سازمان گزارشگران بدون مرز٬ جدول ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات را منتشر کرده است که براساس آن ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان٬ رتبه ۱۷۳ را در اختیار دارد.
براساس گزارشی که این سازمان شب گذشته منتشر کرده٬ رتبه جمهوری‌اسلامی در جدول آزادی مطبوعات تغییری نکرده٬ چنان‌که نسبت به سال پیش: “حکومت‌مردان، همچنان کنترل همه جانبه‌ای را بر اطلاع‌رسانی اعمال می‌کنند، به ویژه در باره‌ی آنچه که به همپیمانان‌شان در دمشق مربوط می‌شود، از حضور سپاه پاسداران در سوریه تا کمک‌های مادی به رژیم اسد”.
براساس این گزارش در ایران “موضوع‌های بسیاری دیگر از این میان انرژی هسته‌ای، حقوق بشر، و وضعیت زندانیان عقیدتی به نام « اقدام علیه امنیت ملی» سانسور می‌شوند”.
آن‌گونه که گزارشگران بدون مرز در گزارش خود نوشته: “در پایان سال میلادی ۲۰۱۳ ایران با ۵۰ روزنامه‌نگار و وب‌نگار زندانی، یکی از ۵ زندان جهان بود. با وجود آزادی برخی از زندانیان سیاسی، اما وعده‌های حسن روحانی رئیس جمهور جدید برای آزادی همه زندانیان سیاسی و بهبود وضعیت آزادی اطلاع رسانی تاکنون بی نتیجه مانده است. فشار دستگاه‌های امنیتی بر روزنامه‌نگاران رسانه‌های بین‌المللی و مستقل مستقر در خارج از کشور و خانواده‌های‌شان در داخل کشور همچنان ادامه دارد”.
کریستف دولوار٬ دبیر اول گزارشگران بدون مرز٬ در باره ردهبندی ۲۰۱۴ آزادی مطبوعات در جهان چنین گفته است: “ردهبندی جهانی آزادی رسانه‌ها کار ابزاری است مرجع، که بر هفت شاخص برای شناخت از وضعیت آزادی اطلاع رسانی و رسانه‌ها تکیه دارد: سطح سرکوب و فشار، کثرت‌گرایی، استقلال، فضای عمومی و خودساسوری، چارچوب‌های قانونی، شفافیت و توانمندی زیرساخت‌ها. این ردهبندی تلاش دارد که در عرصه آزادی اطلاع رسانی، مسئولیت دولت‌ها را به آنها یادآور شود، امکان ارزیابی با معیارهایی عینی را برای جامعه مدنی فراهم سازد، و به نهادهای جهانی شاخصی برای تصمیم‌گیری در باره‌ی حکمرانی خوب بدهد”.
لوسی موریون٬ مسئول بخش پژوهش گزارشگران بدون مرز٬ نیز درباره جدول ردهبندی آزادی مطبوعات گفته: “رتبه‌ی بسیاری از کشورها از این میان حتا کشورهای دمکراتیک،به دلیل تفسیر اغراق‌آمیز و سواستفاده‌گرانه از مفهوم «امنیت ملی» علیه حق اطلاع رسانی و دانستن آسیب دیده است. ردهبندی امسال انعکاس تاثیر منفی میان جنگ علنی و یا اعلام نشده و آزادی اطلاع‌رسانی است. خطرناک‌ترین کشور جهان برای روزنامه‌نگاران سوریه است که از میان ۱۸۰ کشور در رده‌ی ۱۷۷ جای دارد”.
گزارشگران بدون مرز در بیانیه خود نوشته است که برای تعیین شاخص آزادی بیان مواردی چون “حضور عقاید متفاوت در رسانه‌ها٬ استقلال رسانه‌ها در برابر قدرت‌های سیاسی، اقتصادی،مذهبی و نظامی٬ کارآمدی چارچوب‌های قانونی که فعالیت اطلاع رسانی را سازمان می‌دهد٬ شفافیت نهادهای که فعالیت اطلاع رسانی را نظارت می‌کند٬ توانمندی زیرساخت‌هایی که فعالیت اطلاع رسانی را حمایت می‌کنند و فضای عمومی که در آن آزادی اطلاع رسانی انجام می‌شود، را در نظر گرفته است”.
براساس این فهرست٬ سه کشور فنلاند٬ هلند و نروژ در صدر کشورهایی قرار دارند که آزادی مطبوعات در آنها وجود دارد.
ایران طی سال‌های گذشته همواه در میان کشورهایی جای داشته که وضعیت آزادی مطبوعات خوبی ندارد. جمهوری‌اسلامی همچنین در میان کشورهایی است که به عنوان بزرگ‌ترین زندان روزنامه‌نگاران جهان شناخته می‌شود.
آیت‌الله علی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی٬ از جمله رهبرانی است که از نظر سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان یکی از دشمنان آزادی مطبوعات شناخته می‌شود.
برای محاسبه شاخص آزادی رسانه‌ای، گزارشگران بدون مرز پرسش‌نامه ای حاوی چهل و سه ضابطه را تدوین کرده که در آنها، موارد گوناگون نقض آزادی و حقوق خبرنگاران و سایر دست اندرکاران رسانه ها (قتل، حبس، حمله بدنی، تهدید و ارعاب) و میزان آزادی عمل رسانه‌های خبری (سانسور، توقیف و توقف انتشار، توسل به ارعاب برای اثرگذاری بر گزارش‌های منتشر شده) منظور می‌شود.
مصونیت یا پاسخگویی عاملان دولتی و غیر دولتی سلب آزادی رسانه ای در برابر پیگرد قانونی نیز یکی دیگر از ضوابطی است که در محاسبه شاخص آزادی رسانه ای در کشورهای مورد بررسی به کار می رود.
در این بررسی، نه تنها اقدامات دولت علیه رسانه های همگانی منظور می شود بلکه محدودیت هایی هم که سایر نهادها و گروه ها در این زمینه ایجاد می کنند در محاسبه شاخص آزادی رسانه ای دخالت دارد.
