ایران و قدرت های جهانی، علی رغم هشت روز مذاکره بی وقفه در نیویورک، بالاخره پذیرفتند که هنوز تا توافق نهایی بر سر برنامه هسته ای مناقشه آمیز تهران راه زیادی در پیش دارند.
گروه شش کشور و تهران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل بسیار تلاش کردند و چندین نشست چند جانبه و دوجانبه برگزار نمودند تا بلکه روزنه امیدی برای پرونده هسته ای که از ده سال پیش تاکنون برای جامعه بین المللی به یک معضل تبدیل شده بیابند.
در ماه ژوئیه، گروه شش کشور و ایران، تاریخ ۲۴ نوامبر را برای رسیدن به توافق نهایی تعیین کردند.
ولی روز جمعه، پاریس، تهران، مسکو و واشنگتن پذیرفتند که سری جدید مذاکرات در نیویورک هیچ پیشرفت تعیین کننده ای به همراه نداشته.
یکی از مسؤولان عالی رتبه دولت آمریکا پس از دو روز “مباحثات بسیار فشرده” میان وزیر خارجه جان کری، همتای ایرانی اش، محمد جواد ظریف، و کاترین اشتون، نماینده اتحادیه اروپا که هدایت کننده مذاکرات است، اظهار داشت که “اختلافات همچنان زیاد است”.
این دیپلمات آمریکایی در ادامه گفت: “البته هنوز نکات قابل توافقی وجود دارد که رسیدن به آنها بسیار بسیار مشکل است.” این درحالی است که بیش از “هشت هفته” تا پایان تاریخ تعیین شده برای رسیدن به یک توافق نهایی که تضمین کننده ماهیت صلح آمیز برنامه اتمی ایران و لغو تحریم ها علیه تهران باشد، باقی نمانده است.
روزنه امیدی وجود ندارد
قبل از آخرین نشست روز جمعه، رییس جمهور ایران حسن روحانی از نبود روزنه امید در مذاکرات ابراز تأسف کرد. او در یک کنفرانس مطبوعاتی در سازمان ملل گفت: “پیشرفت های انجام شده طی روزهای اخیر بی نهایت کند بوده و زمان کمی برای رسیدن به توافق نهایی باقی مانده”.
قبل از او نیز لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، از نبود “پیشرفت های قابل توجه” در مدت هشت روز مذاکره ابراز ناباوری و تأسف کرده بود.
قدرت های جهانی و اسراییل مظنون به آنند که تهران در تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی است و ایران نیز همواره این موضوع را تکذیب کرده. اورانیوم غنی شده به میزان ضعیف می تواند برای نیروگاه ها مورد استفاده قرار گیرد، ولی زمانی که به میزان بالا غنی می شود، می توان از آن در تولید بمب استفاده کرد.
از دید آقای فابیوس، “هدف از توافق این است که مطمئن شویم ایران تحت هیچ شرایطی نخواهد توانست به تسلیحات اتمی دست پیدا کند”.
او با اشاره به اینکه “درحال حاضر اختلافات قابل توجه است” و “رسیدن به توافق با این همه اختلاف امکان پذیر نیست” گفت: “ما باید مذاکرات بیشتری در مورد رآکتور اراک و سانتریفیوژها بعمل آوریم، زیرا اگر ایران واقعاً نمی خواهد به سوی تسلیحات اتمی گام بردارد، نیازی به این همه سانتریفیوژ ندارد”.
به لحاظ تاریخی، دولت پاریس همواره موضع سخت تری نسبت به واشنگتن و دیگر کشورهای گروه شش کشور بر سر برنامه هسته ای ایران داشته. وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این سؤال که نظرش درخصوص اظهارات فرانسه که یک بار نیز موانعی را بر سر راه توافق مقدماتی ژنو در نوامبر ۲۰۱۳ ایجاد کرد چیست، گفت: “تمامی اعضای گروه شش کشور همین مواضع را دنبال می کنند […] و به شدت سخت گیرند.”
در جناح روسیه نیز، سرگئی لاوروف، رییس دیپلماسی این کشور، به شکلی محتاطانه درخصوص رسیدن به یک توافق احتمالی در دو ماه آینده ابراز “خوش بینی” کرد. او در ادامه گفت که “موضوعات کوچک، ولی مهمی باقی مانده است”.
همتای آمریکایی وی، جان کری، تنها مقامی بود که به صورت رسمی نسبت به عدم پیشروی در مذاکرات نیویورک ابراز تأسف نکرد.
رییس دیپلماسی آمریکا در مورد پرونده دردسرآفرین هسته ای ایران و اولویت شدید آن گفت: “ما کاملاً امید داریم که ایران و گروه شش کشور بتوانند طی هفته های آینده به توافقی که به نفع کل جهان باشد دست پیدا کنند.”
ایالات متحده و ایران از ۳۴ سال پیش هیچ گونه رابطه دیپلماتیک با یکدیگر ندارند، ولی از یک سال پیش تاکنون به لحاظ دیپلماتیک به هم نزدیک تر شده اند تا آسان تر بتوانند مذاکرات هسته ای را به سرانجام برسانند.
رییس جمهور روحانی در تریبون سازمان ملل اظهار داشت که جمهوری اسلامی “مصمم به ادامه مذاکرات به شکلی صادقانه و با نیت خیر می باشد”. ولی او نسبت به مقوله غنی سازی که نکته اصلی مذاکرات است کوتاه نیامد و نسبت به “سخت گیری های اضافی” علیه کشورش هشدار داد.
آقای روحانی همچنین تحریم های بین المللی “توان فرسا” را که باعث خفقان در اقتصاد ایران شده محکوم کرد.
لوران فابیوس در پایان گفت: “تحریم ها فقط در صورتی لغو خواهند شد که ما مطمئن شویم مسؤولان ایرانی از برخی مسایل چشم پوشی کرده اند.”
منبع: لیبراسیون، ۲۷ سپتامبر http://www.lavie.fr/actualite/monde/israel-se-prepare-t-il-a-une-guerre-contre-l-iran-28-08-2012-30161_5.phphttp://www.slate.fr/story/47317/toxicomanie-came-drogue-iran-teheran
