گزارش

نویسنده
میترا سلطانی

نگاهی عارفانه به سوژه ها

فاطمه وفایی‌نژاد متولد سال 1344 است. وی کارشناس ارشد آموزش هنرهای تجسمی از دانشگاه ملبورن استرالیا وکارشناس ارشد هنرهای زیبا از دانشگاه ملبورن، کالج هنری ویکتوریا، استرالیا، کارشناس هنر(‌دانشگاه هنر تهران، 1375) و مدرس هنر است.

 

مهدی حسینی -هنرمند نقاش و مدرس دانشگاه در یادداشتی بر این نمایشگاه نوشته است:” آثار فاطمه وفائی‌نژاد پیوسته از ریشه و فرهنگ عرفان شرق و به ویژه ایران سرچشمه می‌گیرد. مخاطب در برابر آثارش به تامل و مراقبه فرو می‌رود و به شوقی فراتر از مسرت‌های متعارف هدایت می‌شود. افزون بر این، ایشان هم از منظر روحیه و هم از لحاظ اندیشه محافظه کار نیست. پر تحرک است، می‌آزماید و از پا گذاشتن در گدارهای ناشناخته هراسی ندارد.

دو گرایش و نگاه مجزا از هم در نقاشی های وفایی نژاد قابل بررسی است: نخست گرایشی که مبتنی است بر تقلید از طبیعت و طبیعت‌پردازی. او جهان بیرونی را آن‌گونه که هست تجسم و بازنمایی می‌کند. شیفتگی نقاش به طبیعت متفاوت با برخورد یک فرد معمولی به طبیعت است. در نظر این هنرمند طبیعت بسیار گسترده و بی پایان و مظهر و نماد آرامش و ایستایی است. اما همین طبیعت در برخی ازتابلوها ویژگی صوری و تصنعی و تزیینی به خود می‌گیرد و در نهایت راه به تفنن می‌برد. رنگ‌ها بسیار درخشان و ترکیب‌بندی‌ها شگفت‌انگیز و تمایل به تزیین فراوان دیده می‌شود. گرایش دوم، گرایش درون‌نگرانه و صور خیال شاعرانه است. روح برخی ازآثار هنری او در چنین تابلوهایی از نظر بیننده بیشتر و مشخصا شرقی است و بهره‌مندی آن از نگاه عارفانه و درون‌نگر فرهنگی در کنار بهره‌گیری از سنت‌های بومی، جلوهٔ نمایان‌تری می‌یابد.نقاشی وفایی نژاد به مثابه شعری است دربارة عواطف انسان و بی‌اعتنا به توصیف دقیق اشیا. از این رو، به فلسفه نزدیک و از عقل گرایی فاصله دارد. با دقت بر نقاشی های موجود در گالری متوجه خواهیم شد که نقاش نمایشگاه  به واقع گرایی توجهی نمی‌کند و به ندرت در حفظ شباهتهای ظاهری اهتمام می‌ورزد.گاهی اوقات مقتضیات سایه و روشن را رعایت نمی‌کند و با تحقیر از آن در می‌گذرد. ترجیح می‌دهد که چیزها را در جوی کاملا روشن عرضه دارد. همچنین اصل مناظر ومرایا، یعنی کوچک نشان دادن اشیای دوردست، را لازم نمی داند و به اصرار تجربه های بزرگان هنر نقاشی در القای تعاریف دراین باره لبخند می‌زد.

 

حسینی درادامه یادداشت های خود درباره وفایی نژاد می نویسد: اوپیوسته تجربه می‌کند، طراحی و نقاشی می‌کند، آثارش را در قالب “چیدمان” ارایه می‌دارد، ویدئو می‌سازد، سفر می‌کند، نمایشگاه برگزار می‌کند و در جوار آن به جنبه‌های علمی نیز توجه دارد. او آفرینش هنری، تحصیل و زندگی را افزون بر ایران، در کشورهایی چون پاکستان، یمن، اروپا، استرالیا و آمریکا در کارنامه‌ی خود دارد. برای فاطمه وفائی نژاد یک بوم سفید، یک فضای تهی بدون اتفاق نیست. بلکه فضایی است که ذهن آفرینشگر را به چالش می‌کشد، تا به این طریق نیروهای خلاق، آزاد و رها شود و دنیایی فراهم آید که تا کنون به تجربه در نیامده است. در این فرایند است که بداهه سازی نقش بسزایی در آثارش پیدا می‌نماید و او نیز آگاهانه و به نحو احسن از آن سود می‌برد.

ارائه مقالات در کنفرانس‌های فرهنگی - هنری در مراکز فرهنگی و آموزشی، چاپ مقالات متعدد در مجلات معتبر هنر و آموزش هنر، استرالیا، دریافت جوایز مختلف فرهنگی و هنری، موسس و سرپرست افتخاری هنرهای معاصر خاورمیانه(دانشگاه ملبورن، کالج هنری ویکتوریا، 1383) از دیگر فعالیت‌های اوست.

وفایی نژاد تا کنون 15 نمایشگاه انفرادی در ایران و کشورهای دیگر برگزار کرده و در بیش از 40 نمایشگاه گروهی در ایران و کشورهای دیگر حضور داشته است.