هفتاد و یکمین دوره فستیوال فیلم ونیز از 27 آگوست تا 6 سپتامبر امسال در شهر ونیز در کشور ایتالیا برگزار می‌شود. موسیقی‌دان فرانسوی، الکساندر دسپلات رئیس هیئت داوران جشنواره است و در این دوره از جشنواره، دو جایزه یک عمر موفقیت هنری به فیلم‌ساز‌های امریکایی تِلمار شون‌میکر و فردیک وایس‌مَن اعطاء می‌شود.
جشنواره با اکران فیلم “مرد پرنده‌ای” شروع می‌شود و فیلم “عصر طلایی” اکران اختتامیه جشنواره خواهد بود. مجری شب نخست و پایانی جشنواره هم هنرپیشه ایتالیایی، لوییزا رانیه‌ری خواهد بود. پوستر جشنواره هم برگرفته از کلاسیک “400 ضربه” ساخته فرانسوا تروفو است.
در کنار رئیس هیئت داوران فستیوال، آهنگساز برجسته فرانسوی، این چهره‌های برجسته هنری دیگر اعضای هیئت داروی هستند: هنرپیشه و کارگردان چینی، جوئان چِن، کارگردان آلمانی فیلیپ گرونینگ، کارگردان اطریشی جسیکا هوشنِر، رمان‌نویس هندی‌امریکایی جومپا لاهیری، طراح لباس انگلیسی سَندی پاوِل، هنرپیشه بریتانیایی تیم راث، کارگردان فلسطینی الیا سلیمان و هنرپیشه و کارگردان ایتالیایی، کارلو وِردون.
ایرانی‌های فستیوال ونیز
“حرف‌هایی با خدا” مجموعه‌ای از 9 فیلم کوتاه از 9 کارگردان برجسته سینمای جهان است، یکی هم بهمن قبادی است. این فیلم، شروع یک چهارگانه است که درنهایت ختم به یک گلچین از آثار جهان سینما خواهد شد. قبادی چهارمین فیلم کوتاه این اثر، با نام “کابوکی” را ساخته است. این فیلم‌های کوتاه در بخش خارج از جشنواره حاضر هستند.
هرچند در بخش اصلی جشنواره، “99 خانه” از رامین بحرینی است، فیلمی ساخت امریکا که هنرپیشه‌هایی مطرح چون اندرو گارفیلد در آن بازی می‌کنند. داستان آن، پدری است در تلاش برای حفظ خانه‌ای که با سختی آن را از آن خود ساخته است و حالا در سراسیمگی محظ، شاهد از دست رفتن تمام آن چیزهایی است که برایشان جنگیده بود.
“قصه‌ها” از رخشان بنی‌اعتماد دیگر فیلم حاضر در جشنواره است. فیلم علاوه بر رقابت برای شیر طلایی فستیوال فیلم ونیز، امسال در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو هم به نمایش گذاشته خواهد شد. در این فیلم حبیب رضایی، محمدرضا فروتن، مهروا شیریفی‌نیا، گلاب آدینه، مهدی هاشمی، حسن معجونی و بابک حمیدیان بازی می‌کنند.
در بخش “افق‌ها” (Orizzonti) فستیوال فیلم ونیز هم محسن مخملباف با فیلم “رئیس‌جمهور” حاضر شده است. مخلمباف فیلمنامه را همراه همسر خود، مرضیه مشکینی نوشته است و در این اثر، سراغ طنز رفته است و در فضایی محوآلود، داستانی مضحک را بیان می‌کند. داستان، روزگار یک دیکتاتور مسن در کشوری بی‌نام است.او را فقط “رئیس‌جمهور” می‌خوانند.
در اثر خشونت و بی‌رحمی او، کودتایی روی می‌دهد. همسر و دخترهایش فرار می کنند اما نوه رئیس جمهور که والدین‌اش در انقلاب کشته شده‌اند، باقی می‌ماند. رئیس‌جمهور و نوه‌اش، در ظاهر بدلی یک پیرمرد نوازنده خیابانی و نوه‌اش، راهی خیابان می‌شوند تا بتوانند خود را نجات بدهند.
در بخش فیلم‌های کوتاه، “بچه” از علی اصغری به نمایش گذاشته شده است که ساخت مشترک ایران و ایتالیا است. در بخش فیلم‌های کوتاه خارج از بخش مسابقه هم رامین بهرانی با فیلم “بالا کشیدن تو” حاضر شده است. فیلمی کوتاه از انستیتوی فیلم تربکا و بنیان نسلون ماندلا و بخشی از مجموعه “قدرت کلمات” است.
نام‌های برتر جشنواره
از میان 1700 اثری که به فراخوان جشنواره ارسال شده بودند، 55 اثر به بخش‌های مختلف فستیوال فیلم ونیز راه یافته‌اند. 20 فیلم برای دست‌یابی به شیر طلایی در بخش اصلی جشنواره به رقابت همدیگر رفته‌اند و 19 فیلم، برای اولین بار در سطح جهانی اکران می‌شوند. برخی از این فیلم‌ها حتی شانس این را دارند که به رقابت آکادمی (اسکار) راه پیدا کنند.
یکی از مهم‌ترین آثار عرضه شده، فیلم افتتاحیه جشنواره، “مرد پرنده‌ای” است و در آن مایکل کیتون در نقش یک قهرمان بت‌من‌وار ظاهر می‌شود و در یک داستان کمدی، خودش را “مرد پرنده‌ای” می‌خواند. او هنریشه‌ای است که جوانی خود را از دست داده است و در تلاش برای حفظ جایگاه هنری خود، به ایفای نقش در یک نمایش برادوی مشغول می‌شود. فیلم را کارگردان آثار مطرحی چون “21 گرم“، “بابل” و “عشق سگی” ساخته است.
ال پاچینو در فیلم “منگل‌هورن” ساخته دیوید گوردون گیرین ظاهر شده است. داستان فیلم در تگزاس می‌گذرد و روایت کلیدسازی است که در زندگی خود هرگز عشق را تجربه نکرده است. او در جستجوی رسیدن به عشقی است که مدت‌ها پیش از کف او رفته است و اقتباسی است از رمان “فروتنی” نوشته فیلیپ راث.
جیمز فرانکو هم این روزها بیشتر از بازیگری، مشتاق فیلم‌سازی است و در ونیز با اقتباس خود از “خشم و هیاهو” نوشته ویلیام فالکنر حضور یافته است. آبل فِرارا، فیلمساز ایتالیایی هم با فیلم “پازولینی” در جشنواره حضور دارد، فیلمی که روایت آخرین روزها و درگذشت پیر پائولو پازولینی، کارگردان و فیلمساز مطرح ایتالیایی است.
نام‌های تازه
نمایی از فیلم “برش”، ساخته فاتیح آکین
در میان نام‌هایی که فستیوال فیلم ونیز امسال در بخش اصلی خود به سینمای جهان معرفی می‌کند، یکی فاتیح آکین کارگردان ترک است با فیلم “برش”. داستان فیلم می‌تواند جنجالی در کشور ترکیه محسوب شود و جنبه سیاسی قدرتمندی هم دارد.
یک جوان ارمنی نجات‌یافته از نسل‌کشی ارامنه، در می‌یابد احتمالاً خواهر دوقلویش هم از نسل‌کشی جان سالم به در برده است. او در تلاش برای یافتن خواهر خود دست به مخاطره می‌زند و به سفری اسطوره‌ای دست می‌زند، شاید نشانی از خانواده خود بیابد.
کارگردان روس، آندری کونچالوسکی، با فیلم “شب‌های سفید پست‌چی” سراغ یک دهکده امروزی روسیه می‌رود. تنها راه رسیدن به این منطقه، گذر از دریاچه با قایق است و پست‌چی تنها راه ارتباط این دهکده با جهان بیرون است. با وجود تمامی فن‌آوری‌های مدرن، مردم اینجا تصمیم گرفته‌اند با اسباب گذشتگان و به سبک قدیم زندگی کنند.
فیلم درگیری پست‌چی است بین دو جهان موجود: گذشته‌ای حاضر و حالِ حاضر. ماجرا وقتی اوج می‌گیرد که همسر او زندگی در دهکده را برای زندگی در شهر، رها می‌کند و او می‌ماند که برود یا بماند.
“بی‌خوابی سرخ” ساخته کارگردان چینی، زیاوشنئوا وانگ، یکی دیگر از امیدهای جشنواره در معرفی چهره‌های جدید به جهان سینما است.
با دستِ پر
فستیوال فیلم ونیز در 71مین دوره خود، با دستِ پر ظاهر شده است. از هیئت داوران گرفته تا فیلم‌های حاضر، تلاش شده است تا بخش‌های مختلف هنری در کنار آثار برجسته از کشورهای مختلف، در کنار همدیگر قرار بگیرند. ایرانی‌ها هم حضوری پر رنگ در جشنواره دارند و امیدوار که دست پر برگردند.
مخصوصاً با فیلم‌های رامین بحرینی و محسن مخلمباف که نقدهای مثبتی دریافت کرده‌اند. فقط یک هفته دیگر باقی است تا جشنواره به پایان برسد و برندگان خود را اعلام کند. برنده هر کسی که باشد، حاضرین در جشنواره از دو هفته تماشای آثار برجسته سینمایی، دست پر به خانه برمی‌گردند.
