در ادامه برنامه‌های تابستانه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، این بار نوبت به برخورد با تورهای گردشگری رسیده و در هفته گذشته مجوز ۱۵ آژانس گردشگری به دلیل “برگزاری تورهای غیراخلاقی” لغو شده است. فرمانده ناجا هشدار داده با تورهایی که در آن اخلاقیات رعایت نمی‌شود “به شدت و بدون هیچ اغماضی” برخورد می‌کند و سازمان گردشگری هم با اعلام شماره تماسی از مردم خواسته تورهای غیراخلاقی را گزارش بدهند تا مجوز آژانس برگزار کننده “بلافاصله و بدون تعارف” باطل شود.
لغو مجوز، بلافاصله و بی‌تعارف
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران پس از دیدار با صاحبان آژانس‌ها، جلسه‌ای با رئیس پلیس امنیت عمومی تهران بزرگ داشته و نتیجه این دیدار منجر به تشکیل تیم ویژه برخورد فوری با آژانس‌های متخلف شده است. البته مورد تخلف منحصر به چیزی شده که از زبان مسوولان پلیس و سازمان گردشگری “برگزاری تورهای غیراخلاقی” خوانده می‌شود.
گویا حتی درخواست شده تا “پلیس گردشگری” هم تشکیل شود اما اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده ناجا به دلیل گستردگی وظایف این نیرو مخالفت اما تاکید کرده: “طبیعی است که تور باید شاد باشد، اما اگر کلمه شاد به عنوان کدی تبدیل شود که در آن به مخاطبان این‌گونه القا شود که قرار است در این تور، بسیاری از مباحث عرفی و اخلاقی جامعه زیر پا گذاشته شود، قطعا پلیس با این موارد برخورد می‌کند.”
به این ترتیب و تنها طی یک هفته مجوز ۱۵ آژانس گردشگری در تهران لغو شد و گشت‌های غیرمحسوس ارزیابی عملکرد آژانس‌ها شروع به کار کردند. بنا بر اعلام مدیرکل امور مراکز و خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تعداد زیادی از این تورهای متخلف، از میدان آرژانتین(بیهقی) تهران، سفر خود را آغاز می‌کردند.
خبرگزاری مهر گزارش داده مواردی که منجر به تشخیص یک تور به عنوان تور غیراخلاقی می‌شود، عبارت از برگزاری جشن های مختلط، رعایت نکردن حجاب و سرو غذای حلال، اقامت زنان و مردان نامحرم در یک اتاق از هتل و مواردی از این دست خواهد بود.
محمد حسین فراهانی، مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران هم که در جریان این طرح نظارتی نقش فعالی دارد از آژانس‌ها و راهنمایان تور خواسته تا “نسبت به رعایت شئونات اسلامی در تورهای گردشگری دقت لازم را داشته باشند و گردشگران و مسافران خود را نیز مقید به رعایت این شئونات کنند.”
معاون سازمان گردشگری هم یک شماره تلفن گویا و یک شماره دریافت پیامک اعلام کرده تا مردم “تورهای غیراخلاقی” را معرفی و این سازمان هم “ بلافاصله و بدون تعارف” مجوزشان را باطل کند.
دعوت به بی‌اخلاقی با صدایی ظریف!
آن‌گونه که خبرگزاری فارس ادعا می‌کند، همه چیز از یک گزارش این خبرگزاری آغاز شد؛ گزارشی که در آن عنوان شده بود: “«شاد شاد»، رمز عبور از خط قرمزهای شرع و عرف در تورهای گردشگری داخلی است، از اقامت آزاد دختر و پسرهای نامحرم گرفته تا حرکات موزون روی کشتی کروز!”
این خبرگزاری با تاکید بر اینکه اسناد همه ادعاهایش را در اختیار دارد، از آژانس‌هایی خبر داده بود که در روزنامه‌های کشور آگهی می‌دهند و پس از تماس با آنها، “صدایی ظریف” با وعده آزاد بودن همه چیز از جمله نوشیدنی‌ها و اقامت دختر و پسر در یک اتاق، رقص و … مسافران را ترغیب به انتخاب تورهای غیراخلاقی می‌کنند.
همچنین در این گزارش آمده بود که “عمده بی بند و باری‌های اخلاقی که در تورهای گردشگری رخ می‌دهد در تورهای از مبدأ تهران است” و “ عمده مشتریان تورهای گردشگری، جوانان و دانشجویانی هستند که باروت انرژی برای انجام هر نوع ریسک محسوب می‌شوند.”
خبرگزاری مهر هم در گزارشی عنوان کرده که تورهایی با صفت‌های “ شادی آور” و “خنده درمانی” در این روزها پررونق شده‌اند. با یکی از گردانندگان این تورها هم تماس گرفته شده و او توضیح داده که منظورشان از تورهای خنده درمانی، خنداندن مسافران نیست. بلکه “ شامل ماساژ برای مسافران، مهمانی کنار دریا، اقامت در بهترین هتل‌های خارج از کشور، تفریح در پارک آبی، تور کشتی و… می‌شود.”
سفر به سواحل بدون محدودیت
وضعیت نامناسب وسایل نقلیه عمومی، ناامنی جاده‌ها، بالا بودن هزینه‌های سفر، ضعف خدمات‌دهی هتل‌ها و اقامتگاه‌ها و مسایلی از این دست از جمله عواملی است که از سوی کارشناسان به عنوان دلیل گرایش شهروندان ایرانی به سفرهای خارجی معرفی می‌شود. اما در این میان استفاده از آزادی‌هایی که در ایران جرم و ممنوع می‌شود نیز جایگاه ویژه و عمده‌ای دارد. هر چند مقامات گردشگری و انتظامی علاوه بر تلاش برای کنترل سفرهای داخلی، در مورد اعمال محدودیت برای سفرهای خارجی هم سوابقی داشته‌اند. به عنوان مثال از سال ۸۴ پرواز تورهای داخلی به مقصد جزایر ترکیه ممنوع اعلام شده و یا اینکه استفاده از نام برخی مقاصد گردشگری مانند پاتایا و آنتالیا در آگهی‌های مطبوعاتی ممنوع شده است اما تورها با تغییر مقصد و انتخاب فرودگاهی در نزدیکی این جزایر مشتاقان ایرانی را به سواحل بدون محدودیت ترکیه می‌رسانند. به طوری که تنها در ماه ژوئن سال گذشته ۱۴ هزار ایرانی به آنتالیا سفر کرده‌اند و این تعداد برای کل سال ۲۰۱۰ از سوی رسانه‌های ترکیه ۶۹ هزار مسافر ایرانی اعلام شده است. همچنین در سال ۱۳۹۰ ایران به عنوان بزرگترین فرستنده توریست به تایلند اعلام شد.
محدودیت‌های دیگری مانند ممنوعیت سفر به ارمنستان، دبی و ترکیه در محرم سال ۸۸ نیز مصداق دیگری از تلاش برای کنترل مسافرت ایرانیان به خارج کشور و بخصوص کشورهای همسایه است که در ایام پرتوریست، برنامه‌های ویژه‌ای مانند کنسرت خوانندگان ایرانی خارج از کشور را به همراه دارد.
امسال هم گزارش شده که با تقارن ماه رمضان و تابستان، با وجود مشکل گرانی و التهابات بازار ارز، همچنان سفرهای خارجی پرطرفدارند وبعید نیست افزایش سخت‌گیری بر تورهای داخلی در روزهای آینده به این اشتیاق اضافه کند. شاید طرح مشترک سازمان گردشگری و نیروی انتظامی، نسخه‌ای برای برخورد با تورهای خارجی هم داشته باشد.
