پشت ویترین

نویسنده
نسرین تبریزی

تازه های کتاب ایران…

هرج و مرج محض

نویسندگان: وودی آلن، فرناندو سورنتینو، حسین یعقوبی

گردآورنده و مترجم: حسین یعقوبی

260 ص، تهران: انتشارات مروارید، 1388، چاپ اول

این کتاب برگزیده ای از داستان های طنز «وودی آلن» از کتاب «هرج و مرج محض»، «فرناندو سورنتینو» از کتاب «در انتظار راه حل»، و بعضی از آثار گردآورنده است. کتاب شامل سه بخش است که نوشته های هر طنزنویس در یک بخش  آن گنجانده شده است. هر بخش با مقدمه ای از نویسنده، که گونه ای معرفی او و آثارش است، آغاز می شود.

 

 

دیوانه درمهتاب: مجموعه داستان

نویسنده: حمیدرضا نجفی

74ص، تهران: نشر چشمه، 1387، چاپ اول

این مجموعه، شامل یک داستان بلند به نام«هیچ» و دو داستان کوتاه به نام های «مادر» و«فیل شمالی» است. نویسنده، در داستان های که تاکنون منتشر کرده، سبک ویژه خود را در ادبیات داستانی معاصر ایران ارائه داده است. این سبک، ترکیب جدیدی از یک واقعیت به عنوان هسته اصلی روایت، به علاوه تخیل و ابهام و سایه مرگ است. این ترکیب متفاوت، از لحاظ فرم هم، روایت یکنواختی را دنبال نمی کند، بلکه از نقطه ای به نقطه دیگر می پرد. کشتن یا قتل یا خودکشی که هر سه، شکل های گوناگونی از مرگ را به تصویر می کشند، همیشه در داستان های کوتاه و بلند نویسنده، حضوری اصلی یا حاشیه ای دارند. داستان اول مجموعه حاضر با نام «هیچ»، از زبان یک بازپرس کشیک ویژه خودکشی ها وقتل های مشکوک، روایت می شود. این داستان، حال و هوای بعضی از داستان های «هدایت»را دارد. خاستگاه داستان کوتاه«مادر»، حوادث کوچک و تکراری است که در گوشه و کنار زندگی مردم محروم جامعه رخ   می دهد. دراین داستان هم با خودکشی، فقر، اعتیاد، بیماری وبیکاری روبرو هستیم. محور داستان«فیل شمالی» نیز، خودکشی یک زن است؛ زنی که در چهل وچهار سالگی سرانجام تصمیمی را که از نوجوانی درگیر آن بوده است، عملی می کند.

 

 

رجال بیهقی: جلد اول

نویسنده: سیروس مهدوی

448ص، تهران: انتشارات رسانش، 1388، چاپ اول

این کتاب، شرح زندگی و احوال کسانی است که نامشان در «تارخ بیهقی» آمده است. «بیهقی» درنگارش تاریخ کم مانند خود، همواره به اخبار گذشتگان اعتنایی ویژه داشته و این کار را با طرح حکایت ها، قصه ها و یا نقل قول از منابع پیش از خود انجام داده است. اسامی افراد و شخصیت های گوناگون، در این مجموعه بر اساس حروف الفبا مرتب شده، و در پایان زندگینامه هر فرد و شخصیت، منابع و مآخذ مورد استفاده برای تدوین آن زندگینامه قید گردیده است. جلد اول این مجموعه ارزشمند که کار مطالعه و بهره گیری از یکی از مهم ترین منابع تاریخ وادبیات ایران در دوران پس از اسلام را آسان تر ومفید تر می سازد، به حروف «الف» تا«ط» اختصاص دارد. اولین شخصیتی که در جلد اول معرفی شده، «ابراهیم اینال» و آخرین شخصیت، «ابو عبدالمنعم طویس» است.

 

 

تحولات فرهنگی در ایران

نویسندگان: عباس عبدی، محسن گودرزی

305ص، تهران: نشر علم، 1388، چاپ اول

در کنار تحولات بزرگ سیاسی و اجتماعی در چند دهه اخیر در ایران، در کشور ما تحولات گسترده فرهنگی روی داده که ابعاد آن از جوانب گوناگون قابل بررسی است. در این دوره، گسترش آموزش(اعم ازآموزش ابتدایی یا عالی)، رشد رسانه ها و کار کرد آنها و نفوذشان در زندگی فردی و جمعی، شهر نشینی و تمرکز فزاینده جمعیت در شهر های بزرگ، افزایش سطح آموزش زنان و سایر عوامل مشابه، زمینه ساز تحولات بزرگ و پیچیده فرهنگی بوده است. در کتاب حاضر، نویسندگان که خود از پژوهشگران در حوزه جامعه شناسی و مباحث اجتماعی در چند دهه اخیر هستند، به بررسی این تحولات فرهنگی، زمینه ها و نمودها ی آنها پرداخته اند. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارت اند از: «عوامل موثر بر تغییر فرهنگ عمومی: جنسیت، سن، سواد و تحصیلات، شهر نشینی»، «وضعیت کنونی فرهنگ عمومی: خانواده، روابط اجتماعی، اوقات فراغت، رفتارهای مذهبی، باورها»، «شکاف میان نخبگان و توده»، «تجزیه فرهنگی»،«تحول و تجزیه فرهنگی در ایران»، «رضایت از زندگی»، «پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان: اهداف و سیاست ها»و«گرایش های اجتماعی ایرانیان».

 

 

ادبیات جاده ای، یا، تک بیتی ها در سفر

تهیه و تدوین: قنبر علی کرمانی

مقدمه: رضا مصطفوی سبزواری

176ص، تهران: انتشارات پیام نو، 1388، چاپ اول

در این کتاب، مجموعه ای از اشعار و نوشته هایی که پشت اتوموبیل ها،  اتوبوس ها و کامیون های جاده های ایران به چشم می خورد، گرد آوری و تدوین شده است. این نوشته ها و اشعار، تصویری از آمال، آرزو ها و اعتقادات برخی از اقشار اجتماعی در جامعه ما را ارائه می کنند. برخی از آنها، پند و اندرز و نصیحت، و برخی دیگر اخطار و هشدار است‏، و در برخی از آنها، حکمتی عامیانه نهفته است. اشعار و نوشته های گردآوری شده در این مجموعه در قالب موضوعات گوناگون چون مسائل اجتماعی، بی وفایی، دوستی، زندگی، عشق و محبت، غم، غربت، هجران و…. دسته بندی و تدوین شده اند. نمونه ای از  نوشته ها و اشعار این مجموعه: «خانه ای کز ظلم آبادش کنی/ آه مظلومان خرابش می کند»،«یاد آن کوچه و آن رهگذر خسته به خیر»،«عاقل آن است که اندیشه کند فردا را»،«روزگار بی مروت لحظه ای شادم نکرد»،«افسوس که ما زنده کش و مرده پرستیم» و«به بهارم نرسیدی به خزانم بنگر».

 

 

بررسی جامعه شناسی فرهنگ خوراک در ایران

نویسنده: محمدرضا همزه ای

288ص، کرمانشاه: دانشگاه رازی، 1388، چاپ اول

ساختار این کتاب که نویسنده در آن از دیدگاهی جامعه شناسی به بررسی فرهنگ خوراک در ایران می پردازد، بر دو روش میدانی و کتابخانه ای استوار است. درباره فرهنگ خوراک در ایران، تاکنون به جز چند مقاله کوتاه، کار دیگری ارائه نشده است. از این رو، کتاب حاضر نخستین کتاب در این باره به زبان فارسی بشمار می رود که به تصریح نویسنده،‌ می تواند سرآغازی برای   پژوهش های تحلیلی آینده باشد. در بخش نخست کتاب، تلاش می شود تا نقش بسیار مهم فرهنگ  خوراک ساسانیان در تعیین و شکل دادن به فرهنگ خوراک مردم خاور میانه، روشن شود. بخش دوم به مباحثی هم چون «جایگاه فرهنگ خوراک در تاریخ جهان»،«فرهنگ خوراک و طبقه اجتماعی در ایران»،«خوراک آیینی در میان زرتشتیان»،«فرهنگ گوشت خواری و گیاه خواری»،«نان ایرانی» و«پلو و چلو ایرانی » می پردازد. موضوع بخش سوم، «فرهنگ خوراک در دور نمای توسعه پایدار»است و در آن مباحثی چون«آب و ارج آن در فرهنگ ایرانی »،«همیستاد آبرسانی در دوران ساسانیان»،«آیین های ایرانی و فرهنگ خوراک»،«تقدس خوراک در میان ایرانیان باستان» و«فرهنگ خوراک و توسعه پایدار»، به پایان می رسد.

 

 

مشروعیت آسمانی ولایت فقیه دراندیشه سیاسی آیت الله هاشمی رفسنجانی   

نویسنده: رضا صنعتی

204ص، تهران: انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی، 1388، چاپ اول

در این کتاب، اندیشه و نظر آیت الله «هاشمی رفسنجانی»، درباره ولایت فقیه و جایگاه و نقش آن در نظام کنونی حاکم بر ایران، بررسی شده است. در این بررسی، ضمن تبیین اندیشه سیاسی این شخصیت مطرح و تاثیر گذار در نظام جمهوری اسلامی ایران، به بازتاب نظرات او در میان مخالفان اصول گرایش، از جمله آیت الله «مصباح یزدی»، توجه شده است. از این رو، در کتاب حاضر با دو دیدگاه متفاوت درباره منشاء مشروعیت حکومت در جمهوری اسلامی ایران مواجه هستیم. عنوان کتاب، برگرفته از نام مقاله ای است که در شهریور 1385 به قلم نویسنده و در روزنامه «جمهوری اسلامی» منتشر شد. موضوع این مقاله، دیدگاه «هاشمی رفسنجانی» درباره مشروعیت ولایت فقیه و نقدهای آیت الله «مصباح یزدی» و هواداران اصول گرایش بر این دیدگاه است. این نقدها، در تابستان 1385 در هفته نامه «پرتوسخن»، ارگان رسمی «مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی»آغاز شد.

 

 

مختصری از تاریخ قدیم آذربایجان

نویسنده: فریدون ابراهیمی

مقدمه: حسین کوزه کنانی

ترجمه و تحقیق: جمشید پوراسماعیل نیازی

180ص، تبریز: انتشارات ندای شمس، 1388، چاپ اول

این کتاب، به وسیله «فریدون ابراهیمی»، دادستان «فرقه دمکرات آذربایجان»، در سال 1325 خورشیدی و قبل از سقوط حکومت فرقه، به زبان ترکی نگاشته  و چاپ شده است. با وجود حجم کم کتاب، می توان آن را در زمره منابع ارزشمند و قابل اعتنا درباره تاریخ قدیم آذربایجان به حساب آورد. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارت اند از: «آذربایجان سرزمین زیبا و ثروتمندی است»،«اجداد بزرگ ما: مادها»،«توسعه ماد»،«عدم همراهی پارس ها»،«کوروش که بود؟»،«فداکاری مادها »،«سرانجام کوروش»،«عصیان مادها»،«کتیبه داریوش در بیستون»،«منشاء نام آذربایجان»،«تمدن مادها»،«قدرت نظامی دولت ماد»،«ادبیات، زبان وخط»،«ساختار سیاسی مادها»،«مذهب مادها» و«رسوم، عادات و لباس مادها».

 

 

پرفسور یحیی عدل: فروزنده مشعل جراحی نوین در ایران

گردآورنده: دکتر ابراهیم مدرسی

151ص، قم: انتشارات صحیفه خرد، 1388، چاپ اول

این کتاب، برای بزرگداشت مقام علمی و خدمات پرفسور«یحیی عدل» در عرصه پزشکی نوین ایران، گردآوری و تالیف شده است. کتاب با مطالبی درباره تحولات پزشکی در ایران معاصر و نقش پرفسور«عدل» در این تحولات، آغاز می شود. به دنبال آن، متن دو گفتگو با این استاد برجسته جراحی، همراه با بخشی از خاطرات او می آید. بخش پایانی کتاب، به روایت ها و خاطرات دیگران از پرفسور«عدل» و همچنین تصاویری از او اختصاص دارد.

 

 

سیاست عشایری دولت پهلوی اول

نویسنده: نفیسه واعظ(شهرستانی)

600ص، تهران: نشر تاریخ ایران، 1388، چاپ اول

در این کتاب سیاست ها و عملکردهای «رضاشاه» در رابطه با ایلات و عشایر مناطق مختلف ایران بررسی شده است. اهمیت این اثر در آن است که چگونگی مرحله گذر از سنت به مدرنیسم را، د رجامعه ای که یک سوم آن را ایلات و عشایر تشکیل می دادند، تجزیه و تحلیل کرده، و خط مشی دولت متمرکز در قبال آن جامعه سنتی را به دقت نشان داده است. فقدان پژوهش مستقلی درباره      چاره اندیشی دولت «رضا شاه» برای خاتمه یا حل مسئله ایلات و عشایر، سبب شده است که کتاب حاضر، به صورت منبع و ماخذی پایه برای تحقیق و آگاهی از سیاست عشایری حکومت، در دوره پهلوی اول در آید. این کتاب با استفاده گسترده و دقیق از اسناد مطبوعات و منابع دست اول داخلی وخارجی نوشته شده و با طرح بحث هایی کاملا نو، به این موضوع پرداخته است. نویسنده، با دیدی علمی و پژوهشی، بدون ذهنیت گرایی وپیشداوری، سیاست ها و عملکردهای دولت پهلوی اول در قبال ایلات وعشایر ایران، تبعات این سیاست ها در جامعه ایلی وعشایری و چرایی مبارزه آنان با «رضاشاه» را بررسی و تجزیه و تحلیل کرده است.

 

 

حکایت بلوچ، جلد پنجم: کتاب دوم

نویسنده: محمود زند مقدم

518ص، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1388، چاپ اول

در این کتاب که دفتر دوم از جلد پنجم مجموعه ارزشمند و خواندنی«حکایت بلوچ»است، نویسنده به روایت خاطرات خود از سفرهای متعددش به مناطق مختلف«بلوچستان»، و ثبت دیده ها و شنیده هایش در این سفرها، ادامه می دهد. دفتر دوم از جلد پنجم مجموعه«حکایت بلوچ» نیز، هم چون مجلدات قبلی، گزارشی جذاب و خواندنی است که خواننده را در قالب روایتی زیبا و پرکشش، با مناطق گوناگون«بلوچستان»، روستاها و آبادی ها، و زندگی روزمره مردمش آشنا می کند. عناوین بعضی از سرفصل های کتاب عبارت اند از:«جنگل جازموریان»،«سراوان»،«مسجد دزک»،«مراسم نشاکاری در سراوان»،«اهل علم وتقوای طایفه جنگی زهی های سراوان»،«زربانو در مهاجرت1307 ه.ش در خاوران» و«هیدوج»