آیا ایران می تواند امتیازی بگیرد؟

اسکات پیترسون

نمایندگان ایران و شش قدرت جهان قرار است فردا در ترکیه درباره مسائل فنی برنامه اتمی ایران گفتگو کنند و به راه حل مناسب دست پیدا کنند.

دیپلمات های دو طرف می گویند دیدار ها در سطح پایین تر برای بیرون کشیدن جزئیات و تعیین ضرب الاجل محدود کردن مسائل حساس اتمی در آستانه پنجمین دور گفتگو ها در اوایل ماه آوریل، بسیار مناسب است.

دیدای فنی زمانی صورت می گیرد که آقای اوباما به خاورمیانه سفر کرده است، جایی که برنامه های اتمی ایران قرار دارد و اسرائیل دسیابی این کشور به سلاح اتمی را یک تهدید واقعی می داند.

در میز مذاکرات استانبول یک پیشنهاد از سوی شش قدرت بزرگ جهان وجود دارد که از ایران خواسته شده است غنی سازی 20 درصدی اورانیوم را متوقف کند و سایت اتمی فودرو را در برابر تعدیل تحریم ها، تعطیل کنند.

این پیشنهاد در آلماتی نیز به ایران ارائه شد که همان تعدیل شده پیشنهاد اولی است که بهار سال گذشته به مقامات ایران داده شده بود.

تعدیل خواسته ها مورد ستایش ایران قرار گرفت و آن را “تغییر استراتژی” و “نقطه عطف” گفتگو ها با شش قدرت بزرگ جهان تلقی کردند و ایران گمان می کند که غرب دیگر تحریم های فلج کننده را تشدید نخواهد کرد.

اگرچه مذاکرات همواره مورد توجه بوده است اما این گفتگو های فنی است که منجر به نتیجه می شود. بعد از آخرین گفتگوی فنی در ماه ژوئیه در استانبول، بغداد و مسکو، ایران برای اولین بار بطور رسمی اعلام کرد که غنی سازی 20 درصدی اورانیوم را به مذاکره خواهد گذاشت.

این بار گروه 1+5 به دنبال نشانه هایی است که نشان بدهد ایران عملا دست از غنی سازی 20 درصدی در برابر تعدیل تحریم های اقتصادی، برداشته است.

علیرضا نادر، تحلیلگر ایران در واشنگتن می گوید:« حکومت ایران محتاط است اما اشتباهات زیادی مرتکب شده است و فشار های زیادی را بر خود تحمیل کرده است.

  آقای نادر می گوید که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران که دائما اظهارات ضد اسارائیلی می کند و هولوکاست را نفی کرده است، با مجبور کردن غرب به تحریم ها خسارت وحشتناکی به ایران زده است که حتی منجر به اعتراض مذاکره کننده سابق اتمی ایران و دیپلمات های ارشد ایران شده است.

رهبر ایران آیت الله خامنه ای، هفته گذشته گفت:« برای آزمودن صداقت غرب، باید تا دیدار بعدی گروه 1+5 منتظر بمانیم.

در دیدار آلماتی، خامنه ای گفته بود که شش قدرت جهان امتیاز خاصی برای ایران در نظر نگرفتند بلکه تنها حق کوچک مردم ایران را نیز مال خود کردند.

آقای نادر، می گوید که می شود چنین برداشت کرد که آقای خامنه ای مسئله اتمی را میراث خود می داند و قصد او تنها دسیابی به سلاح اتمی نیست بلکه می خواهد غرب را در این بازی شکست بدهد زیرا آن را یک رقابت می بیند.

کاترین آشتون، مدیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که گفتگو ها را اداره می کند، روز شنبه از مذاکره کنندگان غربی خواست برای اعتماد سازی با ایران “مصمم و مبتکر” باشند تا به مبحث واقعی بپردازند.

اما دورنمای موفقیت برای هر دو طرف بستگی دارد به اینکه چطور این موفقیت را در کشور خودشان معرفی خواهند کرد. مقامات ارشد می گویند که اساس پیشنهادات این است که امتیازی به ایران داده نشود. افراد بسیاری در کنگره آمریکا دلشان می خواهد بدون توجه به قدم های مثبتی که ایران برداشته است، تحریم ها افزایش پیدا کند.

محمدی، نویسنده روزنامه تندروی کیهان که اکنون در گروه مذاکره کنندگان ایرانی است، در تحلیلی در روز 7 مارس نوشت: “درحالی که همه انتظار دارند که ایران ابتدا محاسبات استراتژیک خود را تغییر بدهد و بعد پیشنهادش را ارائه بدهد، این غرب است که پیشنهاد را تغییر می دهد.”  

همچنان در آستانه گفتگو های استانبول، هر دو طرف مخالفت خوانی می کنند. آقای اوباما به تلویزیون اسرائیل گفت که ایران اتمی “خط قرمز” ماست و ایران تنها یک سال به رسیدن به بمب اتمی فاصله دارد. مقامات ایران این تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی را رد کردند و خامنه ای بارها گفته است که این کاردر اسلام حرام است.

به همین ترتیب یکی از فرماندهان سپاه، سردار جزایری، از همان لحن اسرائیل و آمریکا استفاده کرد و گفت:« آقای اوباما اشتباه نکنید: همه گزینه ها برای ما نیز روی میز است. به فرماندهان ما این اجازه داده شده است که به هر نوع حرکت خصومت دشمن، پاسخ بدهیم.

کریستین ساینس مونیتور، 17 مارس