تضمین هایی که در تهران رد و بدل شد

نویسنده

norialmaleki.jpg

عماد وکیلی

دیدار سه روزه نوری المالکی، نخست وزیر عراق از ایران، روز گذشته با دیدار با آقای خامنه ای، رهبر ‏جمهوری اسلامی پایان یافت، در حالی که ایران و آمریکا، هردو کماکان یکدیگر را باعث ناآرامی و نا امنی در ‏عراق می دانند.‏

گزارشات رسیده حاکی از آن است که محور اصلی این مذاکرات، تضمین خواهی عراق از ایران برای عدم ‏حمایت از شورشیان شیعه در عراق و درخواست ایران در اختیار نگذاشتن خاک عراق به آمریکا در صورت ‏حمله به ایران بوده است.‏

‏ ‏

نگرانی عمده مقامات جمهوری اسلامی که بارها به اشکال مختلف آن اشاره شده، معاهده ای است که بین دولت ‏عراق و دولت آمریکا در حال امضا است و روابط بسیار نزدیک دو کشور را در آینده تضمین می کند. با این حال ‏نخست وزیر عراق در این دیدارها، تاکید کرده است که دولت عراق اجازه استفاده از خاک عراق از سوی آمریکا ‏برای حمله به ایران را نخواهد داد. آقای مالکی گفته است:‏‎ ‎‏”اکنون هیچ چیزی در عراق نیست که بتواند ثبات ‏کشورهای همسایه را تهدید کند.“‏

دراین میان خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت، از امضای یک تفاهم نامه دفاعی بین دو کشور خبر داد، ‏بی آنکه جزئیات این تفاهم نامه را فاش کند.‏

به نوشته رویترز این تفاهم نامه بین مصطفی محمد نجار، وزیر دفاع و همتای عراقی او، عبدالقادر محمد جاسم ‏العبیدی‎ ‎‏ در آخرین مرحله سفر نوری المالکی امضا شده است. در این تفاهم نامه، دو کشور که هشت سال درگیر ‏جنگ با یکدیگر بودند، خواستار گسترش همکاری ها برای صلح و ثبات در منطقه شده اند.‏

‏ ‏

برخی تحلیلگران داخلی معتقدند قصد آقای مالکی از دیدار با مقامات بلندپایه ایران، از رئیس جمهوری و ریاست ‏مجلس تا رهبر جمهوری اسلامی، این بوده که دولت ایران را به عنوان یک هم پیمان برای خود حفظ کند، در ‏حالی که تحلیلگران غربی هدف اصلی از این دیدارها را تلاش عراق برای کاهش دادن ناآرامی هایی که منتسب به ‏دولت ایران است، معرفی کرده اند.‏

با این حال آقای خامنه ای در دیدار با نخست وزیر عراق، مشکل اصلی این کشور را حضور نیروهای آمریکایی ‏دانست که مانع از “وحدت کلمه” در عراق می شود.آقای خامنه ای نقش کنونی آمریکا در عراق را همچون نقش ‏انگلیس در ایجاد اختلاف در عراق پس از استقلال این کشور دانست و گفت:‏‎ ‎‏”ما یقین داریم مردم عراق با وحدت ‏و همت خود ضمن عبور از این شرایط دشوار، به جایگاه شایسته خود خواهند رسید و قطعاً خواب امریکاییها برای ‏عراق تعبیر نخواهد شد.” آن هم در شرایطی که آمریکا در حال حاضر مهمترین متحد عراق محسوب می شود و ‏دولت عراق چندی پیش خود رسماً خواستار تمدید حضور نیروهای آمریکایی در عراق برای ثبات و امنیت در این ‏کشور شد.‏

همچنین در حالی که آیت الله خامنه ای در دیدار با المالکی، کمک به عراق را “وظیفه ای دینی” دانست، مقتدا ‏صدر، روحانی شیعه تندرو که از سوی ایران حمایت می شود، روز جمعه پس از نماز جمعه، سخنرانی بسیار تند ‏و تیزی علیه آمریکا ایراد کرد.‏

آمریکا ایران را مقصر اصلی ناآرامی ها در عراق می داند و مدعیست ایران شبه نظامیان شیعه را آموزش می ‏دهد که علیه نیروهای آمریکایی بجنگند و برای آنها سلاح ارسال می کند. آمریکا بارها اعلام کرده که تجهیزات ‏نظامی ساخت ایران را از شبه نظامیان شیعه که باعث ناآرامی در عراق هستند، کشف کرده است.‏

واشنگتن مایل است دولت عراق به جای نزدیکی با ایران، با کشورهای سنی عرب حاشیه خلیج فارس روابط ‏حسنه داشته باشد؛ به همین دلیل از آن کشورها خواسته است که دولت نوری المالکی را با باز کردن دفاتر ‏دیپلماتیک در بغداد و بخشایش قرض ها،حمایت بیشتری کنند. ‏