روز نخست مذاکرات هسته ای میان دیپلمات های تهران و شش ابرقدرت جهان دیروز پایان یافت و ظریف از تشکیل یک تیم حقوقی در مذاکرات کنونی خبر داد و سخنگوی رئیس هیات مذاکره کننده ۱+۵ هم گفت قطعنامه اخیر اتحادیه اروپا تاثیری بر روند مذاکرات نخواهد گذاشت. اما این قطعنامه واکنش مقامات و رسانه های جمهوری اسلامی را در پی داشته و رجانیوز با انتقاد از ظریف تاکید کرده که او باید شام خود با کاترین اشتون را لغو می کرد.
“بدنبال دستیابی به یک توافق خوب هستیم.” این را دیروز سخنگوی رئیس هیات مذاکره ۱+۵ در کنفرانس خبری روز اول مذاکرات هسته ای میان تهران و قدرت های جهانی در وین گفت.
مایکل مان خاطرنشان کرده است: “انتظارات ما از این دور از مذاکرات، انجام مذاکرات محتوایی و ورود به جزییات ا ست و امیدواریم پیشرفت حاصل شود. ما بسیار دقیق کار می کنیم با هدف کاهش اختلاف نظر ها و پیشبرد امور.”
گفتنی است در جریان مذاکرات دیروز همچنین مجید تخت روانچی با سایمون گس، سفیر سابق بریتانیا در تهران و معاون وزیر امور خارجه انگلیس واردگفت و گو شد و عباس عراقچی نیز با وندی شرمن همتای آمریکایی خود دیدار کرد.
همزمان در حالی که اختلافات گسترده غرب با روسیه بر سر بحران کریمه در شرق اوکراین از مواردی است که ناظران می گویند ممکن است بر هماهنگی گروه ۱+۵ تاثیر داشته باشد،سرگئی ریباکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه منکر این موضوع شده و تاکید کرده است عوامل خارجی، از جمله اختلاف بر سر اوضاع اوکراین تاثیری بر جو حاکم بر مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ نداشته و همه طرفین مایلند تا تلاش‌های دیپلماتیک در این زمینه به نتیجه برسد.
در همین حال جواد ظریف نیز دوشنبه شب پس از شام کاری با کاترین اشتون در وین به خبرنگاران گفت امیدوارست بعد از پایان بحث های فنی، مرحله تهیه متن پیش نویس آغاز شود.
ظریف صبح سه شنبه نیز فیس بوک خود را با پستی پیرامون مذاکرات به روز و از تشکیل یک کمیسیون حقوقی در تیم مذاکره کننده خبر داد. در این مطلب آمده است: “یک گروه مشورتی حقوقی از اساتید بسیار معتبر و شناخته شده حقوق بین الملل که افتخار همکاری با آنها را در دانشگاه داشته ام و نیز از فارغ التحصیلان برجسته دکترای حقوق بین الملل دانشگاه های معتبر داخل و خارج تشکیل داده ام که در این امر مهم هیأت مذاکره کننده را یاری کنند.”
دکتر جمشید ممتاز، استاد حقوق دانشگاه تهران، از اعضای آکادمی حقوقی بین الملل لاهه و رئیس پیشین کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل نیز به همراه برخی دیگر از حقوقدان ها در تیم مذاکره کننده هسته ای حاضر شده اند.
دو طرف امید دارند این مذاکرات را با کاهش اختلافات ادامه دهند تا بتوانند از دور بعدی مذاکرات که در ماه اردیبهشت برگزار می شود بر روی نگارش پیش نویس توافق جامع تمرکز کنند. وزیر خارجه البته این بخش را دشوار خوانده و گفته: “احتمالا قسمت دشوار کار هم همین جاست. موضوعات داخل پرانتز و اختلافی زیاد خواهد بود که امری طبیعی است اما دو طرف هم زمان نگارش متن را شروع می‌کنند و سعی می‌کنند برداشت‌هایشان را روی کاغذ بیاورند.”
روزنامه کیهان اما، که توسط حسین شریعتمداری نماینده ولی فقیه اداره می شود در گزارشی که برای پوشش اظهارات ظریف منتشر کرد از تیتر “اختلاف های بسیار زیاد است” استفاده کرده است. حسین شریعتمداری مدیرمسئول این نشریه از مرداد ماه ۹۲، حدود ۲۰ سرمقاله در انتقاد از دیپلماسی اتمی حسن روحانی و توافق هسته ای با غرب نوشته است.
مذاکرات هسته ای در وین همچنین تحت الشعاع قطعنامه اتحادیه اروپا علیه نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی قرار گرفته است. با این حال مایکل مان می گوید این موضوع تاثیری بر روند مذاکرات هسته ای نخواهد گذاشت. سخنگوی کاترین اشتون به خبرنگاران حاضر در وین گفته است :” ما برای پارلمان اروپا احترام قائلیم اما اقدام آنها، تاثیر مستقیمی بر این مذاکرات که توسط کاترین اشتون و به نمایندگی از جامعه بین‌المللی انجام می‌شود، نخواهد داشت.”
این قطعنامه را کمیته روابط خارجی اتحادیه اروپا تنظیم کرده است و در آن با اشاره به موارد نقض حقوق بشر در ایران از جمله، احکام زندان برای فعالان سیاسی، اتحادیه‌ای و حقوق بشر و گزارش‌هایی که بر وجود “شکنجه” در زندان‌های جمهوری اسلامی دلالت دارد، از اتحادیه اروپا خواسته با تهران وارد گفت‌وگو شود.
در همین حال رجانیوز ـ– نزدیک به جبهه پایداری -ـ که از کاندیداتوری سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ حمایت می کرد به شدت منتقد شام ظریف و اشتون شده و در گزارشی نوشته است: “انتظار می رفت محمد جواد ظریف در اعتراض به تصویب قطعنامه اخیر اتحادیه اروپا برگزاری مراسم شام کاری را لغو کند و یا آنکه حداقل در این برنامه غیررسمی، اعتراض ایران را به کاترین اشتون اعلام کند.”
این سایت اصولگرا که به همراه کیهان در صف مقدم رسانه های منتقد دیپلماسی هسته ای دولت یازدهم قرار دارد در ادامه مطرح کردن “انتظارات” خود از وزیرخارجه نوشته: “انتظار می رفت وزیر امور خارجه در چارچوب صیانت از منافع ملی ایران، در دیدار اخیرش با کاترین اشتون با یادآوری قطعنامه پارلمان اروپایی و رفتار خارج از عرف مقامات اروپایی از این قبیل اظهارات و رفتارها را سبب خدشه وارد آمدن به تفاهم هسته ای شود، نه آنکه با بیان این جمله که این قطعنامه تاثیری بر روند مذاکرات ندارد، راه را برای اقدامات دیگر علیه ایران باز بگذارد.”
پیشتر محمدحسن آصفری از نمایندگان نزدیک به محمود احمدی نژاد خواستار توقف مذاکرات هسته ای به خاطر انتشار قطعنامه اتحادیه اروپا شده بود. وی که از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان اصولگرایان است اخیرا در گفتگو با خبرگزاری فارس ـ نزدیک به سپاه ـ گفته است: “در صورتی که این پیشنهاد (قطع مذاکرات ) مورد حمایت دولت قرار نگیرد، نمایندگان به صورت جدی با ارائه طرحی در این باره دولت را موظف به اقدام جدید در قبال این مسئله خواهند کرد.”
با این حال ناظران این دست موضع گیری ها را کم اثر می دانند. آن ها استدلال می کنند از آنجا که آیت الله خامنه ای، در راس قدرت سیاسی نظام، تا به حال اراده ای پنهان اما جدی برای رسیدن به توافق هسته ای با غرب نشان داده، بعید است چنین تنش هایی بتواند بر روند مذاکرات هسته ای و تغییر دیپلماسی نظام تاثیر گذار باشد.
