کتاب سید ضیا، آخرین اثر دکتر صدرالدین الهی پدر روزنامه نگاری نوین ایران، تازه به بازار کتاب آمریکا آمده است. استاد دکتر الهی که نسلی از روزنامه نگاران برجسته ایرانی در مکتبش بالیدهاند؛ دراین کتاب مصاحبه تاریخی خود با سید ضیاء الدین طباطبائی در چهل و هشت سال پیش را منتشر کرده است. سید ضیا فرد اول کودتای اسفند ۱۲۹۹ است که همراه با رضا خان میرپنج تاریخ ایران را ورق زد و دوران پهلوی را جایگزین عصر قاجار کرد.
تاریخ نویسی ایران تا کنون چهره سیاهی از هردو عامل کودتا ارائه کرده است. دکتر الهی که دراین مصاحبه چون خبرنگاری به تمام و تاریخشناس برجستهای ظاهر میشود وهمه پرسشها و ابهامها را با سید ضیا که خود پیش از کودتاروزنامه نگار بود، در میان می گذارد. جدالی است تمام بین دو روزنامه نگاری که اولی می کوشد، دومی را که سیاستمداری تیز هوش و نکته بین است به گفتن ناگفته ها وادارد.
بخشی ازاین مصاحبه در آن سالها در مجله تهران مصورمنتشر و سپس ادامه آن توسط سیستم امنیتی رژیم گذشته متوقف شد. نوار مصاحبه که تنها سند تاریخی زنده از سید ضیا است بعلت مهاجرت اجباری استاد در تهران ماند تا سالهای بعد که از کشور خارج شد و به دست استاد رسید.
کتاب سید ضیا یک سندتاریخی و یک کلاس کامل روزنامه نگاری در زمینه مصاحبه است. شرکت کتاب- ناشر اثر- هفته پیش به همین مناسبت مراسمی برگزار کرد. دو روزنامه کا رحرفهای – هماسرشار، علیرضامیبدی- د راداره و رونق جلسه نقش بسزا داشتند.
حاضران د راین جلسه در باره حضور طولانی، زنده و خلاق دکتر صدرالدین الهی در مطبوعات ایران سخن گفتند. دکتر الهی از سال ۱۳۳۱- یعنی ۶۰ سال پیش- وارد فعالیت روزنامه نگاری شده و مدرک روزنامه نگاری خود را در سال ۱۳۳۶از فرانسه گرفته است.
شش دهه فعالیت مطبوعاتی دکتر الهی را میتوان در خطوط زیر خلاصه کرد: یکی از بنیانگزاران مجله کیهان ورزشی، گزارشگر جنگهای لبنان، الجزایر و انقلاب دانشجوئی فرانسه در سال ۱۹۶۸- گزارشگر بازیهای المپیک تو کیو، مدیر گروه روزنامه نگاری دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و……
حاصل این دوران طولانی دهها پاورقی، صدها گزارش و دهها مصاحبه باچهرههای سیاسی وهنری جهان است.
دکتر الهی هنوز هم در روزنامه کیهان لندن یک صفحه ثابت هفتگی دارد و اوضاع روز ایران و جهان را با دیدی موشکافانه و نثری جوان مورد بررسی قرار میدهد.
مجله فردوسی نو که به سردبیری استاد دیگر روزنامه نویسی ایران - عباس پهلوان- د رآمریکا منتشر میشود، روی جلد آخرین شماره را به عکس جلسه تجلیل از دکتر الهی اختصاص داده است.
کتاب، علاوه بر مصاحبه با سید ضیا، گفت وگوئی خواندنی با کلنل کاظم خان سیاح نفر سوم کودتا دارد و باارئه اسنادی از ماژرو مسعودخان کیهان نفر چهارم کودتا سیمائی تازه از رویدادی که تاریخ معاصر ایران را دیگر کرد در منظر پدید می آورد.
پدر و صد سالگی استریندبرگ در تهران
نمایشنامه «پدر» نوشتهی آگوست استریندبرگ با ترجمهی جواد عاطفه توسط نشر افراز منتشر شد
پدر؛ مطرحترین نمایشنامه استریندبرگ و یکی از شاهکارهای تاریخ درامنویسی جهان است. این اثر نخستین نمایشنامه از اسکاندیناوی است که در پاریس و بسیار پیشتر از نخستین اجرای نمایشنامههای ایبسن، توسط آندرهآنتوان در پاریس اجرا شد. امیلزولا بر این اجرا یک مقدمه مفصل مینویسد و از آن با عنوان برترین و مهمترین نمایشنامه ناتورالیستی نام میبرد. استریندبرگ در زمانی که در باواریای آلمان به سر میبرد، تحت تاثیر زندگی یک کاپیتان ارتش این نمایشنامه را نوشت. این نمایشنامه برای اولین بار در کپنهاک روی صحنه میرود، اما اهمیت آن زمانی مشخص شد که این نمایش پیش از آثار و نمایشهای هنریک ایبسن که پدر معنوی استریندبرگ در تئاتر به شمار میآمد در پاریس روی صحنه رفت و این باعث خشم شدید ایبسن شد. زن ستیزی استریندبرگ در این نمایشنامه به اوج خود میرسد و این اثر از این حیث نیز قابل توجه است
مجموعه آثار استریندبرگ در صدمین سالمرگ او در ایران با ترجمهی جواد عاطفه به مرور منتشر خواهد شد. این مجموعه شامل 16 نمایشامه است که «سونات اشباح» سال گذشته منتشر شده و پدر نیز امسال منتشر شد. آثار دیگری مانند ارباب اولاف، نمایش یک رویا، پاریا، رقص مرگ، پلیکان، عید پاک، به سوی دمشق و… نیز به تدریج منتشر خواهند شد.
همزمان با انتشار این ترجمهها، رایزنیهایی با موسسه «خانه استریندبرگ» در استکهلم و همچنین با سفارت سوئد در تهران در جریان است تا امکان برگزاری مراسم صدمین سالمرگ این نمایشنامهنویس بزرگ در ایران فرهم شود.
خواندن این کتاب را به همه روزنامه نگاران و علاقمندان به تاریخ ایران توصیه می کنم.