زنان نتیجه گرفتند

نویسنده

marziemortazilangrodi.jpg

حسین محمدی

عده ای از فعالان جنبش زنان از جمله شیرین عبادی، سیمین بهبهانی، رخشان بنی اعتماد، مرضیه مرتاضی ‏لنگرودی و عده ای دیگر از فعالان جنبش زنان روز یک شنبه با حضور در کمیسیون قضایی مجلس، به بحث ‏و گفتگو درباره لایحه بحث انگیز “حمایت از خانواده” پرداختند. اولین ثمره این دیدار، خارج شدن این لایحه ‏از صحن علنی مجلس برای بررسی بیشتر بود. در مورد این جلسه و مسایل پیرامون آن با مرضیه مرتاضی ‏لنگرودی گفت و گو کرده ایم. خانم مرتاضی معتقد است این نوع دیدارها می تواند به حل بسیاری از مسائل ‏کمک کند. متن گفت و گو در پی می آید.‏


‎ ‎خانم مرتاضی، ابتدا توضیح کوتاهی درمورد چگونگی شکل گیری چنین ائتلاف عظیمی از سوی ‏فعالان زن مخالف لایحه حمایت از خانواده می دهید؟‎ ‎

از هنگامی که لایحه حمایت از خانواده به مجلس آمد و در کمیسیون ها هم بررسی و تصویب شد، فضایی بر ‏ضد این لایحه در جامعه به وجودآمد ـ موادی ازاین لایحه هم مثل ماده 23 ضد زن بود ـ و در نتیجه هر بخشی ‏از فعالان جنبش زنان مواضع مختلفی در این باره اتخاذ کردند. بعضی ها می گفتند در صورت تصویب این ‏لایحه در مقابل مجلس تحصن خواهیم کرد و بعضی ها هم مسایل دیگری را مطرح می کردند. اما با توجه به ‏اینکه قوه قضاییه درباره این لایحه نقدهای جدی داشت و معتقد بود که دولت در آن دستکاری های زیادی انجام ‏داده است، در مجلس هم کسانی بودند که به مخالفت با این لایحه پرداختند. اما از همه این ها مهم تر این مساله ‏بود که تمامی فعالان زنان از هر نحله ای ـ از لاییک تا مذهبی، سکولار و سنتی و زنان داخل و خارج ‏حاکمیتی ـ به توافق و تفاهم نانوشته ای درباره این لایحه و بخصوص ماده 23 آن نایل شدند. چون همه بر این ‏عقیده بودند که چنین ماده ای جز تحقیر زنان، تحقیر مردان و تحقیر خانواده نتیجه دیگری در بر نخواهد ‏داشت.‏


‎ ‎عده ای از خانم ها پیش ازاین اعلام کرده بودند که در اعتراض به تصویب لایحه حمایت از ‏خانواده قصد تحصن در مقابل مجلس را دارند. چطور ناگهان به مجلس رفتید؟‎ ‎

‏ یک تفکر جدی در میان فعالان جنبش زنان وجود دارد که سعی دارند این جنبش را در سطح اجتماعی نگاه ‏دارند. فعالین زن علی رغم برخوردهای مکرر دولت، که خلاف قانون هم هست، از اینکه جنبش زنان سیاسی ‏شودپرهیز دارند ولذا بر آنند تا این جنبش را در همان سطح اجتماعی نگه دارند. چون اگر جنبش های ‏اجتماعی فرصتی برای گسترش عرضی و عمقی در جامعه نداشته باشند، این قابلیت را دارند که خیلی سریع ‏رادیکال بشوند و به ضد خود تبدیل شوند. جنبش زنان در ایران خواهان حقوقی است که برخاسته از نیازهای ‏زنان در عرصه جامعه است. ‏


‎ ‎این خانم ها چطور با یکدیگر هماهنگ شده بودند؟ به بیان بهتر چگونه به این نتیجه رسیدند که ‏چنین کاری کنند؟‏‎ ‎

ائتلافی از فعالان زنان از طریق اینترنت، مقالات، نوشته ها و مصاحبه ها و همچنین روابط چهره به چهره، ‏بخصوص علیه مواد 18، 23 و 25 شکل گرفت. فعالانی که در این زمینه تلاش می کردند، راه های مختلفی ‏را برای اینکه افکار عمومی را به مواد این لایحه جلب کنند، امتحان کردند. از جمله این راه ها حضور در ‏مجلس و صحبت و گفتگو با نمایندگان مجلس بود.‏


‎ ‎میزبان شما در مجلس چه کسی بود؟‏‎ ‎

آقایی به نام تجریدی، از اعضای کمییسون قضایی مجلس. ایشان به ما وقت دادند و ما در خدمت ایشان بودیم. ‏سرکار خانم عبادی، خانم بهبهانی، خام رخشان بنی اعتماد و بسیاری دیگر از فعالان زن، امروز در اتاق آقای ‏تجریدی جمع شدند و درباره این لایحه به طور مفصل صحبت کردند. خود آقای تجریدی انتقادات زیادی به این ‏لایحه داشتند و از فعالان جنبش زنان و ماهایی هم که آن جا بودیم، خواستند نظرات اصلاحی خودمان را برای ‏کمیسیون قضایی مجلس ارسال کنیم.‏


‎ ‎شما بحثی درباره اصلاحیه های این لایحه یا حتی لایحه ای جدید داشته اید که به مجلس ارائه ‏دهید؟‎ ‎

امروز خانم های حقوقدان، مادران صلح، خانم های کمپین و… نظرات اصلاحی خودشان را ارائه کردند. یعنی ‏مدون و مکتوب داشتند و به کمیسیون قضایی مجلس ارایه دادند. بسیار هم مشتاق هستند که این تعامل برقرار ‏باشد. روی کلمه تعامل تاکید می کنم. اگر دولت رفتار تقابلی با زنان را کنار بگذارد و به آن ها اعتماد داشته ‏باشد، می تواند مطمئن باشد که همواره فعالان جنبش زنان خواستار تعامل و گفتگو با دولت و حاکمیت هستند. ‏همه روش هایی هم که در این سال ها در پیش گرفتند نشان دهنده عزم آنها بر تعامل و روش های اصلاح ‏طلبانه و صلح جویانه است.اما همواره عدم اعتماد از سوی دولت بوده است. به همین دلیل من فکر می کنم این ‏مساله می تواند ادامه داشته باشد. برای من جالب بود که کمیسیون قضایی مجلس چنین برخورد جالبی داشت و ‏اجازه داد فعالان جنبش زنان در مجلس حضور پیدا کنند و نظرات خودشان را درباره لایحه حمایت از خانواده ‏مطرح کنند.‏


‎ ‎اعضای کمیسیون قضایی در دفاع از لایحه صحبت نکردند؟‎ ‎

یکی از مسایل مهمی که مطرح شد این بود که این لایحه از شرع گرفته شده است. در آن جا هم پاسخ خانم ها ‏این بود که اسلام این قدرت را دارد که خودش را با مسایل روز هماهنگ کند. آقای تجریدی هم ضمن تایید این ‏مساله، ساز و کار مجمع تشخیص مصلحت نظام و مسایلی مثل برابری دیه را از مصادیق این امر دانستند.‏


‎ ‎این نوع برخورد با مسایل، شاید از معدود دفعاتی بود که توسط فعالان جنبش زنان امتحان شد. ‏فکرمی کنید امکان ادامه چنین راه هایی باز هم وجود دارد؟‏‎ ‎

این نوع برخورد فعالان جنبش زنان با مسایل زنان و مسایل حقوقی زنان در ایران برخورد بسیار درستی ‏است. زیرا ما وقتی به مجلس می رویم و از مجلس یا دولت می خواهیم که قوانینی به نفع زنان تصویب کند، ‏یعنی فعالان جنبش زنان در ایران خواهان این هستند که مسایل زنان در خود کشور ایران حل شود. بنابراین ‏حتی خانم هایی که به این نمایندگان رای ندادند، اصل را بر گفتگو و گفتمان انتقادی با قوای مقننه و مجریه ‏گذاشته اند. این باعث می شود که یک رابطه همراه با اعتماد بین زنان و مجلس و دولت به وجود بیاید. وجود ‏چنین رابطه اعتمادآمیزی، به نظر من، می تواند به حل بسیاری از مسایل کمک کند. یعنی باعث می شود نه ‏دشمنان مردم بتوانند از این جنبش ها سواستفاده کنند، نه فعالان این جنبش ها اجازه سواستفاده را می دهند و ‏هم اینکه حاکمیت نمی تواند زنان و فعالان جنبش زنان را متهم به براندازی کند. ‏

‏ ‏