مقامات ایرانی نگرانی خود را از کاهش قیمت جهانی نفت ابراز کردهاند. این کاهش، بودجه کشور را مورد تهدید قرار میدهد و استراتژی تهران را در مذکرات هستهای تضعیف میکند.
روز سهشنبه وزارت نفت ایران به رغم کاهش ۲۰ درصدی قیمت نفت با اطمینان خاطر حرف میزد و اصرار داشت که این موضوع تاثیری بر بودجه کشور ندارد. رکنالدین جوادی معاون وزیر نفت گفته است که این کاهش کوتاهمدت خواهد بود.
اما حسن روحانی رئیسجمهور ایران به وضوح نگران است و بنا بر گزارش خبرگزاریهای ایران، او به وزارت نفت دستور داده تا ماه آینده با کارتل اوپک برای بالا بردن قیمت دیدار کند.
نفت خام از بشکهای ۱۰۰ دلار در فصل بهار به کمتر از بشکهای ۸۵ دلار رسیده است. حدود ۷۵ درصد درآمد دولت ایران از فروش نفت حاصل میشود و تحلیلگران میگویند این کشور نیاز دارد تا قیمت نفت به حدود ۱۴۰ دلار برسد تا دولت بتواند بودجهاش را حفظ کند.
به گفته خبرگزاریهای ایران، محمد نوبخت معاون رئیسجمهور، طبق دستورالعمل روحانی به بیژن زنگنه، وزیر نفت، گفته است تا به دنبال دیدار با نمایندگان اوپک باشد.
راشد عباسی، رئیس گروه مطالعاتی وابسته به وزارت نفت، پیشبینی میکند که قیمتها میتواند ظرف مدت یکسال به بشکهای ۶۰ دلار هم برسد. بایزید مردوخی، اقتصاددان وابسته به اردوگاه اصلاحطلبان ایران میگوید، ادامه کاهش قیمت نفت دولت را مجبور میکند تا از بودجه کلی خود بکاهد یا اینکه پروژههای عمرانی خود را کاهش دهد.
تحلیلگران نفتی میگویند مشخص نیست کاهش قیمت نفت چقدر طول بکشد. این تغییر قیمت مرتبط با کاهش سرعت اقتصادهای چین و اروپاست که با افزایش تولید آمریکا و برخی از کشورهای خاورمیانه مضاعف شده است.
اما برخی از تحلیلگران پیشبینی میکنند که این موضوع میتواند در درازمدت تغییری در استفاده از مواد نفتی ایجاد کند. کاهش قیمت قبلی از اواسط دهه ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۰۰ طول کشید و اقتصاد کشورهای وابسته به فروش نفت مثل شوروی و ایران را با مشکل مواجه کرد.
اخیرا اقتصاد ایران به خاطر مدیریت بهتر و کاهش مقداری از تحریمهای بینالمللی که از توافق اولیه هستهای در نوامبر گذشته حاصل شد، در حال جان گرفتن بود. مقامات ایرانی امیدوار بودند که این قدرت جدید بتواند راه ایران را در مذاکرات هستهای هموارتر کند و بتواند توافق نهایی را با قدرتهای جهانی پیش ببرد.
با این حال، فشار اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت میتواند شکست مذاکرات هستهای را دردناکتر کند و دشواریهای زندگی ایرانیان طبقه متوسط را که خواهان زندگی بهتر و روابط حسنه با غرب هستند زیادتر کند.
اما روشن نیست که این سناریو موجب نگرانی آیتالله خامنهای، رهبر ایران و سپاه پاسداران که کنترل بخش زیادی از اقتصاد کشور را در دست دارد بشود. آنها میخواهند کشورشان از غرب فاصله بگیرد و ملت این محرومیت را که خامنهای آن را “اقتصاد مقاومتی” میخواند بپذیرد.
مشخص نیست که اوپک اقدامات لازم برای بالا بردن قیمت را انجام دهد. در کشورهای اوپک که هنوز حدود ۴۰ درصد نیاز نفتی جهان را تامین میکند، شکاف وجود دارد. عربستان سعودی که رقیب منطقهای ایران است تمایل دارد قیمت نفت پایین بماند.
تحلیلگران گمانهزنی میکنند که این پادشاهی امیدوار است به این روش سهم بازار خود را حفظ کند و همچنین شاید قصد این را داشته باشد که موجب تضعیف تولیدکنندگان آمریکایی بشود که برای روشهای گران قیمت استخراج خود خواهان قیمت بالا هستند.
منبع: ال ای تایمز- 17 اکتبر