ارشد محمد- ولید ابراهیم
آمریکا و عراق دیروز هرگونه نگرانی درباره بازگشت اوضاع به دوره جنگ فرقه ای پس از بمبگذاری های خونبار را رد کردند. این درحالی است که ایران، واشنگتن را مسؤول حمله به مسلمانان شیعه خوانده است.
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا که پس از کشته شدن 150 نفر در نتیجه این بمب گذاری ها سرگرم دیدار از بغداد است، اتهامات تهران را رد کرد.
حملات اخیر که عمدتاً اماکن زیارتی شیعیان در بغداد و استان دیاله را هدف گرفتند، یادآور رویدادهائی هستند که شعله جنگ فرقه ای در سال های 2007-2006 را روشن کرد . این واقعه در حالی که خشونت ها کاهش یافته بود، به نگرانی ها از تشدید آن دامن زد.
کلینتون در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: “واکنش مردم و رهبران عراق در محکومیت خشونت و نیت خشونتها برای قرار دادن عراقی در برابر عراقی ، یکپارچه بود. البته این (اختلاف)، هدفی بود که خشونتها دنبال می کردند.“
حملات یاد شده، اماکن مذهبی شیعیان را هدف گرفته بودند و بخش اعظم زائران را ایرانی ها تشکیل می دادند. حملاتی از این دست در گذشته، منجر به کشتارهای انتقام جویانه از اقلیت سنی موجود در کشور شده بود.
آیت الله علی خامنه ای رهبر عالی ایران، دشمن دیرین کشورش- آمریکا- را مسؤول این این وقایع خواند.
وی در اطلاعیه ای که روز یکشنبه از رادیوی دولتی قرائت شد، گفت: “مظنونان اصلی در این جنایت و جنایات مشابه، نیروهای نظامی و امنیتی آمریکا هستند.“
وی گفت نیروهای آمریکائی به بهانه نبرد با تروریسم، یک کشور اسلامی را اشغال کرده اند و «در آنجا ده ها هزار نفر را کشته اند و امنیت را روز به روز بدتر کرده اند.»
کلینتون گفت این اظهارات به گوشش نرسیده است.
وی گفت: “با این حال باید بگویم تأسف آور است که یک نفر چنین اتهامی را وارد کند، زیرا کاملاً مشخص شده این بمب گذاری ها کارِ بازماندگان القاعده و سایر گروه های خشونت طلب بوده است.“
انتقادات خامنه ای می تواند بر قصد باراک اوباما برای تجدید روابط واشنگتن و تهران- که بر سر برنامه هسته ای تهران اختلاف دارند، اثر سوء بگذارد.
سایه وحشت بر سر بغداد
بغداد پس از این حملات در هاله ای از رعب و وحشت فرو رفته و این خوش بینی قبلی درباره بازگشت اوضاع به حالت معمولی را که پیش تر در سال جاری به وجود آمده بود، تحت الشعاع قرار داده است.
درحالیکه خشونت ها تا اندازه چشمگیری کاهش یافته بود، وضعیت سیاسی در زمینه هایی نظیر کنترل شهر تحت مناقشه بصره و تصویب لایحه ملی نفت همچنان با مشکل روبرو بوده است.
گروه های سیاسی و مسلح رقیب که در پی گسترش نفوذ خود هستند و نیز مسأله مصالحه میان سنی ها و شیعیان در آستانه خروج نیروهای آمریکائی از شهرهای عراق در ماه ژوئن، همچنان به صورت معضل باقیمانده است. قرار است تمام نیروهای آمریکائی تا پایان سال 2011 خاک عراق را ترک کنند.
هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق گفت: “ما حداکثر تلاش مان را می کنیم… که اطمینان حاصل کنیم پس از خروج نیروها، خلائی به وجود نیاید و امنیت پابرجا بماند … اما در نهایت این مسؤولیت عراق خواهد بود.“
به هر حال، حملات یاد شده نسبت به توانائی نیروهای عراقی که پس از تهاجم نیروهای آمریکائی در سال 2003 و سرنگونی صدام، دوباره از نو تشکیل یافته اند، تردیدهائی ایجاد کرده است.
تحلیلگران می گویند خشونت ها می تواند پیش از انتخابات ملی در انتهای سال جاری تشدید شود. نوری المالکی نخست وزیر عراق، در جریان این انتخابات با رقبای شیعه و سنی و نیز کردهای مستقل دست و پنجه نرم خواهد کرد.
روابط میان بغداد و کردهای نواحی شمالی کشور، همزمان با تلاش مالکی برای تقویت قدرت مرکزی، رو به تیرگی گذاشته است.
اسلام گراهای سنی القاعده از سوی مقامات کشور، مسؤول حملات اخیر معرفی شده اند.
عبدالکریم الثمره ای نماینده عضو حزب اسلامی سنی عراق گفت نسبت به انتقام جوئی شیعیان خشمگین از سنی ها نگرانی ندارد. وی گفت: “عراق هرگز به گرودنه خشونت ها باز نخواهد گشت.“
جلال الدین الصغیر رئیس فراکسیون مجلس اعلای عراق در مجلس- حزب قدرتمند شیعه- گفت شیعیان دوباره به ورطۀ مناقشه کشیده نخواهند شد.
وی گفت: “ما دربرابر آنچه اتفاق افتاده، مقابله به مثل نخواهیم کرد. نظر ما این است که با پیگیری روند سیاسی و حمایت از نیروهای امنیتی به این وحشیگری ها پاسخ بدهیم.”
منبع: بوستون گلوب- 25 آوریل
