نگاه

نویسنده
ریتا یاوری

تولد  وقتل موسیقی پاپ در جشنواره فجر

 

موسیقی پاپ ناگهان در جشنواره موسیق فجر متولد شدو سه سال بعد به قتل رسید.

سال هشتاد وشش چند روزمانده  به آغاز جشنواره موسیقی فجر ، خبری همه ی اهالی موسیقی را شگفت زده کرد : ورود موسیقی پاپ به جشنواره ای که بیست و سه دوره درهایش بروی این موسیقی عامه پسند بسته بود.

باین ترتیب سیکی که بیشتر از 80 درصد  جمعیت مصرف کننده موسیقی را به خود جذب کرده و با تمام بی توجهی ها راه خود را - به صورت زیرزمینی وچه به شکل رسمی و مجوز دار- پیش می برد، رسمیت یافت.

مسوولان امر دربرابر دیدگان شکاک  و زمزمه های پرسشگرانه جامعه در دفاع از عملکرد خود، این حرکت را گامی در راستای “جهت دهی” به این نوع موسیقی عنوان کردند.

کارشناسان موسیقی ، عمر این تصمیم نسنجیده را خیلی کوتاه ارزیابی کردند.

 سال 88 بعد از کودتای انتخاباتی ،جامعه موسیقی هم، همسو با مردم کلیه فعالیتهای خود را به تعلیق درآورد. اغلب کنسرتها لغو شدند و بزرگان این عرصه از حضور در جشنواره دولتی فجر سر باز زدند.  بیشتراعضای هیات داوران جشنواره فجر که همیشه افرادی ثابت و شناخته شده بودند ، یک به یک استعفا کردند.کشمکش هنرمندان و دولت بر سر مسائل انتخابات تاجایی پیش رفت که شجریان مورد غضب حکومت واقع شد و پخش صدای ربنای او تنها محدود به یک شبکه ی تلویزیون شد و در سال بعد هم به کل حذف گردید.

مسئولین برای پر کردن سالنهای خالی جشنواره دست به دامان خوانندگان پاپ شدند و آنها را از بخش جنبی به بخش مسابقه آوردند.

 هنوز جشنواره شروع نشده بود که خبرگزاری فارس خبر اختصاص 9100 صندلی به بخش پاپ را منتشر کرد.اما حضور موسیقی پاپ در جشنواره مورداستقبال مردم قرار نگرفت و سبب اعتراض خوانندگان پاپ هم شد. در سالهای گذشته  درآمد بخش جنبی(اجرای موسیقی پاپ ) از کل بودجه جشنواره بیشتر بوده، اتفاقی که د راین دوره نیفتاد.

 سال 1389 رسید.حمید شاه آبادی – یک سپاهی متولی امو رهنری در وزارت ارشاد- د رآغاز سال به قم رفت ودر حضور یکی از اعضا مجلس خبرگان رهبری سخنانی خبر سازبر زبان آورد. او حضور آیت الله امینی گفت : “ موسیقی مقامی و نواحی از نوع موسیقی‌های سنتی تلقی می‌شود و نوعاً اشکالی بر آنها نیست. اما آنچه مساله موسیقی ‌ماست، موسیقی پاپ و راک است که از اساس ریشه‌های لهو و لعب دارد و وزارت ارشاد قاطعانه با آنها برخورد می‌کند.“  سخنان شاه آبادی نشان از تغییر نگرش ارشاد از “جهت دهی” به “برخورد”  می داد. سیاستی که با سیاست موسیقیائی صدا و سیمای سرداران تفاوت دارد.

 تلویزیون عمدتا از موسیقی پاپ برای تیتراژ و پرکردن فواصل بین برنامه هایش بهره می برد، تا بتواند مخاطب بیشتری را جلب کند.

برخی  از کارشناسان معتقدند بنیان دیدگاه شاه آبادی همان تفکر مسئولان دیگر است که موسیقی را شرعا مجاز نمی دانندو  با لهو و لعب یکسان می پندارند.

 دیدگاه دولتی معاون هنری با  حذف پاپ از جشنواره موسیقی فجرت انجامید. پاسدار شاه آبادی به خبرگزاری دولتی فارس گفت: “در شرایطی که هجمه‌ موسیقی پاپ از نوع و سبک‌هایی است که بخشی از آن با هنجارهای ما سازگار نیست و به یک نوع به خوراک شنیداری کشور آسیب می‌زند، باید از موسیقی ملی خودمان بیشتر صیانت کنیم. حذف پاپ از بخش رقابتی نه‌تنها با این هدف بود بلکه در راستای حمایت از موسیقی‌های کلاسیک غربی است و این نشان می‌دهد که ما فقط به موسیقی سنتی و مقامی توجه نکرده‌ایم.به نظر ما فعلاً چنین ظرفیتی برای ارائه یک تصویر زیبا در حوزه موسیقی پاپ وجود.”

بابک رضایی مدیرعامل نهاد دولتی “انجمن موسیقی” و دبیر جشنواره  موسیقی فجر در سخنان  خود پوسته رسمی معاون هنری راشکافت  و واقعیت را عریان کرد: “متاسفانه موسیقی پاپ در بخش رقابتی جشنواره‌های سه سال گذشته هیچ موفقیتی کسب نکرده و عملکرد قابل دفاعی ندارد. گروه‌های پاپ باید ابتدا با اجراهای صحنه‌ای تشکیل یابند و بعد به تولید آلبوم بپردازند. در صورتی که این روند در کشور وارونه است به طوری که آنان ابتدا آلبومی را خلق می‌کنند و در صورت استقبال از آن، تصمیم به اجرای کنسرت و تشکیل گروه می‌گیرند. همین امر سبب شده افرادی که در این نوع از موسیقی دارای جایگاه نیز هستند به سبب توانایی کم، اجرای کنسرتی مناسب و موفق نداشته باشند.”

 معنی اسن سخنانا ین بود که موسیقی پاپ قابل جهت دادن نیست و نمی تواند  جهت مقاصد دولتی مورد بهره برداری واقع شود.