انتخابات؛ مثلث هاشمی، خاتمی و عارف

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» تلاش اصلاح‌طلبان برای حضور حداکثری در مجلس

به نظر می‌رسد اصلاح طلبان از هم‌اکنون استراتژی خود برای انتخابات مجلس دهم را مشخص کرده‌اند: ائتلافی با حضور اکبر هاشمی‌رفسنجانی٬ سیدمحمد خاتمی٬ محمدرضاعارف و احزاب اصلاح‌طلب؛ برنامه‌ای که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شده.

حسن رسولی٬ عضو هیات مدیره بنیاد “امید ایرانیان” - به ریاست محمدرضا عارف - گفت که “آقایان خاتمی، هاشمی و عارف” به دنبال آن هستند که با “به‌کارگیری تجربه موفقیت‌آمیز ریاست جمهوری سال ۹۲”٬ در انتخابات مجلس دهم “با حداکثر وفاق، وحدت و هم گرایی همه جانبه به صورت حزبی، جبهه‌ای” حضور پیدا کنند.

پیش از این محمدرضا عارف٬ معاون اول دولت خاتمی٬ نیز گفته بود که جمعی از نیروهای اصلاح‌طلب “بعد از انتخابات خرداد ۹۲ برای انتخابات مجلس آِینده در حال برنامه ریزی” هستند.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ - که از رقابت انصراف داد - اضافه کرد که “هر گونه ائتلاف و تعامل با جریان رقیب با حفظ هویت اصلاح طلبی خواهد بود.اصلاح‌طلبان باید در انتخابات مجلس بگونه‌ای عمل کنند که برخی اتفاقات صورت گرفته در انتخابات شورای شهر تهران تکرار نشود”.

اشاره عارف به اتفاقاتی است که در شورای شهر تهران رخ داده است. در زمان انتخاب شهردار تهران با رای اعضای شورا و با وجود تصمیم اصلاح‌طلبان٬ برخی افرادی که در لیست انتخاباتی آن‌ها حضور داشتند٬ به قالیباف رای دادند.

هفته گذشته نیز و در جلسه رای‌گیری برای انتخاب رییس شورای شهر تهران٬ احمد مسجدجامعی٬ کاندیداهای اصلاح‌طلبان٬ از مهدی چمران شکست خورد. شکستی که باز هم نتیجه رای برخی از اعضا بود که با حضور در لیست اصلاح‌طلبان به شورای شهر راه یافته بودند.

با این حال نظارت استصوابی و شورای نگهبان٬ از جمله نگرانی‌هایی است که در میان گروه‌های اصلاح‌طلب وجود دارد. در سه انتخابات اخیر مجلس (هفتم٬ هشتم و نهم) شورای نگهبان بخش عمده‌ای از نیروهای اصلاح‌طلب را ردصلاحیت کرد. مساله‌ای که موجب شد در دو انتخابات مجالس هفتم و نهم٬ برخی گروه‌های اصلاح‌طلب از حضور در انتخابات سر باز زنند.

اصلاح طلبان طی سال‌های گذشته بارها به عمل‌کرد شورای نگهبان اعتراض کرده و گفته بودند که اعضای این شورا٬ در انتخابات بی‌طرف نیستند.

این مساله‌ای است که اکنون نیز مورد تاکید اصلاح طلبان قرار گرفته. حسن رسولی گفته که در انتخابات مجلس اعضای شورای نگهبان “باید به دور از جهت‌گیری حزبی و جناحی” عمل کنند و اضافه کرد که اعضای شورای نگهبان و هیات نظارت بر انتخابات در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ با حمایت از یک کاندیدا٬ موجب شدند که “آسیب‌های جبران‌ناپذیری به انتخابات وارد” شود.

هم‌زمان حسین مرعشی٬ از اعضای حزب کارگزاران سازندگی٬ نیز در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه «اشتباه استراتژیک اصول‌‌گرایان امید بستن به شورای نگهبان برای حذف رقیب است»٬ گفت: “هم‌اکنون هم جلساتی در شورای مشورتی خاتمی در همین راستا[انتخابات مجلس] در جریان است که به موقع خود سیاست‌های آن اعلام خواهد شد”.

در این میان مساله‌ی دیگری که وجود دارد٬ امکان فعالیت سیدمحمد خاتمی و اطرافیان او در انتخابات است. برخی نمایندگان مجلس پیش از این گفته بودند که براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی٬ سیدمحمد خاتمی ممنوع‌الخروج٬ ممنوع‌البیان و ممنوع‌التصویر است.

یک عضو جبهه پایداری نیز به نقل سخنانی از آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر ایران٬درباره خاتمی پرداخته بود. رهبر جمهوری اسلامی از سیدمحمد خاتمی با صفت‌هایی چون “یاغی و طغیانگر نسبت به انقلاب” یاد و توصیه کرده بود که “رسانه‌ها، اصول‌گرایان ونخبگان” علیه وی موضع‌گیری کنند و “نباید فضا برای خاتمی امن شود چون از عناصر اصلی فتنه است”. نقل این سخنان با تکذیب دفتر رهبر جمهوری‌اسلامی نیز مواجه نشد. اصول‌گرایان پیش از این نیز بارها گفته بودند خاتمی و اطرافیان وی اجازه حضور در انتخابات را نخواهند داشت.

با این حال٬ بحث ائتلاف و همکاری میان خاتمی٬ هاشمی‌رفسنجانی و عارف٬ تنها بحثی نیست که در هفته‌های اخیر مطرح شده. پیش از این اعلام شده بود که کمیته‌ای سه نفره با حضور عبدالله نوری٬ غلام‌حسین کرباسچی و حسین مرعشی تشکیل شده که برای بررسی وضعیت انتخابات مجلس دهم تشکیل شده.

این خبر اما با تکذیب عبدالله نوری مواجه شد. نوری با اشاره به اینکه “فعلا زود است درباره انتخابات مجلس صحبت کنیم”٬ گفت: “اطلاعی در این خصوص ندارم و بعید می‌دانم چنین چیزی باشد”.

هنوز مشخص نیست که اصلاح‌طلبان با چه برنامه‌ای وارد عرصه انتخابات مجلس دهم می‌شوند٬ اما به نظر می‌رسد آن‌ها عزم خود برای حضور در قدرت را جزم کرده‌اند. مساله‌ای که هنوز مشخص نیست آیا اجازه آن از سوی مقام‌های عالی‌رتبه جمهوری‌اسلامی٬ صادر خواهد شد یا خیر.