مقدمات حذف هاشمی از ریاست مجمع تشخیص مصلحت

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» تلاش نهایی برای تصفیه منتقدان

در حالی که کمتر از یک‌ماه از حذف علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی از سمت ریاست مجلس خبرگان و نشستن آیت‌الله مهدوی‌کنی بر صندلی وی گذشته است، سایت‌های نزدیک به اصول‌گرایان از تحرکاتی برای حذف هاشمی‌رفسنجانی از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام و تصفیه نهایی قدرت از هرگونه منتقد، خبر می دهند.

سایت خبرآن‌لاین که نزدیک به علی لاریجانی، رییس مجلس، شناخته می‌شود، در گفت‌وگویی با مهدی خورشیدی‌آزاد، داماد احمدی‌نژاد،  به نقل از وی نوشته است: “این احتمال وجود دارد در آینده نزدیک یک سری تغییرات در مجمع به وجود بیاید. چون حکم اغلب آقایان رو به اتمام است”.

 او در پاسخ به این پرسش که “آیا با این تغییرات، رییس دولت دهم در جلسات مجمع شرکت خواهد کرد؟” گفته است: “فکر می‌کنم بایستی منتظر ماند”.

 سایت عصر ایران، نزدیک به محمدباقر قالیباف نیز در یادداشتی از دور تازه حمله به هاشمی خبر داده است: “امسال، دوره جاری مجمع تشخیص مصلحت نظام هم به پایان می‌رسد و انتظار می‌رود حملات سیاسی و رسانه‌ای به هاشمی رفسنجانی برای تاثیر گذاری بر انتصاب مجدد او تشدید شود”.

این در حالی است که در اواخر سال گذشته، با فشار رسانه‌ای حامیان احمدی‌نژاد، هاشمی‌رفسنجانی از ریاست مجلس خبرگان کناره گیری کرد؛ اقدامی که بسیاری آن را با رضایت رهبر جمهوری‌اسلامی دانستند.

سال گذشته نیز خبری در رسانه‌ها منتشر شد که حکایت از آن داشت که میرحسین موسوی، به جلسات مجمع تشخیص دعوت شده است. گرچه این خبر، بعدها تکذیب شد، اما باعث انتقاد از هاشمی‌رفسنجانی شد.

 

یکسال غیبت احمدی‌نژاد در مجمع

محمود احمدی‌نژاد که رهبر جمهوری اسلامی از وی با عنوان “فردی حرف‌ گوش کن” یاد کرده، برخلاف توصیه‌های رهبر، مدت زیادی است که در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام شرکت نمی‌کند. علی‌اکبر جوانفکر مدیرعامل خبرگزاری ایرنا پیش‌تر غیبت احمدی‌نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام را “تعمدی” دانسته و گفته بود که احمدی‌نژاد به ترکیب مجمع اعتراض دارد.

انتقادات احمدی​نژاد به مجمع تشخیص مصلحت نظام در شرایطی دوباره مطرح می​شود که آخرین حضور احمدی‌نژاد در جلسات این مجمع به اوایل سال 88 بر می​گردد که قریب به 21 ماه از آن زمان می​گذرد. اگرچه در این میان، برخی از اعضای مجمع، بازگشت وی را مطالبه رهبری خوانده اند اما او حاضر به بازگشت نشده تا شاید بنا به گفته فاطمه رجبی، ناچار به امضای تصمیمات هاشمی نباشد. اما احمدی​نژاد خود هرگز از دلایل خاص‌اش برای غیبت در این جلسات، سخنی نگفته است.

پیش از این یک سایت‌ نزدیک به اسفندیار رحیم‌مشایی، رییس دفتر احمدی‌نژاد، در تحلیلی به نقل از علی‌اکبر جوان‌فکر، نوشته بود که احمدی‌نژاد به دنبال تغییر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است: “مواضع برخی افراد در مسایل پس از انتخابات، بازنگری در ترکیب عناصر برخی از نهادهای مهم و موثر کشور را گریزناپذیر کرده است. این انتظار درستی نیست که رییس‌جمهور به عنوان نماینده منتخب ملت، در کنار کسانی بنشیند و با افرادی هم سخن شود که رودرروی نظام و رهبری ایستاده‌اند و با مواضع، اظهارات و رفتار خود، تنور توطئه‌های دشمن علیه اسلام، کشور و مردم را گرم می‌کنند.”

عدم حضور احمدی‌نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام در حالی است که پیش از این مرتضی نبوی، مدیرمسوول روزنامه رسالت، در این باره گفته بود: “غیر از اینکه این مساله یک مطالبه قانونی است و بنده به عنوان یک شهروند و قاعدتا سایر مردم نیز این انتظار را دارند، مطالبه رهبری نیز هست.”

محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نیز با انتقاد از عدم حضور احمدی‌نژاد، چنین اظهارنظر کرده بود: “آیین‌نامه مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد سران سه قوه مسکوت است و باید این آیین‌نامه اصلاح و به تصویب مقام معظم رهبری برسد.”

اختلافات میان احمدی‌‌نژاد و مجمع تشخیص، اما به سال 85 و انتخاب احمدی‌نژاد به عنوان رییس‌جمهور باز می‌گردد. از همان زمان اعضای مجمع، انتقادات فراوانی به نحوه فعالیت دولت احمدی‌نژاد وارد آوردند. در یکی از جنجالی‌ترین این  اظهارات، هاشمی‌رفسنجانی در سال 87، با اشاره به دستور رهبر جمهوری اسلامی برای عدم انتقاد از دولت، گفته بود: “ما در این سه ساله با قوه مجریه مدارا کردیم”.

در این میان احمدی‌نژاد و حامیانش نیز، بارها به مجمع تشخیص مصلحت حمله کرده و این مجمع را به کارشکنی در برابر خود متهم کرده‌اند. در یکی از آخرین اظهارنظرهای این‌گونه، محمود احمدی‌نژاد، درباره تصمیمات مجمع گفته بود: “ اینکه با قانون عادی اختیارات قوه مجریه و رییس‌جمهور را کاهش داده و از طریق مجمع تشخیص در واقع قانون اساسی تغییر یابد، مسیر درستی نیست و خلاف قانون اساسی است. اصرار بر کار خلاف قانون اساسی و تغییر قانون اساسی و ارجاع آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام صحیح نیست. مجمع جایی نیست که بخواهد دائما قانون اساسی را تغییر دهد چرا که در چنین این صورت نیاز به قانون اساسی نخواهیم داشت”.

وی همچنین پس از برخی اختلافات با مجمع تشخیص گفته بود: “حاضرم برای به ظاهر پایین‌ترین مردم جامعه خدمت کرده و کارگری کنم اما با افراد بریده از مردم و مدعی و مدعیان بی خاصیت ملاقات نداشته باشم”.

غلام‌حسین الهام، نیز تاکنون انتقادات تند و تیز فراوانی از مجمع تشخیص و رییس آن انجام داده و هربار به بهانه‌ای اعضای آن را به کارشکنی متهم کرده است.

 

 دور جدید حمله به هاشمی

به نظر می‌رسد اصرار احمدی‌نژاد برای عدم شرکت در جلسات مجمع تشخیص و انتقادات تند و تیز وی و هم‌فکرانش از مجمع، اکنون به ثمر خواهد نشست وبه زودی ترکیب مجمع تشخیص مصلحت، به سود وی تغییر خواهد کرد.

گمانه‌زنی درباره حذف هاشمی، از مجمع تشخیص مصلحت در حالی صورت می‌گیرد که در روزهای اخیر انتقادات از وی به دنبال صدور پیام تسلیت برای میرحسین موسوی، افزایش یافته است.

هاشمی‌رفسنجانی در پیام خود، که خطاب به “خاندان موسوی” منتشر شده بود، از میرحسین موسوی با عنوان “ فرزند خدوم و برومند” یاد کرده بود.

صدور این پیام تسلیت، موج جدید از حملات علیه هاشمی‌رفسنجانی را باعث شد. روزنامه کیهان در این باره نوشت که “پیام عجولانه هاشمی نشان داد که وی همچنان به عدم مرزبندی با فتنه ۸۸ اصرار دارد”.

روزنامه ایران نیز نوشته که هاشمی در پیام خود “از عبارات و کلماتی استفاده کرده که نه تنها هیچ نشانه‌ای از تغییر در آن به چشم نمی‌خورد، بلکه نشان از دور جدید سیاست‌های حمایتی وی از جریان اغتشاش دارد”. این روزنامه در عین حال از تعاریف و تمجید‌های هاشمی از میرحسین موسوی انتقاد کرده و نوشته که این تعاریف “هیچ سنخیتی با حوادث دو سال گذشته کشور ندارد”.

سایت  جهان‌نیوز – نزدیک به علی‌رضا زاکانی، نماینده مجلس -  هم با انتشار یادداشتی نوشته که “تعریف و تمجید از میرحسین موسوی در متن پیام اگر با هدف ایجاد فرصت بهره‌برداری برای مخالفان نظام و انقلاب نبوده پس چه هدفی دیگری را دنبال کرده است؟” این سایت در ادامه آورده است: “پیام تسلیت جدید آقای هاشمی مجددا بر مواضع مبهم وی در خصوص جریان فتنه افزود و مشخص نیست که آیت‌الله هاشمی با مبهم و غبارآلود نشان دادن موضع خود در قبال فتنه چه هدفی را دنبال می‌کند”.

سایت ابصار‌نیوز نیز با انتقاد از پیام تسلیت اکبر هاشمی‌رفسنجانی نوشته که هاشمی سال ۹۰‌‌ همان هاشمی دو سال پیش است. اسماعیل کوثری، نماینده مجلس، نیز پیام هاشمی را نشان‌دهنده آن دانست که “ وی هنوز مسیر فتنه را دنبال می‌کند”.

گمانه‌زنی‌ها درباره ترکیب آینده مجمع تشخیص مصلحت نظام در حالی آغاز شده است که امسال، دوره ماموریت اعضای فعلی به پایان می‌رسد و بر طبق قانون، رهبر جمهوری‌اسلامی، ترکیب جدید این مجمع را اعلام خواهد کرد.

بر طبق قانون اساسی، مجمع تشخیص مصلحت نظام وظیفه ارائه مشاوره به مقام رهبری در تعیین سیاست‌های کلی نظام، پیشنهاد چگونگی حل معضلات نظام که از طریق عادی قابل حل نیست به مقام  رهبری، تشخیص مصلحت در مواردی که مصوبه مجلس شورای اسلامی را شورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند، مشاوره در اموری که مقام رهبری به مجمع ارجاع می‌دهد،  نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام، مشاور رهبری در موارد اصلاح یا تتمیم قانون اساسی، عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی (اعضای ثابت مجمع)، انتخاب یکی از فقهای شورای نگهبان برای عضویت در شورای موقت رهبری،  تصویب برخی از وظایف رهبری برای اجرا توسط شورای موقت رهبری، انتخاب جایگزین هریک از اعضا شورای موقت رهبری در صورت عدم توانایی انجام وظایف و پیشنهاد چگونگی اتخاذ تصمیم شورای موقت رهبری در مورد وظایف مصرح در بندهای اصل یکصد ودهم که در اصل یکصدویازدهم تصریح گردیده است.

اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، بر طبق قانون، به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. اعضای حقوقی این مجمع شامل رییس‌جمهور، رییس مجلس، رییس قوه‌قضاییه و فقهای شورای نگهبان هستند. سی و پنج عضو حقیقی مجمع نیز، توسط رهبر جمهوری‌اسلامی انتخاب می‌شوند.

هاشمی رفسنجانی، احمد جنتی، واعظ طبسی، ابراهیم امینی نجف آبادی، غلامعلی حداد عادل، امامی کاشانی، موحدی کرمانی، حسن حبیبی، میرحسین موسوی، علی اکبر ولایتی، دری نجف آبادی، محمدی ری‌شهری، شیخ حسن صانعی، حسن روحانی، حبیب الله عسکراولادی، علی لاریجانی، محمدرضا باهنر، مجید انصاری، سید مصطفی میرسلیم، توسلی محلاتی، سیدمرتضی نبوی، علی‌اکبر ناطق نوری، سید حسن فیروز‌آبادی، غلامرضا آقازاده، بیژن نامدار زنگنه، محسن رضایی، حسین مظفر، محمد هاشمی، محمدرضا عارف، محمد جواد ایروانی، پرویز داودی، غلامحسین محسنی اژه ای، علی آقا محمدی، محمد فروزنده و داود دانش جعفری اعضای حقیقی منصوب‌شده به عضویت در این شورا هستند.