نویسنده: پی‌یر بلو
“آفرین به فرانسه! فرانسه از امروز قدرتمندتر و افتخارآمیزتر در صحنه بین المللی ظاهر خواهد شد.” در روز ۱۳ فوریه ۱۹۶۰ ژنرال دوگل که معمولاً آرام و خونسرد بود، نتوانست اشتیاق خود را نگاه دارد: وقوع یک انفجار هسته ای در آسمان منطقه رقان، در جنوب الجزایر و در قلب صحرای بزرگ آفریقا که در آن زمان متعلق به فرانسه بود. این تجربه هسته ای که به نام “ژِربواز آبی” شناخته می شود درواقع به مثابه ورود فرانسه به اردوگاه بسته قدرت‌های اتمی بود. تا آن زمان، تنها ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی و همچنین بریتانیا، زیر نظر آمریکا، دارای سلاح برتر بودند.
از نظر ژنرال دوگل، این اقدامی برخاسته از حاکمیت ملی بود که موقعیت فرانسه را در ردیف قدرت های جهانی حفظ می‌کرد. بمب اتمی قبل از هر چیز یک سلاح سیاسی است. تلاش پاریس برای داشتن زرادخانه هسته ای با نیتی بازدارنده باعث شد تا حاکمیت ارضی فرانسه تثبیت شود. درواقع این شگردی بود که استقلال فرانسه را “میان دو بلوک شرق و غرب” حفظ می کرد و پاسخی به مسکو بود، نه واشنگتن. با این حال، ورود فرانسه به جمع کشورهای اتمی با واکنشی سرد ازسوی ایالات متحده روبرو شد.
نقاط ضعف متعدد
اکتبر ۱۹۶۴: این بار نوبت چین بود که اولین آزمایش هسته ای خود را به انجام برساند. به اردوگاه کشورهای هسته ای خوش آمدید! پس از آن، واشنگتن و مسکو تصمیم گرفتند به مقوله نگران کننده تکثیر اتمی خاتمه دهند و درب ورود به جمع کشورهای هسته ای را برای همیشه به روی دیگران ببندند. نتیجه: امضای پیمان منع گسترش جنگ افزارهای اتمی در سال ۱۹۶۸ که رعایت مفاد آن ازسوی تمامی کشورها وظیفه آژانس اتمی سازمان ملل [تأسیس شده در سال ۱۹۵۸] است. اکثر کشورهای جهان، ازجمله ایران، به تدریج این پیمان را که در سال ۱۹۷۰ مطروحه گردید به امضاء رساندند. چین نیز در سال ۱۹۹۲ به پیمان پیوست.
مشکل: نظارت خوبی وجود ندارد و کشورهای تکتاز یکی پس از دیگری مشخص شدند. هندوستان اولین بمب خود را در سال ۱۹۷۴ منفجر کرد؛ پاکستان در سال ۱۹۹۸ و کره شمالی کمی دیرتر. البته اسراییل نیز بدون هیچ سر و صدایی قدرت تهاجمی خود را بالا برد و گفته می شود که بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کلاهک اتمی دارد. آفریقای جنوبی، آرژانتین، لیبی، عراق، و چند کشور دیگر نیز به شکلی موذیانه برنامه های اتمی نظامی خود را به صورت پنهانی پیش بردند که البته خوشبختانه به موقع متوقف شدند. بمب اتمی به یک نشان قدرت تبدیل شده؛ یک مجوز برای ورود به جمع قدرت ها. این سیستم نقاط ضعف بسیاری دارد و این ایده که ایران آیت الله ها می تواند به زرادخانه اتمی دست یابد باعث افزایش نگرانی‌ها شده است. پاکستان، کشوری با ثبات مثال زدنی، به سلاح اتمی دست یافته… آیا پس از ایران نوبت ترکیه، مصر و عربستان سعودی خواهد بود؟
منبع: لوپوئن، ۴ آوریل ۲۰۱۵
