امید معماریان
با صدور قراربازداشت موقت برای شادی صدر ومحبوبه عباسقلی زاده، دوتن ازبازماندگان دستگیر شدگان روزی یک شنبه سیزدهم اسفند، عملا پروژه برخورد با فعالان حوزه زنان وارد مرحله جدیدی شد. با توجه به صدور قرار موقت برای این دو، چشم انداز آزادی آنها با تیرگی مواجه شده است.
شادی صدر درحالی دستگیرمی شود که خود وکالت حقوقی محبوبه عباسقلی زاده را به عهده دارد و بدین ترتیب، وکیل وموکل هر دو بازداشت و زندانی شده اند. شادی صدر در جریان دستگیری محبوبه عباسقلی زاده درآبان ماه سال 1384، با دفاع ازموکل خود چندین بار توسط دادستانی تهران مورد تهدید قرار گرفت؛ با این وجود دادستانی تهران از اینکه اقدام به بازداشت او کند، خودداری کرد.
محبوبه عباسقلی زاده، سردبیر فصلنامه فرزانه، در آن زمان به مدت یک ماه در زندان به سر برد و نیمی از آن را در سلول انفرادی گذراند. پس ازآن هنگامی که در جریان پرونده موسوم به “سایت های اینترنتی و وب لاگ نویسان” جمعی ازمتهمان پرونده، با آیت الله شاهرودی رییس قوه قضاییه دیدار کردند، وی پس از شنیدن اظهارات افراد یاد شده ونحوه برخورد با آنها، دستور توقف رسیدگی پرونده دردادستانی تهران و تشکیل یک کمیته سه نفره را داد. بعد از بررسی چند ماهه این کمیته، هفده نفر از بیست و یک متهم پرونده از اتهامات یاد شده تبرئه و قرار منع تعیقیب آنها صادر شد. پس از آن علی رغم آنکه محبوبه عباسقلی زاده تهدید شده بود با ادامه فعالیت خود بار دیگرممکن است بازداشت شود، وی به فعالیت های خود درسازمان های مدنی ادامه داد. عباسقلی زاده به همراه شادی صدر و جمع دیگری از فعالان حوزه زنان، درست چند روز پیش از دستگیری با انتشار بیانیه ای در خصوص فرارسیدن روز جهانی زن ( هشتم مارس) ازچشم داشتن به آینده خبرسخن گفته بودند. مسولین بند 209 وبازجویان پرونده به وی اجازه نداده اند با خانواده خود تماس تلفنی داشته باشد. موضوعی که نگرانی دختر وی را به دنبال داشته است.
مریم امی، دخترعباسقلی زاده درگفت وگویی با سایت میدان گفته است: “در حالی که همه زنگ زده اند، او هیچ تماسی نگرفته است، نگران سلامتی اش هستیم و می ترسم شاید بلایی به سرش آمده باشد… مدام ماجرای زهرا کاظمی ذهنم را مسموم می کند.”
روزگذشته همچنین حسن لیلچیان همسر شادی صدر، هنگامی که براساس خبرهای پیشین مبنی برآزادی دیگر زندانیان باقی مانده جمع 34 نفره هفته گذشته، به دادگاه انقلاب مراجعه کرد، با خبر صدور قرار بازادشت موقت برای همسرش مواجه شد.
نیلچیان به سایت “میدان زنان” گفته است که صبح روز گذشته به دادگاه رفته و با نماینده دادگستری در بند 209 گفت وگو کرده است: “ نماینده دادگستری در بند 209 اوین پس از گفت و گویی با معاون امنیتی دادستان تهران اعلام کرد که برای شادی صدر حکم بازداشت موقت صادر شده است. پرونده شان هم رفته دادگاه تا بررسی شود. فعلا نیز خبری از آزادی آنها ظرف یک یا دو روز نیست.”
طبق ماده 33 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار بازداشت موقت توسط قاضی دادگاه صادر و به تایید رییس حوزه قضایی محل (دادستان) یا معاون وی می رسد و قابل تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر استان ظرف مدت 10 روز است. رسیدگی دادگاه تجدید نظر خارج از نوبت خواهد بود و ظرف مدت یک ماه باید وضعیت متهم روشن شود و چنانچه قاضی مربوطه ادامه بازداشت موقت متهم را لازم بداند، به ترتیب یاد شده اقدام خواهد کرد.
جمعی از فعالان جامعه مدنی امروز با انتشار بیانیه اعتراض خود را به استمرار بازداشت دوتن ازفعالان جنبش زنان اعلام می کنند. محبوبه عباسقلی زاده وشادی صدر طی سال گذشته، با همراهی کمپین “قانون بدون سنگسار” درپیگیری حذف سنگسار ازقوانین جمهوری اسلامی کوشا بوده اند. شادی صدر طی سالهای گذشته یکی از وکلایی بوده است که برای جلوگیری ازسنگسار چندین متهم تلاش بسیاری کرده است و طی سال گذشته در رایزنی با مقامات قضایی توانسته است گام هایی دراین زمینه بردارد. این دوهمچنین در کنار مجموعه ای دیگر از زنان، طی ماه های گذشته با تشکیل جلساتی، نسبت به نوشتن منشور مطالبات زنان اقدام کرده اند. این منشور قرار است جغرافیای خواست های زنان را درحوزه های مختلف پس از جلسات متعدد با فعالان این حوزه ونظر سنجی های متعدد، ترسیم کند.
با توجه به اینکه دستگیری های روزیک شنبه گذشته به دلیل تجمع جلوی دادگاه در اعتراضی مسالمت آمیز برای دادگاهی کردن پنج تن دیگر از فعالان حوزه زنان بوده است، صدور بازداشت موقت محبوبه عباسقلی زاده وشادی صدر به بهانه تکمیل تحقیقات از باز کردن پرونده ای خبرمی دهد که به نظر می رسد بی ارتباط با تجمع یاد شده است. چنین موضوعی یاد آور دستگیری علی اکبرموسوی خویینی ها هنگام تجمع مسالمت آمیز زنان درخرداد ماه گذشته درمیدان هفتم تیر است.
در همین حال، مرکز فرهنگی زنان که شش تن از اعضای آن طی دستگیری هفته گذشته، بازداشت شده بودند، دیروز در اعتراض به ادامه بازاشت افراد یاد شده بیانیه ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: “در حالی روز جهانی زن را پشت سر می گذاریم که شادی صدر و محبوبه عباسقلی زاده دو تن از فعالان حقوق زن در بازداشت به سر می برند. این دو فعال حقوق زنان سال هاست که در چهارچوب قانون در حوزه مسائل زنان و جامعه مدنی تلاش گسترده ای کرده اند. اما متاسفانه اکنون شاهدیم که این دو تن از 13 اسفندماه به طور غیر قانونی دستگیر شده و اکنون در بازداشت به سر می برند. از این رو ما در مرکز فرهنگی زنان ضمن محکوم کردن این بازداشت، خواهان آزادی بی قید وشرط و هرچه سریع تر شادی صدر و محبوبه عباسقلی زاده هستیم و از تمام فعالان حقوق زنان می خواهیم اعتراض خود را نسبت به بازداشت این دو عضو جنبش زنان اعلام نمایند.”
پیش از آن، گذشته مجمع اسلامی بانوان نیز با اعتراض به ادامه دستگیری فعالان زن در بیانیه ای این اقدام مقامات دادستانی را “کج سلیقلی وکج خلقی” و”موجب جریحه دار شدن عواطف جامعه ایرانی” توصیف کرده بود: “این بی‌سلیقگی در آستانه روز جهانی زن، همه دستاوردهای انقلاب اسلامی را در زمینه رفع تبعیض علیه زنان ایرانی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و به مغرضین بیگانه فرصت می‌دهد که یک حرکت غیرایجابی و دفعی را به جای تمام دستاوردهای انقلاب قرار دهند و زمینه جریحه‌دار شدن عواطف جامعه را فراهم می‌کند که در این اوضاع، عملی غیراخلا‌قی است. این بی‌سلیقگی نه تنها برخورد با منتقدین است بلکه زمینه را برای تبدیل شعور زنان با شعار را فراهم می‌کند به‌طوری که فرصت فکر کردن و گفتمان مستدل را از جامعه زنان می‌گیرد. احساس تبعیض، فرصت گفت‌وگو با منتقدین و اعتماد به نفس آنها را از بین می‌برد و هم‌اندیشی در مورد حقوق و جایگاه زنان را متلا‌شی می‌کند. در آستانه این روز جهانی، به این کج‌خلقی‌ها و کج‌سلیقگی‌هایی که منجر به جریحه‌دار شدن عواطف جامعه ایرانی و خواستار اجرای ارزش‌های انقلاب اسلامی در مورد زنان و آزادی بازداشت‌شدگان هستیم. با آرزوی جامعه‌ای انسانی که زن و مرد با آموزه‌های اسلامی از حقوق متساوی برخوردار باشند.”
(عکس ها: آرش آشوری نیا، وب سایت کسوف)