در پی بحران کمآبی و بیآبی در ایران که چند روز پیش گزارش شده بود ۱۲ کلانشهر را فرا گرفته، دو سد لار و لتیان در منطقه شرق پایتخت هم خشک شده و به گفته مسولان با وضعیت پیشآمده احتمال قطعی آب مناطقی در شرق شهر قوت گرفته است. معاون اول رئیس جمهوری نیز با اشاره به بحران آب و جدی خواندن این موضوع هشدار داده که “هر چه زمان را از دست بدهیم، وضع بدتر میشود. “
سد لتیان بر روی رودخانه جاجرود در شمال شرق تهران و ۵ کیلومتری جاجرود احداث شده است. این سد میزان ۲۹۰ میلیون مترمکعب از آب شرب پایتخت را تامین میکند و به همراه سد لار و سد کرج سه منبع بزرگ تأمین کننده آب شرب تهران هستند.
روز چهارشنبه، ۲۶ شهریور ماه، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در جلسه شورای عالی آب، با بیان اینکه حساسیت موضوع کمبود آب در سال جاری دو چندان شده، گفت: “در این موضوع هر چه زمان را از دست بدهیم، وضع بدتر میشود لذا علاوه بر اقدامات فوری، نیازمند تهیه برنامههای کوتاه و بلند مدت هستیم.”
این هشدر معاون رئیس دولت یک روز پس از خبر احتمال قطعی آب مناطقی در شرق تهران آمده است.
به خبرگزاری قوه قضائیه، حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، روز سهشنبه، ۲۵ شهریورماه، گفته است: “با خشکشدن سد لار و لتیان در صورتی که مشترکان به استفاده بیش از حد ادامه دهند آب این منطقه بهطور کامل قطع خواهد شد که در آن صورت وزارت نیرو مجبور است آب مورد نیاز منطقه شرق تهران را از سامانه غرب و سد ماملو به شرق تهران منتقل کند.”
به گفته این مقام دولتی “با پایان یافتن مهلت یکماهه این شرکت برای اصلاح رفتار مصرف این مشترکان، آب به مدت هفت ساعت در روز برای آن دسته از مشترکانی است که بیش از ۵۰ متر مکعب آب در یک دوره مصرف میکنند قطع خواهد شد.”
قطع آب مشترکان پرمصرف هشداری است که هفته قبل نیز از سوی وزارت نیرو بر آن تاکید شد. حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفته بود وزارت نیرو این موضوع را در طرح پیشنهادی ملاحظات اقلیمی، جمعیتی و خانوار نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
بحران کمآبی در ایران موضوع تازهای نیست به نظر برخی از مسولان این بحران ریشهای ۱۷ ساله دارد، اما در ماههای گذشته گزارشهای متعددی منتشر شده که نشان میدهد این بحران دست کم در ۱۲ کلانشهر کشور به اوج رسیده است.
در ماههای گذشته گزارشهای متعددی منتشر شده که نشان میدهد مردم در شهرهای مختلف ایران با این بحران حیاتی دست و پنجه نرم میکنند. وضعیت به گونهایست که تعدادی از کاربران شبکه های اجتماعی در واکنش به این وضعیت با هدف جلب توجه جامعه به بحران کمبود آب، اقدام به راهاندازی کمپینهای مجازی کردهاند.
علیرضا دائمی، معاون وزیر نیرو در مورد وضعیت آب کشور به خبرآنلاین گفته بود خشکسالی و بحران آبرسانی در ایران مساله دیروز و امروز نیست اما وقتی کار کمبود آب به استانهای شمالی کشیده میشود، بحران وارد فاز جدیتری میشود چرا که این استانها معمولاً به استانهای پربارش شناخته میشوند.
بحران کمآبی و خشکسالی در اثر گرم شدن کره زمین بسیاری از کشورهای جهان را در برگرفته و کارشناسان در هر یک از این کشورها و با توجه به شرایط اقلیمی راه کارهای مختلفی برای برون رفت از این بحران مطرح کرده اند.
در ایران اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در امور محیط طبیعی از “تغییر روشهای آبیاری بخش کشاورزی” به عنوان راهکار حل مشکل کم آبی و نجات منابع طبیعی کشور مانند دریاچه ارومیهhttp://www.doe.ir/Portal/home/?news/196210/196226/384579/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D8%B1%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87%20%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%20%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D8%8C%20%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AD%D9%84%20%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86%20%DA%A9%D9%85%20%D8%A2%D8%A8%DB%8C%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA یاد کرده است.
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری نیز از صدور مجوز توسط آیت الله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی برای برداشت ۱۰ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی بعنوان تسهیلات برای طرح های آب و خاک کشور خبر داده و با “طلایی” خواندن این فرصت گفته است: “دستگاههای اجرایی مرتبط با طرحهای آب و خاک و بخصوص وزارت نیرو باید با برنامه ریزی مناسب بتوانند از این اعتبارات به بهترین وجه استفاده کنند.”
وضعیت آب که حالا با واکنش و دخالت عالی رتبهترین مقامات جمهوری اسلامی روبرو شده در برخی مناطق به گونهای است که شهروندان را با مشکلات عدیدهای ازجمله جیرهبندی آب روبرو کرده ست.
پیامدهای کمبود آب گریبان بخش کشاورزی را هم گرفته است. به گفته مشاور عالی وزیر جهاد کشاورزی از مهرماه امسال، یعنی از حدود یک هفته دیگر سهم آب کشاروزان در ایران تقریبا نصف میشود.
در استانهایی مانند کرمان بحران آب حتی باعث ممنوعیت کشاورزی شده است. به گزارش خبرگزاری ایسنا این تازه اول سریال بحران آب در قسمت جدید آن است، چرا که یک عضو کمیسیون انرژی مجلس خبر میدهد که ۱۲ یا ۱۳ استان دیگر هم در صف ممنوع کردن فعالیتهای کشاورزی به دلیل بحران آب هستند.
کارشناسان میگویند بیشترین میزان آب در ایران صرف بخش کشاورزی میشود.