یاسمین منطقی
سرانجام پس از اظهارات متناقض مسولان دولت نهم و نمایندگان مجلس هفتم درباره طرح سهمیه بندی گازوئیل در کشور، با آغاز صدور کارت های هوشمند عرضه این سوخت ازهفته جاری، گازوئیل نیز پس از بنزین از ابتدای سال نو بصورت سهمیه بندی توزیع خواهد شد.
در همین ارتباط مشاور وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده های نفتی با اشاره به آغاز صدور کارت هوشمند سوخت(ویژه گازوئیل) از روز دوشنبه اعلام کرد که از ابتدای سال آینده، گازوئیل تنها با کارت هوشمند در سطح کشور توزیع خواهد شد.
عبدالرضا امینی همچنین درباره آمادگی جایگاه های توزیع گازوئیل و نحوه اجرای این طرح گفت: در حال حاضر 1800 جایگاه نفت گاز (گازوئیل) در کشور وجود دارد که کار نصب تجهیزات و سیستم های مورد نظر برای سوختگیری از طریق کارت هوشمند سوخت بر روی آنها توسط پیمانکار اصلی و پیمانکاران محلی آغاز شده است.
مدیر پروژه کارت هوشمند سوخت و سهمیه بندی گازوئیل در کشور با اشاره به اینکه تاکنون 430 هزار نفر برای دریافت کارت سوخت اقدام کرده اند، گفت: پیش بینی می شود 600 تا 700 هزار نفر دیگر برای دریافت کارت هوشمند سوخت خودروهای دیزلی (گازوئیلی) ثبت نام کنند.
عبدالرضا امینی با این توضیح که تنها کسانی مجازند برای کارت هوشمند سوخت خودروهای دیزلی (گازوئیلی) ثبت نام کنند که خودرو در اختیار داشته و از آن استفاده کنند، بصورت رسمی سهمیه بندی گازوئیل را تایید کرد و گفت: خودروهای دیزلی (گازوئیلی) از ابتدای سال آینده فقط با کارت هوشمند سوخت می توانند سوختگیری کنند.
کارت هوشمند سوخت برای سهمیه بندی گازوییل درحالی توزیع می شود که پیش ازاین غلامحسین نوذری، وزیر نفت و همچنین سخنگوی دولت نهم اعلام کرده بودند که “توزیع گازوییل با کارت هوشمند، سهمیه بندی این سوخت پرمصرف نیست.“
این درحالی بود که از نیمه دوم سال جاری و پس از انتشار خبرهای مختلف در رسانه ها مبنی بر احتمال سهمیه بندی گازوئیل، شرکت ملی فرآورده های نفتی نیز روز 23 دی ماه با پرهیز از بکار بردن واژه “سهمیه بندی” اعلام کرد که: “بر اساس مصوبات نمایندگان منتخب ویژه تبصره 13 قانون بودجه سال جاری و به منظور ساماندهی توزیع و مصرف سوخت خودروهای دیزلی، در آینده نزدیک توزیع نفت گاز(گازوئیل) به خودروهای دیزلی تنها بوسیله کارت هوشمند سوخت انجام خواهد شد”.
سهمیه بندی گازوئیل پس از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین در حالی آغازمی شود که طرح سهمیه بندی بنزین از خردادماه سال جاری نیز مشکلات فراوانی از جمله افزایش قیمت، ایجاد بازار سیاه و قاچاق بنزین را به همراه داشته و طراحان این طرح اعلام کرده بودند سهمیه بندی بنزین، نه تنها ذخیره سازی این سوخت وارداتی را بهمراه نداشته بلکه مشکلاتی از قبیل بحران های ترافیکی و آلودگی هوا در شهرهای بزرگ را نیز نتوانسته است حل کند.
گازوئیل به جای بنزین
هر چند در سال های گذشته همواره مصرف گازوئیل در کشور بالا بوده است، اما ایران در سال های گذشته وارد کننده ی این سوخت نبوده و نیاز داخل از تولید داخلی این سوخت تامین می شده است. اما در دوسال اخیر بنا به آنچه که دولت نهم “استفاده بی رویه بخش های صنعتی و تجاری و حمل و نقل” از این سوخت عنوان کرده، بنا برگزارش های دولتی هم اکنون ایران روزانه 10 تا 12 میلیون لیتر گازوئیل وارد می کند.
این درحالی است که پس از سهمیه بندی بنزین، گازوئیل تبدیل به پرمصرف ترین سوخت کشور شده، تا جایی که شرکت فرآورده های نفتی روز یکشنبه19 اسفندماه اعلام کرد: مصرف گازوئیل کشور درهفته گذشته[ از 11 تا 17اسفند]بیش از709.5 میلیون لیتر بوده که از متوسط مصرف روزانه 101.3 میلیون لیتر حکایت می‌کند. شرکت فرآورده های نفتی همچنین مصرف روزانه گازوئیل کشور در بهمن ماه را بیشتر از مصرف اسفندماه دانسته و اعلام کرده بود که در بهمن ماه بیش از 136 میلیون و 700 هزار لیتر گازوئیل در روز مصرف شده است.
همچنین شرکت فرآورده های نفتی در آماری که پیش از این در خبرگزاری فارس منتشر شد، اعلام کرده بود که: ”در 10 ماهه گذشته (از ابتدای سال تا بهمن ماه)بیش از 44 میلیارد و 738 میلیون و 130 هزار لیتر بنزین و گازوئیل در کشور به مصرف رسیده که سهم بنزین مصرفی از این رقم 19 میلیارد و 769 میلیون و 610 هزار لیتر و گازوئیل مصرفی نیز 24 میلیارد و 986 میلیون و 520 هزار لیتر بوده است.“
این آمار درحالی منتشر شد و نشان داد که مصرف سوخت در کشور پس از سهمیه بندی کاهش نیافته است که تا پیش از این عمده ترین دلیل طراحان سهمیه بندی سوخت (بنزین و گازوئیل) در دولت نهم، کاهش مصرف و صرفه جویی از محل هزینه سوخت و اعتبارات آن عنوان می شد.
طرح احمدی
درحالی سهمیه بندی گازوئیل از نخستین روزهای سال آینده آغاز می شود که پیش از این برخی از نمایندگان مجلس هفتم و همچنین کارشناسان انرژی این موضوع را پیش بینی کرده و آن را یکی از برنامه های دولت محمود احمدی نژاد اعلام کرده بودند.
در همین ارتباط محمد کریمیان، نماینده مردم سردشت و پیرانشهر پیش از این گفته بود:طرح سهمیه بندی گازوئیل راهی برای کنترل مصرف آن خواهد بود که این پیشنهاد از سوی دولت مطرح شده است. چنانچه دولت زمینه مناسب را برای سهمیه بندی گازوئیل فراهم کند، اجرای این پروژه می تواند از مصرف بی حد و حصر آن جلوگیری کند.
این عضو کمسیون انرژی مجلس در ابتدای دی ماه اعلام کرده بود که: “شخص رییس جمهوری برای ساماندهی مصرف گازوئیل، پیشنهاد سهمیه بندی این فرآورده نفتی را به زودی به مجلس ارائه خواهد داد.“
محمود احمدی نژاد نیز چندی بعد در 25 دی ماه با ابلاغ قانون توسعه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت اعلام کرد که حداکثر تا ابتدای سال 1391 باید بنزین و گازوئیل از سبد حمایتی دولت خارج شوند.
احمدی نژاد دربخشی ازابلاغیه خود تاکید کرده بود: دولت مکلف است در مورد بهینه‌سازی مصرف انرژی (از طریق عرضه بنزین و گازوئیل در بخشهای حمل و نقل و صنعت و کشاورزی با اولویت کارت هوشمند سوخت، احداث جایگاههای عرضه گاز، حمایت از ابداعات و اختراعات مؤثر در کاهش مصرف سوخت)، بهینه‌سازی تولید خودرو ( از طریق تولید خودروهای گازسوز، تأمین تجهیزات استفاده از گاز توسط خودروها، حمایت از تولید خودروهای برقی، دونیرویی (هیبریدی) و کم‌مصرف، استانداردسازی تولید خودروی سبک و سنگین و موتورسیکلت در مصرف سوخت و کاهش آلایندگی) و خروج بنزین و گازوئیل از سبد حمایتی، حداکثر از ابتداء سال 1391 هجری شمسی اقدام کند.
همچنین تاکید رییس جمهوری اسلامی بر”تخفیف در حقـوق ورودی و سود بازرگانی واردات ناوگان حمل و نقل همگانی، خودروهای کم‌مصرف، خودروهای گازسوز، نفت‌گاز(گازوئیل)، برقی و دونیرویی، قطعات و تجهیزات مربوطه “ در این ابلاغیه از دیگر علائمی بود که بسیاری آن را شواهد سهمیه بندی گازوئیل درسال آینده عنوان می کردند.
این درحالی بود که رسانه های نزدیک به دولت نهم از ابتدای سال جاری سعی می کردند مخالفت محمود احمدی نژاد با افزایش سه برابری قیمت گازوئیل در بودجه سال 86 را دلیلی بر عدم نقش رییس جمهور درسهمیه بندی این سوخت عنوان کنند.