تنش در روابط اقتصادی دولت با سپاه

نویسنده
نیما فرح آبادی

» اختلاف ۷۰۰ میلیارد تومانی

شرکت ارتباطات زیرساخت به مخابرات اخطار داد در صورت عدم تسویه بدهی خود با این شرکت، ارتباطات مخابرات ایران در “آینده‌ای نزدیک” قطع خواهد شد.

شرکت ارتباطات زیرساخت، وظیفه تامین اینترنت بین‌الملل، مکالمات بین استانی و مکالمات بین الملل شرکت مخابرات ایران را برعهده دارد. این شرکت از سال 1387 از شرکت مخابرات تفکیک و به صورت مستقل زیر نظر دولت اداره می شود.

این شرکت حدود ۲۵ میلیون مشترک تلفن ثابت، ۴۱ میلیون مشترک تلفن همراه و حدود یک میلیون مشترک دیتا دارد که از مخابرات خدمات می‌گیرند. به گفته مدیر شرکت مخابرات، این شرکت سال گذشته دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سود خالص داشته است.

شرکت مخابرات ایران تا پیش از این شرکتی دولتی بود که در تاریخ 5 مهرماه 1388 توسط کنسرسیومی متشکل از سه شرکت زیر مجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ستاد اجرایی فرمان امام خریداری شد.

کنسرسیوم “توسعه اعتماد مبین” خریدار سهام شرکت مخابرات، از سه شرکت تشکیل شده است. شرکت های سرمایه گذاری “توسعه اعتماد” و “شهریار مهستان” که از شرکت های زیر مجموعه بنیاد تعاون سپاه هستند و شرکت “گسترش الکترونیک مبین ایران” که از شرکت های زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام است.

 

بدهی 700 میلیاردی

خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) که خبر اخطار شرکت ارتباطات زیرساخت به شرکت مخابرات ایران را منتشر کرده، افزوده است که شرکت مخابرات پس از تفکیک از شرکت ارتباطات زیر ساخت هیچ قراردادی با این شرکت منعقد نکرده و در حال حاضر نیز حدود 700 میلیارد تومان به این شرکت بدهکار است.مدیرعامل شرکت مخابرات هم در واکنش به این اخطار گفته بدهی‌های این شرکت به شرکت ارتباطات زیرساخت پرداخت شده است.

همچنین به گفته مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات، شرکت اتباطات زیرساخت “رفتار ضد خصوصی‌سازی دارد.”

داود زارعیان گفته به دلیل آنکه “سود قابل توجهی” به سهامداران شرکت مخابرات رسیده است، “برخی سعی دارند با اعلام این اخبار سهام مخابرات را دچار بحران کنند.”

واگذاری سهام هشت میلیارد دلاری مخابرات به کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین در مهرماه ۱۳۸۸ باعث واکنش‌های بسیار شد. ساعاتی پیش از انجام معامله، رقیب این کنسرسیوم که شرکت پیشگامان کویر یزد بود، به دلیل “نداشتن صلاحیت امنیتی” از رقابت کنار گذاشته شد تا سپاه برنده این معامله باشد. این اتفاق “بزرگ‌ترین معامله تاریخ بورس ایران” لقب گرفت.

هیأت تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی، یک سال بعد اعلام کرد واگذاری سهام شرکت مخابرات در راستای خصوصی‌سازی، معامله‌ای “صوری” بود و “با رعایت ظاهری مقررات و کاملا غیررقابتی به منظور واگذاری سهام به یک مجموعه خاص دولتی انجام گرفت.”

 

سپاه و اقتصاد

تنش در روابط اقتصادی دولت جمهوری اسلامی با سپاه پاسداران، آنهم در ارقام کلانی مانند 700 میلیارد تومان (در حدود 600 میلیون دلار) در حالی است که دولت احمدی نژاد از بدو روی کار آمدن در سال 1384 عظیم ترین پروژه های کشور در بخش های مختلف صنعتی، راه سازی، گازی، نفتی و… را عمدتا بدون رعایت تشریفات قانونی به نهادهای زیرمجموعه سپاه و بخصوص قرارگاه خاتم الانبیا و بنیاد تعاون واگذار کرده است.

علاوه بر این، سپاه با حمایت دولت احمدی نژاد وارد فعالیت های کلان پولی و اقتصادی در حوزه هایی مانند بورس و بانکداری نیز شده است.

برآورد رسمی و دقیقی درباره ارزش پولی مجموع این پروژه ها و فعالیت ها وجود ندارد اما برخی گمانه زنی ها، مبلغ آنها را صدها میلیارد دلار ارزیابی می کنند.

در دولت محمود احمدی نژاد سپاه پاسداران نقش مهمی در فعالیت های اقتصادی و بازار سرمایه بر عهده گرفته است و در اکثر معاملات بزرگ بازار بورس نام یکی از موسسات وابسته به سپاه پاسداران به چشم می خورد.

برای نمونه شرکت سرمایه گذاری مهر اقتصاد ایرانیان تاکنون بخشی از سهام مخابرات، فولاد مبارکه، ایرالکو، تراکتورسازی تبریز، صدرا، تکنوتاز، شرکت سرمایه گذاری توسعه صنعتی، داروسازی جابربن حیان و چند شرکت دیگر را خریداری کرده است.

به نوشته روزنامه تهران امروز، “بنیاد تعاون سپاه” هم‌اکنون ۴۵ درصد سهام گروه بهمن، چهار درصد سهام گروه سایپا و ۲۵ درصد سهام پتروشیمی کرمانشاه را در اختیار دارد. همچنین این بنیاد در بورس بسیار فعال بوده و سهام برخی شرکت‌های بورسی چون شرکت “باما” را خریداری کرده است. از جمله شرکت‌های معروفی که صد‌در‌صد سهام آنها متعلق به بنیاد تعاون سپاه است می‌توان به شرکت “کشت و صنعت شاداب خراسان”، شرکت “خدمات هوایی پارس” و صنایع غذایی “مائده” اشاره کرد.

اینها همه تنها بخشی از شرکت ها و گروه های وابسته به بنیاد تعاون سپاه هستند که خود فقط یکی از بازوهای اقتصادی این نهاد امنیتی ـ نظامی است.

هم اکنون مدیریت فرودگاه بین المللی امام خمینی تهران هم که طی یک عملیات نظامی در اواخر دولت دوم سید محمد خاتمی از شرکت ترکیه ای “تاو” گرفته شد، در اختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار دارد.

جدا از این در تابستان سال ۱۳۸۵ نیز، سپاه پاسداران با حمله نظامی به یکی از دکل های حفاری نفتی شرکت رومانیایی “سرویچی پترولیره” در خلیج فارس آن را تصرف کرد و یک سال پس از آن، در تابستان ۱۳۸۶، شرکت “کیش اورینتال” را نیز تحت اختیار خود در آورد.

قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء سپاه، هم اکنون بزرگترین کارتل اقتصادی و صنعتی کشور است که به گفته ناظران با استفاده از رانت، عظیم ترین پروژه های نفتی و اقتصادی ایران را در اختیار خود گرفته است.

این همه در شرایطی است که در هفته های گذشته و به دنبال بروز اختلاف میان آیت الله خامنه ای و طرفداران او با دولت محمود احمدی نژاد که از ماجرای استعفای وزیر اطلاعات آغاز شد، روابط میان سپاه و دولت نیز چندان دوستانه نبوده است.

سپاه پاسداران از نهادهای زیرنظر و تحت کنترل رهبر جمهوری اسلامی است و فرماندهان ارشد آن در هفته های گذشته چندین بار بر علیه مسئولان ارشد دولت و بخصوص اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر، حمید بقایی، معاون و محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد موضع گیری کرده اند.