فشار بر ایرانی های دوبی

نویسنده

fesharbariranihayedubai.jpg

فرح استکمن ‏

دوبی، این شهر آزاد و پر رونق، جائی است که ایرانی ها همیشه به آن گریز زده اند. از زمانی که آمریکا ‏قانون منع فروش اجناس آمریکائی به ایران را در دهه 1980 تصویب کرد، تجار ایرانی برای خرید آنچه ‏لازم دارند به سفرهای کوتاه آبی به این شهر متوسل شده اند. ‏

وقتی هم که وزارت خزانه داری آمریکا چندی پیش بانک های کلیدی ایرانی را مورد تحریم قرار داد، تاجران ‏ایرانی راهی این شهر شدند تا در مرکز مالی خاورمیانه حساب های بانکی جدیدی را افتتاح کنند. اما سیاست ‏های آمریکا ظرف ماه های اخیر، فشار زیادی را بر امارات متحده، بزرگترین شریک تجاری ایران و ‏منزلگاه 450هزار شهروند ایرانی وارد کرده است. ‏

به گفته مقامات آمریکائی و تحلیل های موجود از آمارهای تجاری، مسؤولان امارات پس از دیدارهای جورج ‏بوش، دیک چنی و وزیر خزانه داری آمریکا از کشورشان، صدور تعداد پروانه های کسب برای شهروندان ‏ایرانی را به نحو چشمگیری کاهش داده اند.‏

بر اساس تحلیلی از اتاق بازرگانی دوبی، ظرف سه ماهه اول سال 2008 کمتر از 1 درصد از 10800 ‏شرکت های ثبت شده در دوبی در مقایسه با 6 درصد در سال های 2007 و 2006، شریک ایرانی داشته اند.‏

گفتگوهای انجام شده با ده ها تاجر ایرانی نشان می دهد مقامات این منطقه آزاد تجاری از صدور ویزای کار ‏به ایرانی ها کاسته اند و اغلب بانک های بین المللی در دوبی، افتتاح حساب های بانکی جدید برای ایرانی ها ‏را متوقف کرده اند. ‏

مقامات آمریکائی به تحسین از اقدامات اخیر در امارات متحده پرداخته اند و شاهد یک پیروزی در سیاست ‏کشور خود برای استفاده از فشار اقتصادی در مجبور ساختن رژیم ایران به تعلیق برنامه بحث انگیز هسته ای ‏بوده اند. ‏

لوی- یکی از معماران اصلی تحریم های بانکی که در این باره 8 بار به دوبی سفر کرده- می گوید: “امارات، ‏گام های لازم برای هوشیاری را برمی دارد. آنها با چالشیروبرو هستند و خوب از عهده بر می آیند.“‏

اما سیاست یاد شده در عین فشار بر بانک های ایرانی و شرکت های مرتبط با رژیم ایران، شرکت های ‏کوچک متعلق به ایرانی های معمولی را نیز با تنبیه روبرو ساخته که هیچ ارتباط سیاسی با حکومت شان ‏ندارند و حتی با آن اختلاف نظر دارند. ‏

اتان کورین- کارشناس اقتصادی خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی واشنگتن- می گوید: ‏‏”این یک توازن مشکل است. شما می خواهید رژیم (ایران) را تحت فشار قرار دهید و می خواهید این کار را ‏به نحوی انجام دهید که… افراد بیگناه را هدف قرار ندهید.“‏

حکومت ایران سلطه پرمنفعتی را بر گسترده عظیمی از شرکت های وابسته به دولت برقرار ساخته و حدود ‏‏85 درصد از اقتصاد ایران را در کنترل خود دارد. اما بسیاری از شرکت های ایرانی در دوبی توسط بخش ‏خصوصی ضعیف و در حال تقلا اداره می شوند که گاهی مخالف مسؤولان در ایران هم هستند. ‏

علیرضا دانشجوی سابق دانشگاه تهران بعد از ارعاب حکومت به خاطر شرکت وی در تظاهرات دانشجوئی ‏عازم دوبی شد. او در یک شرکت کوچک تحت مالکیت یک ایرانی مشغول به کار شد که برنج و آب معدنی ‏به ایران صادر می کرد. ‏

رضا گفت شرکت آنها برای بقا در رقابت با بخش هائی که وابستگی سیاسی با رژیم دارند و از یارانه های ‏هنگفت و معافیت های گمرگی برخوردارند تقلا می کرد.‏

اما ضربه واقعی در ماه اکتبر و همزمان با اعلام تحریم بانک ملی و بانک صادرات- دو بانک برجسته ایرانی ‏که محلی برای قرادادن پول شرکت ها بودند- از سوی جورج بوش وارد شد. همزمان با کاهش معاملات بانک ‏های دنیا با بانک های ایرانی، رئیس رضا نتوانست اعتبار لازم برای خرید اجناس را فراهم کند. او ورشکسته ‏شد و در ماه فوریه از دوبی گریخت. رضا گفت ده ها شرکت کوچک دیگر را نیز می شناسد که به همین ‏سرنوشت دچار شدند. ‏

رضا می گوید: “محدودیت های آمریکا تنها بر مردم اثر می گذارد، نه بخش دولتی.“‏

یک مرد جوان واردکننده شکر هم که نخواست نامش فاش شود می گوید چندین بار تلاش کرده مجوز واردات ‏شکر به ایران را دریافت کند اما این شاخه دراختیار “مافیا” وابسته به دولت است و تنها آنها هستند که این ‏مجوز را می گیرند. ‏

او گفت با وجود همه تحریم ها، آن شرکت ها همچنان وضع خوبی دارند. ‏

شرکت های بزرگ برخودار از ارتباطات سیاسی توانسته اند موجودیت خود را حفظ کنند و بخشی از آن به ‏دلیل گسترش شبکه های زیرزمینی انتقال پول و کالا طی دهه گذشته از زمان اعمال تحریم های آمریکا بوده ‏است. برای مثال یک خبرنگار توانسته بود رد یک مقام ارشد خطوط کشتیرانی دولتی ایران را بگیرد که در ‏دفتر یک شرکت کشتیرانی هندی مشغول به کار بود. ‏

مقامات آمریکا می گویند تلاش کرده اند تحریم ها را به نحوی تنظیم کنند که به رژیم ایران و نه مردم عادی ‏ضربه بزند. اما آنها می دانند شرکت های بیگناه ایرانی نیز از تحریم ها آسیب دیده اند. این مقامات می گویند ‏از دوران سختی که بر اقتصاد ایران می گذرد مطلعند و این ماجرا خود مناظراتی را در داخل بدنبال داشته که ‏آیا برنامه هسته ای ارزش این مشکلات را داشته است یا خیر. ‏

لوی می گوید: “اگر به بحث های مربوط به سوء مدیریت اقتصادی در ایران نگاه کنید، آنها شروع به شکایت ‏از مشکلات- بیکاری و تورم- ناشی از تحریم ها کرده اند.” اما لوی به این امیدوار است که ایرانی ها دولت ‏خود را مسؤول این وضع بدانند و شکایت هایشان بر دولت تأثیرگذار باشد. به هرحال، تا اینجای کار هر دو ‏کشور مسؤول این وضع تلقی می شوند.‏

‏ ‏

کامیار هوبخت که در دوبی بزرگ شده و در کار شبکه های اینترنتی است می گوید دریافت جدیدی از تبعیض ‏را وقتی احساس کرده که برای افتتاح یک شرکت با شریک انگلیسی اقدام کرده است. به او گفته اند “ما نمی ‏توانیم ایرانی قبول کنیم.” شریک او هم شرکت را به تنهائی تأسیس کرده است.‏

‏ ‏

هوبخت سه سال پیش یک کتابچه راهنما از 7000 شرکت ایرانی مشغول به کار در دوبی تنظیم کرد که به ‏اعلام ملیت خود افتخار می کردند. اما وی این وب سایت را چندی پیش بست.‏

او می گوید قبول ندارد که حال و هوای ضد ایرانی به دولت ایران صدمه ای بزند. “من فکر می کنم آنها ‏اهمیتی نمی دهند که تحریم ها وجود دارند یا حتی بدتر شوند. وقتی اقتصاد در بحران به سر می برد، آنها ‏اوضاع را بهتر کنترل می کنند. وقتی بقیه از دور تجارت خارج می شوند، آنها ثروتمندتر می شوند.“‏

منبع: بوستون گلوب- 15 سپتامبر ‏


‎ ‎