برزو درآگاهی
به نظر می رسد نیروهای امنیتی سوریه، خط مشی خود در سرکوب ناآرامی ها علیه بشار اسد را به رویکردی کمتر خونبار تغییر داده اند؛ نظیر همان شیوه ای که از سوی متحد اصلی آنها ایران برای پایان دادن به تظاهرات گسترده خیابانی در سال 2009 به کار گرفته شد.
افراد وفادار به اسد ظرف روزهای گذشته از استفاده از آتش مستقیم خودداری کرده اند؛ شیوه ای که قبلاً به کشته شدن صدها شهروند سوری شد و بسیاری از دوستان، آشنایان و همسایگان آنها را به گرفتن انتقام برانگیخت.
نیروهای امنیتی به طور فزاینده ای به استفاده از ابزار غیرکشنده، نظیر گاز اشک آور، شوک برقی و بازداشت های هدفمند و فله ای روی آورده اند، درست نظیر همان کاری که مسؤولان ایران برای کاهش تعداد و حجم تظاهرات متعاقب انتخاب بحث انگیز محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور انجام دادند.
دخالت ایران در سوریه می تواند موجب شعله ور شدن تنش های فرقه ای و بیشتر شدن وابستگی اسد به ایران و درنتیجه، پیچیده تر شدن تلاش های آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی برای مجبور ساختن سوریه به فاصله گرفتن تهران و گروه های شبه نظامی حزب الله و حماس شود.
ایران تأمین تجهیزات و ارائه مشاوره به دولت سوریه برای سرکوب معترضان را قویاً رد می کند. اما برخی از افراد در بدنه جنبش اعتراضی سوریه و نیز در غرب، از جمله مقامات آمریکایی، ایران را به کمک فعال به اسد در حفظ مقامش متهم می کنند؛ مقامی که او و پدرش به مدت بیش از 4 دهه در دست داشته اند.
کاخ سفید در اواخر ماه گذشته تحریم های جدیدی را علیه سپاه پاسداران ایران وضع کرد. این درحالی است که سپاه به دست داشتن فعال و پشتیبانی از دولت سوریه در سرکوب ناآرامی ها متهم شده است.
سوزان رایس نماینده آمریکا در سازمان ملل در 26 آوریل اعلام کرد: “رئیس جمهور اسد به جای گوش دادن به مردمش، بیگانگان را متهم می کند و در عین حال برای سرکوب شهروندان سوری به همان شیوه های وحشیانه ای که توسط رژیم ایران به کار رفته، از این کشور طلب کمک کرده است.” البته وی مدرکی در این مورد ارائه نداد.
مسؤولان ایرانی از وقایع سال 2009 یاد گرفتند که کشتار مردم می تواند به جلب توجه و در این مورد بخصوص، باعث تبدیل شدن آنها به نماد مقاومت تبدیل شود. بهترین مثال ندا آقا سلطان 26 ساله است که کشته شدن وی در جریان تظاهرات صلح جویانه به صورت فیلم ثبت شد و برای تمام دنیا به نمایش درآمد.
در سوریه، تعداد کشته شدگان در جریان تظاهرات هفتگی پس از برگزاری نماز جمعه، از 60 نفر در دو هفته پیش به 30 نفر در هفته پیش کاهش یافت. شمار کشته شدگان در 23 آوریل به 100 نفر رسیده بود.
در همین حال، دستگیری فله ای فعالان، معترضان و در برخی موارد افراد بالای 15 سال به شدت افزایش یافته است. این در حالی است که هزاران نفر در زندان ها به سر می برند و به گفته فعالان حقوق بشر، این افراد مورد سوء استفاده های جسمی و روحی قرار گرفته اند. در حالیکه امکان ملحق شدن معترضان به هم و شکل دادن تظاهرات گسترده سخت تر می شود، ابعاد تظاهرات کوچکتر و پراکنده تر شده است.
رامی نخلا، فعال سوری که اوائل سال جاری به بیروت گریخت، می گوید: “کاری که آنها می کنند بسیار مشابه رویدادهای ایران است. آنها یاد گرفته اند که وقتی شما کسی را بکشید، 10 تا 20 نفر را آماده کشته شدن برای او می کنید.”
وب سایت اصلاح طلب صدای سبز آزادی به نقل از یک مقام مسؤول گزارش کرد، در اواسط آوریل میان مقامات سوری و احمد رضا رادان فرمانده نیروی انتظامی ایران برای مرور نحوه سرکوب در سال 2009 در ایران، نشستی در دمشق برگزار شده است.
یک دیپلمات سابق ایران نسبت به چنین نشستی ابراز تردید می کند اما در عین حال می گوید منافع مهم استراتژیک ایران در سوریه که در خدمت توسعه نفوذ این کشور تا مرزهای اسرائیل است، ارائه کمک به سوریه را ایجاب می کند و این کار احتمالاٌ از طریق شاخه قدس سپاه پاسداران انجام می شود که مجوز عملیات های برون مرزی را دارد.
ایران دارای یک حکومت استبدادی دینی تندرو با مذهب شیعه است و سوریه یک کشور با اکثریت سنی اما تحت کنترل اقلیتی موسوم به علویه است. علیرغم این تفاوت های عمده، رابطه ای عمیق و کهن میان رهبران دو کشور برقرار بوده است. نیروهای امنیتی آنها که اغلب در کنار یکدیگر آموزش می بینند، به هماهنگی های استراتژیک با یگدیگر و دست نشانده های خود مشغول اند.
به گزارش خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، ایران در هفته جاری دومین نمایشگاه سالانه محصولات خود را در سوریه برگزار کرد و از طرح هایی برای افزایش حجم مبادلات میان دو کشور از 400 میلیون دلار به 5 میلیارد دلار خبر داد.
عبدالحلیم خدام معاون سابق رئیس جمهوری سوریه که در فاصله سال های 1984 تا 2005 هم به حافظ و بشار اسد خدمت کرده، به مجله آلمانی اشپیگل گفت: “هرکسی فکر کند تصمیمات گرفته شده در این روزها در دمشق بدون همکاری ایران است، اشتباه می کند. بشار و برادرش ماهر به مهره های دست نشانده سپاه پاسداران تبدیل شده اند.”
به گفته خدام، در حال حاضر بسیاری از افسران اطلاعاتی ناظر بر سرکوب معترضان به عنوان بخشی از همکاری های نظامی و امنیتی چندین ده ساله، در ایران آموزش دیده اند.
منبع: سیاتل تایمز- 10 مه 2011
