همزمان با شکسته شدن محاصره یک شهر شیعه نشین عراق که از مدت ها پیش مردم آن در تور داعش افتاده بودند، خبرهای ضد و نقیضی در خصوص درگیری نظامی ایران و داعش در مرزهای شمال غرب منتشر شده است. در همین حال تهران و عربستان برای چگونگی مقابله با گروه های تروریستی گفتگو کرده اند و یک عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با انتشار مقاله ای در یک روزنامه اصلاح طلب خواستار محکومت تندروی مذهبی و کفرستیزی توسط مراجع روحانی شد.
با کنار رفتن نوری المالکی و روی کار آمدن نخست وزیر جدید در عراق، روند تحولات در این کشور بحران زده به سود ائتلاف ارتش، گروه های شبه نظامی شیعه و کرد ها به پیش می رود. این ائتلاف موجب تحرکی مورد حمایت جنگنده های آمریکایی علیه شبه نظامیان تندرو داعش ( امارت اسلامی) شده است.
روز گذشته این ائتلاف توانست پس از 24 ساعت نبرد سنگین علیه داعش، محاصره شهر آمرلی در شمال شرق عراق را بشکند. شهری که حدود ۱۵ هزار نفر از اقلیت ترکمان – با مذهب شیعه – در آن جا زندگی می کنند.
درگیری های شدید و خونبار از ماه خرداد همزمان با لشکر کشی برق آسای اعضای “امارات اسلامی عراق و شام” به شهرهای بزرگ و سنی نشینی همچون موصل و تکریت آغاز شد. داعش در پیام های خود در شبکه های اجتماعی اعلام کرده بود که موضع گیری شدیدی با شیعیان، کردها و همچنین جمهوری اسلامی دارد. شبه نظامیان تندروی داعش تاکنون در اقداماتی بی رحمانه دست به قتل عام فجیع شیعیان و کردها زده اند و بارها تصاویر آن را در اینترنت منتشر کرده اند.
اوج گیری ابراز نفرت جهانی به ویژه مردم اروپا و آمریکا علیه خلافت اسلامی شام و عراق و فشار افکارعمومی برای دخالت نظامی این کشور ها از زمانی که واشنگتن و تهران هم به تفاهم هایی در خصوص بحران عراق دست یافتند، شکل جدی تری گرفت و نیروهای خارجی با حمایت از ارتش عراق و پیشمرگ های کرد تلاش های نظامی برای عقب راندن داعش و سرکوب آن را آغاز کرده اند.
علی رغم تکذیب مقامات جمهوری اسلامی، اما از هفته گذشته اخباری جدی پیرامون حضور نظامی ایران در عراق برای مقابله با داعش منتشر شده است. شنبه گذشته وب سایت انگلیسی الجزیره خبر داد که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی برای نخستین بار در عملیات مستقیم علیه شبه نظامیان تندرو داعش شرکت کرده اند. به ادعای شبکه الجزیره ایرانی ها روز جمعه از مرز گذشته بودند تا به همراه نیروهای پیشمرگه کرد، نسبت به بازپس‌گیری شهر جلوله در استان دیاله، اقدام کنند؛ آن ها پس از انجام ماموریت به ایران بازگشته‌اند.
الجزیره تعداد نیروهای اعزامی جمهوری اسلامی را هم صدها نفر ذکر کرده بود.
با این حال ظریف که هفته پیش را برای ملاقات با مقامات ارشد دولت جدید عراق به بغداد سفر کرده بود حضور نظامی جمهوری اسلامی در عراق را تکذیب و کشته شدن نیروهای ایرانی در عراق را نیز چنین توضیج داده بود: “ممکن است افراد ایرانی از شهروندان ما در عملیات تروریستی در عراق شهید شده باشند”.
تکذیب حضور داعش در مرزها
در این میان سه روز پیش شبکه ماهواره ای التغییر (در عراق) که عموما اخبار داعش را مخابره می کند از تقابل شبه نظامیان تندروی این گروه در مرز عراق با استان آذربایجان غربی با نیروهای سپاه پاسداران خبر داد.
با این حال 24 ساعت بعد سرتیپ کیومرث حیدری، جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش با لحنی از موضع قدرت خاطرنشان کرد که داعش در اندازه‌ای نیست که تهران بخواهد برای رویارویی با آن برنامه‌ریزی کند.
عبارات دقیق تر سرتیپ حیدری از این قرار بود :” ما داعش را عددی حساب نمی‌کنیم که به خاطرش به نیروهایمان آماده‌باش بدهیم. نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در همه مرزها حضور دارد و حضورش به خاطر تهدید خاصی نیست بلکه یک وظیفه به حساب می‌آید.”
در همین راستا بود که ایسنا – خبرگزاری دانشجویان ایران – هم از قول یک “منبع مطلع” در مرزبانی شمال غرب کشور اخبار نزدیک شدن داعش به مرزهای ایران را رد کرد و نوشت: “امکان نزدیک شدن عناصر تروریست به مرزهای کشورمان کاملا محدود شده است.”
تهران بارها به طور علنی گفته است که برای حمایت از مبارزه علیه داعش به عراق سلاح می فرستد اما سرداران سپاه، امیران ارتش و مقامات دولت هنوز حضور نیروهای نظامی جمهوری اسلامی در عراق را تایید نکرده اند.
فاضل میبدی: تندروی در مذهب شیعه و اهل سنت وجود دارد
روز شنبه محمد تقی فاضل میبدی از اعضای ارشد جامعه محققین و مدرسین حوزه عملیه قم (نزدیک به اصلاح طلبان) با انتشار مقاله ای در روزنامه آرمان همگرایی کشورهای منطقه برای مقابله با داعش را ستوده و نوشته است :” کشورهای منطقه؛ احتمالا، با همدستی برخی کشورهای غربی، در پی آنند تا با عملیات نظامی، گروه تروریستی «داعش» و یا سایر گروه‌های افراطی را سرکوب نمایند. البته هرچه بیشتر و سریع‌تر جلوی رشد این رویداد خطرناک و ویرانگر گرفته شود، سزاوار است.”
با این حال این استاد دانشگاه مفید قم هشدارهایی هم برای مقابله با “نزاع های مذهبی” که از دل چنین نبردهایی ممکن است بیرون بیاید داده و در یادداشت خود با عنوان “ضرورت خشکاندن ریشه های داعش” می نویسد که تفکرات خطرناک فقط در تندروی اهل تسنن وجود ندارد: “نکته‌ای که باید به آن توجه جدی داشت اینکه، این حرکات خشونت‌بار، که رنگ دین به خود گرفته است و شاید دست‌های سیاسی و منافع اقتصادی در پس آن نهفته باشد، با یک تفکر اسلامی و فقهی خود را نمایان ساخته است. بن‌مایه این تفکر تنها در گروه «داعش»، «القاعده»، «جبهه النصره» و یا مذهب اهل سنت خلاصه نمی‌شود. ممکن است این تفکر در همه مذاهب، حتی در مذهب شیعه در میان برخی افراد تندرو یافت شود.”
در داخل ایران به دلیل سخت گیری ها در مورد آزادی بیان، به ندرت دیده شده است که نویسندگان امکان بیرون آمدن تندروی از مذهب شیعه را علنی کنند، با این حال فاضل میبدی کوشیده است با لحن ملایم خود موضوع را روشن کند که راه حل کنار گذاشته شدن نزاع های مذهبی در میان مسلمانان از کلاس های درس روحانیون سنی و شیعه می گذرد.
