت تحقق این امر، اصولگرایان دو کاندیدای دیگر غیر از احمدی نژاد را معرفی ‏خواهند کرد. مطهری افزود، در صورت امتناع خاتمی، اصولگرایان نیز از این طرح صرفنظر خواهند کرد.‏

به رغم شکاف های ایجاد شده میان محافظه کاران، احمدی نژاد همچنان، دست کم فعلا ً، قوی ترین کاندیدای آنها بشمار می ‏رود. او از حمایت گستردۀ سپاه و بسیج و همچنین نیازمندان شهرستان ها و روستاها برخوردار است. آیت الله علی خامنه ای ‏نیز تاکنون از کاندیداتوری او حمایت کرده است.‏

اما سیاست های اقتصادی تورم زای احمدی نژاد مدت هاست که باعث نگرانی بسیاری از همقطاران محافظه کار او شده ‏است. در حوزۀ سیاست خارجی نیز، اصولگرایان برجستۀ عمل گرا علنا ً از نطق متهورانۀ احمدی نژاد بر ضد اسرائیل و ‏غرب، که باعث تشدید ظن و گمان های جامعۀ بین الملل دربارۀ برنامه هسته ای ایران شده است، انتقاد کرده اند. ‏

لازم به ذکر است محافظه کارانی مانند علی مطهری به شدت از علاقۀ احمدی نژاد برای بهبود روابط با آمریکا انتقاد کرده ‏اند. مطهری پس از ارسال نامۀ تبریک احمدی نژاد به باراک اوباما به خاطر پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ‏اعلام کرد، “نامۀ رئیس جمهور به اوباما باعث حقارت ملت ایران است.“‏

اما احمدی نژاد با حمایت پنهان خامنه ای این قبیل انتقادها را نادیده گرفته است: او می داند که بی اعتنایی به آمادگی اوباما ‏برای انجام مذاکرات بی قید و شرط باعث شکست او در انتخابات خواهد شد. احمدی نژاد می داند که مذاکرات فرصتی است ‏که خاتمی از دست نخواهد داد. او هفتۀ گذشته اعلام کرد، آماده است با آمریکا بر مبنای “احترام متقابل” گفتگو کند. ‏

اما انتقادهای محافظه کاران حاکی از آن است که آنها احتمالا ً شخص مناسب تری را به جای احمدی نژاد انتخاب خواهند ‏کرد تا از هرگونه فرصت ایجاد شده در قبال واشنگتن نهایت بهره را ببرد. محافظه کاران عمل گراتر مانند علی لاریجانی، ‏رئیس قدرتمند مجلس، و یا محمدباقر قالیباف، شهردار فعال تهران، حاضر به رقابت با احمدی نژاد خواهند بود، به ویژه اگر ‏هر یک توسط خامنه ای برای شرکت در کاندیداتوری تأیید شوند.‏

خامنه ای می تواند تصمیم بگیرد که لاریجانی و قالیباف در قیاس با احمدی نژاد شانس بیشتری برای جلوگیری از ظهور ‏مجدد اصلاح طلبان و توقف انزوای روزافزون ایران دارند. اما خاتمی نیز به طور تلویحی بر این عقیدۀ خود تأکید کرده ‏است که ایران نباید در قبال “سیاست های تشویقی” غرب از انگیزۀ خود برای در اختیار گرفتن توان اتمی صرفنظر کند.‏

خاتمی هفتۀ گذشته در سخنرانی خود در جمع اصلاح طلبان برجسته خاطر نشان کرد، “پیگیری تغییرات نباید منجر به تضاد ‏منافع شود بلکه باید به تحقق اهداف دنبال شده توسط کشور بینجامد.” او معتقد است، بهترین راه اقناع غرب دربارۀ اینکه ‏طبیعت برنامۀ هسته ای ایران صلح آمیز است، دیپلماسی هوشمندانه است. خاتمی در عین حال معتقد است که برنامه های ‏اصلاح طلبانۀ او برای لیبرال کردن سیاست و جامعۀ ایران باعث تضعیف انقلاب اسلامی نخواهد شد.‏

منبع: روزنامۀ نشنال، 16 فوریه