حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، در مجمع مسئولان و فرماندهان سپاه پاسداران از این نهاد خواست که در عرصه سازندگی به دولت کمک کند و همزمان گفت که علاوه بر “صهونیست‌ها، آمریکایی‌ها و تروریست‌ها” ایران دشمنان دیگری نظیر “ریزگردها، کم‌آبی، بیکاری، رکود، تورم و سست شدن اخلاق و ایمان در جامعه” نیز دارد که “باید بر آنها هم فائق” شد.
این دیدار که با مراسم رسمی استقبال و گارد احترام همراه بود از آن رو اهمیت دارد که در ماه های اخیر، لفاظی های مخالف بین سرداران سپاه و مقامات دولتی ـ حتی رییس دولت ـ از حد گذشته. مخالفت هایی که در همه زمینه ها رخ داده از برجام و مذاکرات هسته ای تا مسایل فرهنگی و مبارزه با فساد و فعالیت های اقتصادی نیروهای مسلح و سیاست خارجی تا اختیارات شورای نگهبان.
همزمان با این مشاجره ها، رسانه های تحت حمایت مستقیم و یا زیر نظر سپاه و بسیج هم حملات تندی را به دولت روحانی صورت می دهند که حتی تندترین از حملاتی است که منجر به نامه سرداران سپاه به محمد خاتمی شد و کیهان آن را با عنوان “تهدید به کودتای نظامی” منتشر کرد.
رئیس دولت یازدهم در سخنان سه شنبه خود در جمع فرماندهان سپاه، ضمن دلجویی نسبی از نیروهای مسلح با اشاره به مشکلات فراوان مملکت که دولت “از همه و به ویژه نیروهای مسلح” درخواست دارد که “طبق اصل ۱۴۷ قانون اساسی” به دولت کمک کنند تا این مشکلات حل شود. روحانی این درخواست خود را در زمینه “اقتصاد مقاومتی” نیز از سپاه پاسداران تکرار کرد: “سپاه، بسیج، ارتش و نیروهای انتظامی به عنوان فرزندان ملت باید به دولت و مردم در تولید و سازندگی و رشد اقتصادی کمک کنند و اساسا ستاد اقتصاد مقاومتی برای آن تشکیل شده است که بتواند کمک همه نهادها و نیروهای نظام را در مسیر اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بکار بگیرد”.
ناظران سیاسی معتقدند اگر دیدار سه شنبه روحانی با سرداران را آغاز دوره تازه ای از روابط دولت وی و سپاه بدانیم باید پذیرفت که شرایط سخت اقتصادی و مشکل تصویب برجام هسته ای چنین نزدیکی را ایجاب کرده است. چرا روحانی پاییز گذشته
در یکی از مشهورترین موضع‌گیری‌های ضد نظامیان گفته بود: “اگر تفنگ، پول، روزنامه، سایت و تبلیغات یک جا جمع شود حتما فساد درست می‌شود پس دنیا عقلش رسیده است که این قدرت‌ها را تفکیک کرده است”. او خردادماه نیز در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی چنین درباره خصوصی‌سازی در ایران اظهارنظر کرده بود: “متاسفانه برخی نهادها که نه می‌شود گفت دولتی هستند و نه خصوصی و به «خصولتی» معروفند نگذاشتند کار درست پیش برود”.
پس از روی کار آمدن دولت روحانی، آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با فرماندهان سپاه گفت که “در همه‌ی عرصه‌ها - عرصه علمی، عرصه فکری، عرصه فرهنگی، عرصه اقتصادی - سپاه باید بیاید پاسداری کند… لزومی ندارد حتما سپاه در عرصه‌ی سیاسی برود به پاسداری بپردازد”.
سپاه یک روز پس از اعلام پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری خرداد ۹۲، با صدور بیانیه‌ای خبر از “آمادگی همه جانبه خود را برای تعامل و همکاری با دولت آینده” داد. همزمان عبدالله حاجی‌صادقی، جانشین نماینده ولی‌فقیه در سپاه، از حسن روحانی به عنوان فردی “منتقد نظام، اما استوار در اصول” نام برد و در عین حال تاکید کرد که شاید “برخی از ما به خاطر گفتمان مطرح‌شده منتخب مردم، می‌خواستیم کسان دیگری انتخاب شوند”.
روحانی پس از رسیدن به ریاست‌جمهوری، در اولین دیدار رسمی خود با فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران گفته بود که سپاه نباید در “جریانات سیاسی” دخالت کند و همچنین دلیلی ندارد “رقیب مردم و بخش خصوصی” باشد. وی در عین حال افزوده بود که “شایعاتی که راجع به سپاه در حوزه اقتصادی مطرح می‌شود” را قبول ندارد و معتقد است این نهاد باید صرفا اجرای “پروژه‌های مهمی که بخش خصوصی توان آن را ندارد برعهده بگیرد”. محمدعلی جعفری فرمانده سپاه بعدها گفت که ابهامات روحانی درباره فعالیت‌های اقتصادی سپاه با توضیحات مسئولان این نهاد به وی “برطرف” شده است.
با این حال روحانی ابتدای ماه جاری نیز چنین موضعی درباره خصوصی‌سازی در ایران اتخاذ کرده بود: “باید در کشور رقابت واقعی را ایجاد کنیم و خصوصی سازی کنیم؛ راست بگوییم و خصوصی سازی کنیم و اسم بنگاهمان را عوض نکنیم؛ اقتصاد دست دولت غیر مسلح و «دولت مسلح» باشد فایده ندارد؛ باید رقابت جدی ایجاد شود؛ باید از لحاظ سرمایه و تکنولوِژی به دنیا وصل شویم”.
روحانی در دو سال گذشته نیز در مراسم روز ارتش به تمجید از عدم دخالت ارتش در سیاست و عدم سهم‌خوای این نهاد پرداخته. مساله‌ای که به عقیده بسیاری از تحلیل‌گران کنایه به سپاه پاسداران تعبیر شده است.
رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از سخنان اخیر خود چنین سخن گفته: “درست است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نگهبان انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن معرفی شده، اما عین این وظیفه برای نمایندگان مجلس، شورای عالی امنیت ملی، ارتش جمهوری اسلامی و سایر نهادها هم تعریف شده و مطابق قانون اساسی، همه نهادهای نظام جمهوری اسلامی موظف به حراست و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند”.
حسن روحانی و سپاه پاسداران در بیش از دو سال گذشته رابطه‌ی پر فراز و نشیبی با یک‌دیگر داشته‌اند. از حمایت‌های لفظی تا انتقادهای تند از یک‌دیگر و موضع‌گیری‌های گاهی بی سابقه. باید دید این اختلاف‌نظرها در نهایت به سود کدام طرف تمام خواهند شد.
