جان هیوز
در سی سال گذشته، آمریکا تغییر رژیم ، حمله نظامی و محدود کردن ایران را مورد بررسی قرار داده اما هییچ یک از این راه ها موثر واقع نشده است. حالا باراک اوباما می خواهد راه مذاکره را در پیش بگیرد. او در مصاحبه آخر هفته اش، وعده “موضع گیری” جدید در قبال ایران را داد. اما نباید چشمانمان از خوشحالی برق بزند.
پرزیدنت اوباما به این زودی ها در تهران و در کنار رئیس جمهور ایران، چایش را هم نخواهد زد، زیرا این وعده زمانی تحقق پیدا خواهد کرد که ایران دست از حمامت از تروریسم بردارد، برنامه های اتمی اش را متوقف کند و اسرائیل را برسمیت بشناسد.
اگر ستارگان سیاسی در کنارهم قرار بگیرند، آنچه شاهدش خواهیم بود، سرآغازی است برای یک رابطه دیپلماتیک در سطح پائین و شاید افتتاح دفتر دیپلماتیک آمریکا در ایران و تبادل ملت ها و مبادلات فرهنگی و ورزشی بشود.
اوباما باید این را بخاطر داشته باشد که همانطور که فواد عجمی، متخصص خاورمیانه نوشته است، دین مداران ایران، کارکشته و حیله گر اند. او باید به هشدار های جدیدی که در گزارش روابط بین الملل موسسه بروکینگز نوشته شده است، توجه بیشتری بکند؛ در این گزارش آمده است که روند ایجاد رابطه با ایران طولانی، دشوار و منوط به تغییر در نیروی محرکه در داخل ایران است و مانع از تنش و حتی مناقشه نمی شود.
ایران که درپی تثبیت امپراطوری خود در خاورمیانه است، در همه مشکلات بزرگ منطقه، دست دارد. او به سوریه مشورت می دهد ، حماس و حزب الله را تجهیز می کند، در عراق تاثیرگذار است، اسرائیل را تهدید می کند و حتی اگر دلش بخواهد می تواند در برطرف کردن مشکلات افغانستان کمک کند.
کسانی که گمان می کنند که گفتگو کردن آمریکا با دشمنش کار نکوهیده ای است، باید به یاد داشته باشند که رئیس جمهور بوش که کارش در کاخ سفید به پایان رسیده است، گفتگو هایی در سطح پایین را با ایران، آغاز کرده بود.
دولتمردان با تجربه می دانند که چه زمانی و در کجا مذاکرات دشوار آغاز خواهد شد. آنها اجازه نمی دهند که تا زمانی که انتظارات منطقی و مدنی شان بر آمرده نشود، رئیس جمهورشان با ایران وارد گفتگوی رو در رو بشود. قبل از اینکه هر نشانه ای از گفتگو در سطح رئیس جمهور آغاز بشود، اوباما باید توسط فرستادگان زبردست خود، سطح مذاکرات را بالا ببرد.
گمان می رود که این شخص، وزیر امور خارجه جدید، هیلاری کلینتون باشد که زمانی گفته بود اگر ایران به اسرائیل حمله اتمی بکند، نابود خواهد شد. رابرت گیتس هم هست که در سمتش بعنوان وزیر دفاع، ابقا شده است. او اظهارات شدید الحنی علیه دخالت های ایران در عراق گفته است، اما در عین حال طرفدار دیپلماسی و “قدرت نمایی نرم” قبل از حمله نظامی است.
ویلیام برنز هم هست که نقش کلیدی در مذاکرات خلع سلاح اتمی کره شمالی داشت. به نظر می رسد که خانم کلینتون قصد دارد او را در سمت خودش بعنوان معاون وزارت امورخارجه ابقا کند. گمان می رود که پرونده ایران به دست دنیس راس بیافتد که برای مدتی طولانی مشاور خاور میانه بود.
حدس زدن اینکه آیا ایران برای مذاکرات آماده است یا نه همانطور که آقای عجمی در مقاله اش نوشته است، مثل این می ماند که به “بازار ایرانی”، بروید. اما رویس جمهور ایران نامه تبریک منحصر بفردی برای آقای اوباما نوشت. نشانه هایی هم از تغییر سیاسی در ایران دیده می شود. سقوط قیمت نفت، باعث نابودی اقتصاد می شود. در عین حال حضور محمد خاتمی در انتخابات، رئیس جمهوری که دو دوره انتخاب شده بود، تهدیدی است برای محمود احمدی نژاد. شاید این زمانی است که ایران در قبال همکاری بیشتر، دولت جدید آمریکا را محک بزند.
ایرانی ها شاید بیش از هر چیز می خواهند بدانند که چه رازی در حضور نظامی طولانی مدت آمریکا در عراق، نهفته است.
شاید بخواهند درباره “ اقدامات پوششی” آمریکا برای خاتمه دادن به برنامه های اتمی شان، بیشتر بدانند. به نقل از گزارش نیویورک تایمز بوش زمانی که این خبر را تکذیب کرد که در صورت حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران، مواد مورد نیاز را در اختیارشان خواهد گذاشت، اسرائیلی ها را از اقدامات پوششی آمریکا آگاه کرده بود.
اوباما می تواند از شدت تحریم ها کم کند. این کار را می تواند با آزاد کردن سرمایه های ایران آغاز کند. می تواند پیشنهاد همکاری اقتصادی بدهد. می شود همکاری دیپلماتیک کرد. می توان مبادله ورزشی و فرهنگی انجام داد. سال گذشته آمریکا به تیم بسکتبال ایران اجازه داد برای بازی ها به یوتا و تگزاس بروند. آمریکا می تواند ارکستر سنفونی بزرگش را به ایران ببرد. در عوض هنرمندان ایرانی مط توانند به آمریکا بروند.
اوبانا با شعار “تغییر” تبلیغ کرد. شاید الآن زمان آن باشد که ببینیم آیا تغییری در روابط آمریکا و کشوری که نشان داده است که این قدرت را دارد که در منطقه به جنگ دامن بزند یا برای صلح تلاش کند، دیده می شود یا نه.
منبع: کریستین ساینس مونیتور 14 ژانویه