آرش سمیعی
نامه احمدی نژاد به سارکوزی پس از یک هفته هنوز خبرساز است و در حالی که مقامات رسمی در خصوص محتوای این نامه اظهارات ضد و نقیضی داشته‌اند، یک سایت نزدیک به اصولگرایان منتقد دولت از بی‌خبری مسئولان و کارشناسان وزارت امور خارجه از نگارش و ارسال این نامه خبر داده است. به گزارش سایت ”فرارو” تلاش‌های وزارت امور خارجه دولت احمدی نژاد برای دسترسی به نامه وی به سارکوزی هنوز به نتیجه نرسیده است!
این خبر در حالی منتشر می‌شود که در همه کشورهای جهان، از جمله ایران در تمام سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی تا زمان حاضر، همه روابط و مکاتبات دیپلماتیک از کانال وزارت امور خارجه صورت می‌گیرد و دستگاههای مختلف دولتی باید ارتباطات خود با کشورهای دیگر را از طریق این وزارتخانه برقرار کنند.
قابل توجه است که اصولگرایان در سالهای اخیر بارها ارتباطات علنی فعالان مدنی و حتی برخی مراودات شفاف مسئولان دولت و مجلس اصلاحات با نهادها یا مسئولان کشورهای دیگر را که از کانال‌های رسمی و متعارف نیز انجام می‌شد، با برچسب “ارتباط با بیگانگان” متهم و محکوم می‌کردند. اما اکنون گزارش سایت اصولگرا نشان می‌دهد که دولت احمدی نژاد ارتباط خود با رئیس‌جمهور یک کشور بیگانه را از یک کانال غیر رسمی صورت داده است.
بر اساس این گزارش، نامه احمدی نژاد به سارکوزی به جای اینکه توسط کارشناسان دیپلماسی کشور نوشته شود، توسط یکی از نزدیکان احمدی نژاد نوشته شده و مسئولان وزارت امور خارجه از محتوای آن کاملا بی‌خبرند. سایت مذکور نوشته است: “مقامات و کارشناسان این وزارتخانه اساسا در جریان نگارش و ارسال نامه احمدی نژاد به سارکوزی نبوده‌اند و با انتشار خبر این نامه بسیاری از دیپلمات‌ها علاقه‌مند به اطلاع یافتن از محتوای کامل این نامه‌اند و سفرای ایران نیز باید در ملاقات‌های خود پاسخگوی سوالات خبرنگاران و دیپلمات‌های خارجی در این رابطه باشند اما وزارت خارجه هنوز نتوانسته است به نامه دست یابد!“
این گزارش همچنین حاکی است نامه احمدی نژاد در تهران به سفیر فرانسه تحویل شده است. این در حالی است که طبق عرف دیپلماتیک، که دولت احمدی نژاد تاکنون تقریبا و اکنون کاملا به آن پشت کرده است، چنین نامه‌ای باید توسط سفیر ایران یا یک فرستاده ویژه به طور مستقیم در فرانسه به سارکوزی تسلیم شود.
استعفا نشد، دور می‌زنیم!
موضوع دور زدن وزارت امور خارجه در زمینه نگارش و ارسال نامه به سارکوزی، تاییدی دیگر بر اختلافات حاد احمدی نژاد و نزدیکان او با متکی و مدیران کنونی وزارت امور خارجه است. این اختلاف که پیش از این هم بارها در رسانه‌ها مطرح شده بود، در حالی بروز کرده است که منوچهر متکی پس از حضور در وزارت امور خارجه دولت احمدی نژاد، بسیاری از مدیران و کارشناسان این وزارتخانه در دولت اصلاحات را کنار گذاشت و آنها را در دستگاه دیپلماسی کشور حاشیه‌نشین کرد.
با این وجود، در یک سال اخیر بارها احتمال عزل یا استعفای متکی در محافل سیاسی مطرح شده است، به طوری که ماه گذشته و به دنبال استعفای علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی، موضوع استعفای متکی (که در انتخابات ریاست‌جمهوری مسئول ستاد لاریجانی بود) توسط دو نماینده اصولگرای عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هفتم مطرح و تایید شد. اما پس از طرح این موضوع در رسانه‌ها و جلسه شبانه احمدی نژاد با متکی که یکی از نمایندگان آن را فاش کرد، استعفای وی منتفی شد و کار به جایی رسید که نمایندگان مذکور نیز سخنان خود درباره این استعفا را تکذیب و تهدید به شکایت از خبرنگاران کردند!
با این حال پس از ابقای متکی در وزارت امور خارجه دولت نهم، باز هم گزارش‌ها نشان می‌دهد که احمدی نژاد و نزدیکان او نمی‌توانند یا مایل نیستند برنامه‌های خود در سیاست خارجی را از کانال رسمی وزارت امور خارجه منوچهر متکی پیگیری کنند.
کنار گذاشتن و حتی بی‌خبر گذاشتن دستگاه رسمی دیپلماسی کشور در موضوع مهمی همچون نوشتن و فرستادن نامه به رئیس‌جمهور فرانسه، نشان می‌دهد که اختلاف بین نزدیکان احمدی نژاد و بدنه دستگاه دیپلماسی کشور، با همه تحولاتی که در دو سال اخیر در آن صورت گرفته است، هنوز بسیار عمیق است.
اظهارات ضد و نقیض درباره یک نامه منتشر نشده
بی‌خبری وزارت امور خارجه از نامه احمدی نژاد به سارکوزی در حالی اعلام می‌شود که در روزهای اخیر مسئولان رسمی اظهارات متناقضی در این باره داشته‌اند. اگرچه در ابتدا هیچ خبری درباره این نامه از سوی ایران اعلام نشد و اولین بار روزنامه لوموند از قول سخنگوی کاخ الیزه از ارسال آن خبر داد، اما پس از آنکه این خبر در رسانه‌های جهان منتشر شد، ابتدا “یک مقام آگاه” و اندکی بعد هاشمی ثمره، مشاور ارشد و دست راست احمدی نژاد، ناچار شدند در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های ایرانی این خبر را تایید کنند.
با این حال اظهارات بعدی مقامات رسمی در این خصوص با یکدیگر سازگاری نداشت؛ چرا که اندکی پس از آنکه ایرنا به نقل از احمدی نژاد نوشت که او در حاشیه اجلاس اوپک در ریاض به خبرنگاران گفته است “نامه‌اش در مورد روابط دوجانبه بوده است و در جایی از آن به مساله هسته‌ای اشاره نشده است”، حسینی سخنگوی وزارت امور خارجه در تهران به خبرنگاران گفت: “رییس‌جمهوری در این نامه بیان کرده که بهتر است فرانسوی‌ها از روند همکاری‌های ایران و آژانس حمایت کنند. در این نامه تاکید شده است که مواضع تند و تهدیدها هیچ اثری بر تصمیمات جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت و همسویی با سیاست‌های آمریکا نیز ناکارآمد است. “
تناقض در اظهارات مسئولان ایرانی در این باره باز هم ادامه داشت و به نمایندگان مجلس نیز رسید. بدین ترتیب در یک روز سه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اصولگرا در این باره به سه شکال متفاوت اظهارنظر کردند. رشید جلالی از این نامه استقبال کرد و آن را “در چارچوب منافع و مصالح ملی ایران” دانست؛ حمیدرضا حاج بابایی که عضو هیئت رئیسه این مجلس نیز هست، از لحن نامه و “اینکه با الفاظ خاص شخصیت سارکوزی را در نامه‌ای خدشه‌دار کنیم” انتقاد کرد و داریوش قنبری، دیگر نماینده عضو این کمیسیون نیز گفت: این نامه را مایه ”خدشه به منافع و امنیت ملی در شرایط حساس، خطرناک و بحرانی کنونی” دانست و از بزرگان نظام خواست نظارت خود را بیشتر کنند و “اجازه ندهند تصمیم‌گیری‌های فردی منافع ملی ما را دچار آسیب کند”.
احمدی‌نژاد پیش از این هم نامه‌هایی خطاب به جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا؛ آنجلا مرکل، صدراعظم آلمان؛ رومانو پرودی، نخست‌وزیر ایتالیا؛ ژاک شیراک، رئیس‌جمهور پیشین فرانسه و پاپ بندیکت شانزدهم، رهبر کاتولیک‌های جهان نوشته بود که همه آنها تاکنون بی‌پاسخ مانده‌اند و انتظار می‌رود نامه اخیر او به سارکوزی نیز مانند موارد قبلی با بی‌توجهی گیرنده نامه مواجه شود.